İctimai elmlər
2009
İ.E.VII. - 8
Hər hansı bir ölkənin din və mədəniyyəti haqqında əldə edilən informasiyası əsasında
•
müzakirə edir ki, həmin ölkəyə səyahət edərkən bu informasiya ona necə yardım edə
bilər;
Sinif yoldaşları ilə birlikdə əldə edilən etnoqrafik material (dərslik, ədəbiyyat, filmlər,
•
illustrasiyalar, öz yol qeydləri, müsahibələr və s.) əsasında Gürcüstanda yaşayan millətlərin
nümayəndələrinin ailə və ya dini bayramlar haqqında müzakirələr aparır və onlar arasında
paralelləri üzərə çıxarır;
Statistik informasiyadan istifadə edir və Gürcüstan əhalisinin əsas dinlərini əks etdirən
•
xəritəni tərtib edir; və Gürcüstan əhalisinin əsas dinlərini əks etdirən xəritəni tərtib edir;
Gürcüstanda din coğrafiyasını müəyyən edən tarixi amillər üzrəində müzakirə edir.
Tövsiyyə olunan məzmun
1. Vaxt və təqvim
2. Tarixi və coğrafi mühit
3. Əmək və texnologiyalar
4. Yaşayış tipləri və məişət - mağaradan göydələnə qədər
5. Sadə sosial qruplardan müasir dövlətə qədər
6. Qaydalar, qanunlar və ədalət
7. Çoxallahlıqdan – bir allahlığa qədər
İctimai elmlər
2009
İ.E.VIII. - 1
Gürcüstan və dünyanın tarixi və coğrafiyası
VIII sinif
Tar. Coğ. VIII İstiqamətlər
Zaman və
məkan
Mühit və
iqtisadiyyat
Dövlət,
idarəçilik və
siyasət
İnsan və
cəmiyyət
Mədəniyyət və
din
1.Xəritələri və
digər coğrafi
vəsaitləri
(fotoşəkilləri,
qrafiklər,
cədvəllər,
diaqramlar)
analiz edir;
sadə xəritələri
tərtib edir.
2.Coğrafi
vəsaitlərdən
istifadə edərək
ərazilərin
yerini öyrənir.
3.Əhalinin
demoqrafik
xüsusiyyətlərini,
yaşayış
məntəqəsinin
xüsusiyyətlərini,
miqrasiya
proseslərini
öyrənir və onları
iqtisadi inkişafla
əlaqələndirir.
4. Urbanizasiya
prosesini
xarakterizə edir.
5. Ən qədim
dövrlərdən
indiyədək
kommunika-
siyaların inkişafı
üzrə müzakirə
edir.
6. İqtisadiyyatın
inkişafında
ticarətin rolunu
tədqiq edir.
7. Münaqişələrin
səbəblərini,
inkişafını və
nəticələrini
öyrənir.
8. Dünya
regionlarının
bölgüsü
prinsipinə
əsaslanaraq
Cənubi Qafqazı
xarakterizə edir.
9. Dövlətdə
idarəçilik
forması və siyasi
rejimin qarşılıqlı
əlaqəsi haqqında
müzakirə edir.
10. Beynəlxalq
təşkilatların
əhəmiyyətini
xarakterizə edir.
11. Dövlət
üçün qanunun
aliliyinin
əhəmiyyəti
barədə müzakirə
edir.
12. İnsan
hüquqlarının
əsaslarını
və onların
inkişaflarının
tarixi şərtlərini
təhlil edir.
13. İctimaiyyətdə
dinc yaşayış
üçün lazımi
şərtləri
xarakterizə
edir.
14. İncəsənət
və təhsilin
inkişafı
əsaslarını
öyrənir.
15. İctimaiyyə-
tin
inkişafının
mədəni
əsaslarını
təhlil edir.
İctimai elmlər
2009
İ.E.VIII. - 2
Nəticə və indikatorlar Zaman və məkan
Tar. Coğ. VIII 1. Xəritələri və digər coğrafi vəsaitləri (fotoşəkillər, qrafiklər,
cədvəllər, diaqramlar) analiz edir; sadə xəritələri tərtib edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Fotoşəkillər, qrafiklər, cədvəllər, diaqramlar və xəritələr şəklində verilən tarixi və coğrafi
•
informasiyanı izah edir;
Rəvayət vasitəsilə xəritələrin məzmununu oxuyur və onda verilən informasiyanı müxtəlif
•
formalarla ifadə edir (məs. yazılı və ya cədvəl şəklində);
Beynəlxalq simvolikadan istifadə edərək rəvayət yaradır və doğma diyarın sadə xəritəsinin
•
şəklini çəkir;
Qədim dövrün lokal mühitinin mental planını yaradır (kiçik yaşayış məntəqəsi; kənd,
•
məhəllə və s.) və həmin yerin müasir planı ilə müqayisə edir; bu iki dövr arasında hansı
dəyişikliklərin
baş verməsini müzakirə edir;
Əhalini təsvir edən materiallara əsaslanaraq müxtəlif növ qrafik və diaqramlar yaradır;
•
Müxtəlif məşhur miqrasiya axını haqqında informasiya əldə edir (tarixi xəritələr, dərslik və
•
əlavə ədəbiyyat vasitəsilə) və sinifdə qrup işi zamanı kontur xəritəsində həmin miqrasiya
marşrutlarını qeyd edir;
Böyük səyahət haqqında informasiya əldə edir (dərslik və əlavə ədəbiyyat vasitəsilə) və
•
kontur xəritəsində həmin səyahət marşrutlarını qeyd edir;
Müasir və keçmiş dövrün xəritələrinin müqayisəsi əsasında keçmiş dövrün xəritəsində
•
qeyd edilməyən ölkələrin siyahısını tərtib edir (məs. müasir və XV əsrin birinci yarısının
xəritələrini);
Kontur xəritəsində Gürcüstanın qonşu ölkələrlə əlaqə saxladığı quru və dəniz marşrutlarını
•
qeyd edir..
Tar. Coğ. VIII 2. Coğrafi vəsaitlərdən istifadə edərək ərazilərin yerlərini
öyrənir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Koordinat torundan istifadə edərək müxtəlif yerləri, onların arasında məsafə və istiqamətləri
•
(dünyanın əhəmiyyətli ölkələri və paytaxtlarını, Gürcüstanın region və administrativ
mərkəzlərini) müəyyən edir;
Qrup işi zamanı hər bir qrup ekspedisiya keçirmək üçün fərqli coğrafi yeri olan ölkələri
•
seçir və sinfin qarşısında ekspedisiyanı həyata keçirmək üçün sadə planı (məqsəd, marşrut,
zaman, seçilən marşrutun digərləri ilə müqayisədə üstünlüyü, aparılası əşyaların siyahısı
və s.) təqdim edir;
Şagird müvafiq tematik xəritələrdən istifadə edir və Avropa – Asiya arasında sərhəd
•
keçirilməsinin problemini təhlil edir (sərhəd keçirilməsinin probleminin alternativ
variantlarını, onun üçün qəbul olunan variantı sübutlandırır), uyğunluluğunu təhlil edir və
onu kontur xəritəsində qeyd edir;
Siyasi və fiziki xəritələrdən istifadə edərək yerlərinə əsasən ölkələri qruplaşdırır; Qafqaz və
•
ona daxil olan ölkələrin yerləşməsi haqqında söhbət aparır.