Ingilis, fransız ##İxtisas : Riyaziyyat müəllimliyi, Riyaziyyat-informatika müəllimliyi, Kimya-biologiya

1 - Fonemlərin tələffüzünə dair normalar, alınma sözlərin tələffüzünə dair normalar; 

2  -  Yeni  sözlərin  işlədilməsinə  dair  normalar,  sözün  seçilib  yerində  işlədilməsinə  dair 

normalar; 

3 - Toponimlərə dair normalar, antroponimlərə dair normalar; 

4 - Məna dəqiqliyinə dair normalar, sözün yeni mənada işlənməsinə dair normalar; 

5. - Sözün düzgün yazılışına dair normalar;

a) orfoqrafik normalar;

b) onomastik normalar; 

c) leksik normalar;

d) semantik normalar;

e) orfoepik normalar.

A) 1 – d; 2 – b; 3 – c; 4 – a; 5 – e

B) 1 – a; 2 – d; 3 – e; 4 – b; 5 – c

C) 1 – c; 2 – a; 3 – d; 4 – b; 5 – e

D) 1 – b; 2 – e; 3 – a; 4 – c; 5 – d

E) 1 – e; 2 – c; 3 – b; 4 – d; 5 – a

43. Uyğunluğu müəyyən edin.

 I – fonetik prinsip

II – morfoloji prinsip

III – tarixi-ənənəvi prinsip

1-Sözlər eşidildiyi kimi tələffüzə uyğun yazılır

2- Sözlərin qrammatik tərkibi əsas götürülür ki, müxtəlif tələffüz formalarından biri seçilir.

3- Sözün vaxtilə mövcud olan yazılış şəkli saxlanılır

A) I – 1, II -2, III -3

B) I -2, II – 1, III -3

C) I -3, II – 2, III -1

D) I -1, II -3, III -2

E) I -3, II -1, III -2

44. Uyğunluğu müəyyən edin 

I – iki nöqtə

II – sual işarəsi

III – nida işarəsi

1-Cavab almaq üçün işlədilən cümlənun sonunda qoyulur

2-Ritorik sual cümlələrinin sonunda qoyulur

3-Ümumiləşdirici sözdən sonra qoyulur

4-Yüksək hiss-həyəcan ifadə edən cümlələrdə qoyulur

A) I -2, II -1, 3, III -4

B I -3, II -1, 2, III -4

C) I – 3, 4, II – 2, III -1

D) I – 4, II -1 , III -2

E) I -1, 2, II – 3, III – 4

45. Uyğunluğu müəyyən edin.

I – üç nöqtə

II – defis işarəsi

III – sual işarəsi

1-mürəkəb sözlərin tərəfləri arasında işlənir

2-əmr məzmunu ifadə etməkdən üçün

3-sual cümlələrinin sonunda işlənir

4-cavab tələb etmədən bədii sual cümlələrində işlənir

5-fikrin bitmədiyini və psixoloji fasiləni göstərmək üçün

A) I -2, II -1, 3, III -4

B) I -2, II -1, III -4

C) I -4, II -3, III -1

D) I – 5, II -1, III – 3,4

E) I 2, 4, II -1, III -3

46. Uyğunluğu müəyyən edin.

I-iki nöqtə

II-nöqtəli vergül

III-nida işarəsi

42

---

1- bağlayıcısız tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri arasında

2- sadalanan sözlərdən əvvəl ümumiləşdirici söz gələrsə

3- yüksək hiss-həyəcanla deyilən cümlələrdə

A) I-2, II-1, III-3

B) I-1, II-2, III-3

C) I-3, II-1, III-2

D) I-2, II-3, III-1

E) I-1, II-3, III-2

##num=7//  level=  1//  sumtest=23  //  name=  Frazeoloji,  morfoloji,  sintaktik  və  üslubi      

normalar//   

1. “Şagird beş kitablar aldı”.Cümlədə ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) fonetik

B) sintaktik

C) leksik

D) morfoloji

E) üslubi

2. “Yarışa sən və Əsmər getməlidir” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) orfoqrafik

B) sintaktik

C) leksik

D) üslubi

E) orfoepik

3. “Məlikməmməd bu üç almaları qızlara verdi” cümləsində ədəbi dilin hansı norması 

pozulub?

A) orfoepik

B) leksik

C) üslubi

D) fonetik

E) qrammatik

4. “Zülmə dözməyən ordu  üsyan qaldırdılar” cümləsində ədəbi dilin hansı norması 

pozulub?

A) fonetik

B) leksik

C) sintaktik

D) üslubi

E) orfoepik

5. “Göynən gedən beş durnalar,

      Bizim ellər yerindəmi? “ Misralarda ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) orfoqrafik, morfoloji

B) orfoepik

C) sintaktik

D) leksik

E) orfoqrafik

6. “İpək tora halqa salma dəmirdən,

Aydı, gündü, gəlib keçir ömürdən” (A.Alı). Misralarda ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) leksik

B) qrammatik

C) orfoepik

D) üslubi

E) fonetik

7. “Yarpaqlar payızda tökülürlər” nümunəsində ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) leksik

B) morfoloji

C) sintaktik

D) fonetik

E) üslubi

8. Xəbər mübtəda ilə uzlaşmırsa, ədəbi dilin hansı norması pozulur?

A) fonetik

43

---

B) morfoloji

C) sintaktik

D) leksik

E) orfoqrafik

9. “Alim də, şair də, dağda çoban da

        Deyirlər öz mahnısını ana dilində” nümunəsində ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) orfoepik

B) morfoloji

C) leksik

D) sintaktik

E) orfoqrafik

10. Qrammatik normanın pozulduğu cümlə hansıdır?

A) Şirin bir xatirə tək qalacaqdır dünyada

     Sevərək yaşayanlar, sevilərək ölənlər.

B) Gənc alim tribunaya qalxdı.

C) Sənubər kəndə, babasıgilə qonaq gəlmişdir.

D) Uşaqlar Səlim babadan çox şey öyrəndilər.

E) Kəndin qərbindəki dərin dərələr yaz gələndə göy otlarla örtülərdi.

11. “Anamın savadı - köhnə əlifba,

        Anamın əsəri - mənə məktublar”. Misralarda mədəni nitqin hansı norması pozulub?

A) leksik

B) orfoqrafik

C) fonetik

D) qrammatik

E) orfoepik

12. Hansı sözdə morfoloji norma pozulub?

A) yaşılllaşdırılmışdır

B) acıqlandı

C) kitabxanaçının

D) sinfimizdəki

E) bildirki

13. “Şairim! Aç, payla söz xəzinəni,

        Şeiriyyət ilhama çağırır məni” . Misralarda ədəbi dilin hansı norması pozulub?

A) morfoloji

B) sintaktik

C) fonetik

D) leksik

E) üslubi

14.  Ədəbi  dilin  qrammatik  normasının  əsas  tələbini göstərin.

1- sözlər  və  cümlələr  arasındakı  əlaqələrin  nitqdə  düzgün  qurulması

2-  sözün  mənasına  bələd  olmaq, onu  düzgün  işlətmək

3-  milli  sözləri  daha  çox  işlətmək

4-  sözü  düzgün  tələffüz  etmək  və  düzgün  yazmaq

5-  məhəlli, yerli  sözləri  nitqdə  işlətmək

A) 1, 2

B) 2, 3

C) 4

D) 2

E) 1

15.   Nitqdə   müəyyən   miqdar   saylarından   sonra   gələn   isimlər   cəmdə   işlədilərsə,  bu  

halda  ədəbi  dilin  hansı  pozulur ?

1-qrammatik

2-  leksik

3-  leksik  və  qrammatik

4-  fonetik

5-  fonetik və  leksik

A) 1, 2

B) 2, 5

C) 4

44

---