##Fakultənin adı: Coğrafiya və Çqh ##İxtisas: Coğrafiya

##num=4// level= 1// sumtest=50 // name= Azərbaycan Respublikasının İqtisadi və sosial coğrafiyası”nın tədrisi metodikası. Azərbaycanın sənayesinin strukturu //

1. Mövzunun adekvatlığı dedikdə başa düşülür:

A) mövzuya uyğun metodun seçilməsi

B) mövzunun problemli şərhi

C) mövzunun tədqiqat vasitəsi ilə öyrənilməsi

D) mövzunun tədrisində proqramdan kənara çıxılması

E) mövzunun dərslikdən kənar vasitələrlə öyrənilməsi

2. Kurrikulum təhsillə bağlı hansı məsələləri öyrənir?

A) nəyi və necə tədris etməli

B) nəyi və niyə tədris etməli

C) nəyi və harada tədris etməli

D) necə və harada tədris etməli

E) niyə və harada tədris etməli

3. Müasir dövrdə təhsil sisteminin qarşısında duran əsas məqsəd nədir?

A) yaradıcı və müstəqil inkişaf edən şəxsiyyət yetişdirmək

B) hərtərəfli nəzəri biliklərə malik şəxsiyyət yetişdirmək

C) fəaliyyət mexanizminə malik olan gələcək iş adamıları tərbiyə etmək

D) yalnız qrupda işləməyi bacaran vətəndaş yetişdirmək

E) azad bazar siyasətini dəstəkləyən şəxslər yetişdirmək

4. Yaradıcı və müstəqil inkişaf edən şəxsiyyətin keyfiyyətlərindən biri:

A) Təşəbbüskar, fəal və ətrafdakılara maraq göstərmək

B) Fundamental nəzəri biliyə malik olmaq

C) Statistik materialları təhlil etmək bacarığı

D) Yalnız fərdi şəkildə fəaliyyət göstərmək

E) Təşəbbüskar və iqtisadi cəhətdən təmin olunmaq

5. CTM - də istifadə olunan təlim metodları hansı qruplarda birləşdirilir?

1 - Şifahi şərh

2 - Laborator

3 - İzahat

4 - Əyani

5 - Xəritə ilə iş

6 - Praktik

A) 1. 4. 6

B) 1. 2. 3

C) 2. 3. 4

D) 3. 4. 5

E) 2. 4. 6

6. Qazaxstanın Xəzərsahili bölgəsində sahilə yaxın olan neft - qaz rayonu.

A) Atırau

B) Baumana

C) Kurmanqaz

D) Mangistau

E) Quryev

7. Xəzərin Qazaxstan sektorunda hansı neft yataqları vardır.

A) Tengiz, Uzen, Jetibay

B) Çlraq, Çələkən, Ceytun

C) Mahtımqulu, Ceytun, Çələkənyanğımaz

D) İzberbaş, Tyuleniy, İnçxe

E) Myğan - 1, Muğan - 2, Qorqan

8. Xəzərin Rusiya sektorunda hansı yataqlar perspektivli hesab olunur.

A) İzberbaş, Tyuleniy, İnçxe

B) Tengiz, Uzen, Jetibay

C) Çlraq, Çələkən, Ceytun

D) Mahtımqulu, Ceytun, Çələkənyanğımaz

E) Muğan - 1, Muğan - 2, Qorqan

9. “Lasmo” , “Datç - Şell” , “Monument oil” xarici neft şirkətləri İranın hansı neft yataqlarına maraq göstərmişlər.

A) Muğan - 1, Muğan - 2, Qorqan

B) İzberbaş, Tyuleniy, İnçxe

C) Tengiz, Uzen, Jetibay

D) Çlraq, Çələkən, Ceytun

E) Mahtımqulu, Ceytun, Çələkənyanğımaz

10. Dənizdən neft ilk dəfə neçənci ildə və harada hasil ounmuşdur.

A) Abşeron şelfi - 1820 - ci il

B) Kaliforniya sahilləri - 1900 - cu il

C) Meksika körfəzi - 1938 - ci il

D) Rusiya - 1922 - ci il

E) Şimal dənizi 1818 - ci il

11. Dərsin məzmununda təşkilatı, biliyin aktivləşdirilməsi, yeni materialın öyrənməsi, möhkəmləndirilməsi, ümumiləşdirilməsi və s. əks olunursa bu:

A) kombinə edilmiş dərs tipidir

B) bilik, bacarıqların formalaşdırılması tipidir

C) yeni bilik verən dərs tipidir

D) keçmiş biliklərin təkrarı və ümumiləşdirilməsi dərs tipi

E) mühazirə – seminar dərs tipidi

12. Ümumiləşdirici (təkrar) dərslərində daha çox diqqət yetirilməli olan metodik yanaşma ibarətdir:

A) səbəb - nəticə əlaqələrinin aydınlaşdırılmasından

B) yeni mövzuların öyrənilməsi üçün əlaqə yaradılmasından

C) keçilmiş mövzuların tədrisində istifadə olunan təlim metodlarının təkrarından

D) şagird biliyinin dərsliyin materiallarından kənara çıxmamasından

E) aldığı qiymətlərə görə şagirdlərin qruplaşdırılmasından

13. Səbəb - nəticə əlaqələrini göstərən variantı seçin:

1 - Okean sularının iqlimindən asılı olaraq dəyişməsi

2 - Yerin daxili quruluşunun 3 hissədən ibarət olması

3 - İstehsalın yerləşməsi prinsipləri

4 - Dünya əhalisinin milli və dini tərkibi

5 - Atmosferin tərkibi və quruluşu

A) 1. 3

B) 2. 4

C) 1. 5

D) 3. 5

E) 1. 4

14. İlk regional coğrafiya kursu hansı sinifdən tədris olunur?

A) VII

B) VIII

C) IX

D) X

E) XI

15. Obyekt və hadisələrin simvollarla göstərildiyi təlim vasitələri:

A) kartoqrafik vasitələr

B) model və maketlər

C) cihaz və alətlər

D) qrafik və diaqramlar

E) statistik materiallar

16. Geoloji dayaq quyuları hansı ərazilərdə qazılır.

A) Daha əvvəl neft və qaz aşkar olunmayan rayonlarda qazılır.

B) Yeni neft - qaz yatağı kəşv edən quyulardır.

C) Neft yataqlarının sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi üçün qazılır.

D) Neft - qaz aşkar olunmayan quyulardır.

E) Məhsuldar qatın ərazisini müəyyən etmək üçün qazılan quyulardır.

17. Qiymətləndirici quyular hansılardır.

A) Neft yatağının sərhədlərini müəyyənləşdirmək üçün qazılan quyulardır.

B) Neft - qaz aşkar olunmayan quyulardır.

C) Məhsuldar qatın ərazisini müəyyən etmək üçün qazılan quyulardır

D) Daha əvvəl neft və qaz aşkar olunmayan rayonlarda qazılan quyulardır.

E) Yeni neft - qaz yatağı kəşv edən quyulardır

18. Hansı kəşviyyat quyuları qeyri məhsuldar adlanır.

A) Neft - qaz aşkar olunmayan quyular

B) Məhsuldar qatın ərazisini müəyyən etmək üçün qazılan quyulardır

C) Daha əvvəl neft və qaz tükənən quyulardır.

D) Yeni neft - qaz yatağı kəşv edən quyulardır

E) Neft yatağının sərhədlərini müəyyənləşdirmək üçün qazılan quyulardır

19. Neft hasilatında maili quyuların qazılması üsulundan nə zaman istifadə olunur.

A) Çətin şəraitə malik olan dəniz, göl, bataqlıq yataqlarda istifadə olunur.

B) Yataq daha dərin qatlarda yerləşdikdə istifadə olunur.

C) Neft səthə yaxın olduqda bu üsuldan istifadə olunur.

D) Neft ehtiyatı tükənmək üzrə olduqda bu üsuldan istifadə olunur.

E) 3500 - 5000 m dərinlikdən neftin hasilatı üçün istifadə olunur.

20. Neft - qaz kəşviyyatında hava fotoqrammetrik tədqiqatların mahiyyəti nədən ibarətdir.

A) Təyyarədə quraşdırılmış xüsusi kameralarla yerin 3 ölçülü təsvirləri çəkilir və potensial neft - qaz yataqları müəyyənləşdirilir.

B) Ağırlıq qüvvəsinin ölçülməsində istifadə edilir.

C) Seysmoloji ölçmələrlə radidalğaların alınmasında istifadə olunur.

D) Yerin altından çıxarılan lüləşəkilli süxur nümunələrinin təhlilidir.

E) Yerin maqnit qütbündəki əyilmənin ölçülməsidir.

21. İlk tematik xəritələr hansı sinifdən öyrənilməyə başlayır

A) VII

B) VI

C) VIII

D) V

E) IX

22. Hava təqviminin doldurulması üçün faktların toplanması necə adlanır

A) müşahidə

B) təcrübə

C) statistik iş

D) ekskursiya

E) laboratoriya işi

23. VI sinif «Fiziki coğrafiya» kursunun dərsliyinin müəlliflərini müəyyən edin:

A) E. Əlizadə, N. Seyfullayeva

B) Müseyibov M, Əlizadə E

C) Alxasov O, Ələsgərov D

D) Budaqov B, Qəribov Y

E) Seyfullayeva N, Müseyibov M

24. VII sinif «Materiklər və okeanların fiziki coğrafiyası» dərsliyinin müəlliflərini müəyyən edin:

A) Alxasov O, Ələsgərov D

B) Əlizadə E, Seyfullayeva N

C) Budaqov B, Qəribov Y

D) Müseyibov M, Əfəndiyev V

E) Müseyibov M, Əlizadə E

25. VIII sinif «Azərbaycan Respublikasının fiziki coğrafiyası» dərsliynin müəlliflərini müəyyən edin:

A) Budaqov B, Qəribov Y

B) Əlizadə E, Seyfullayeva N

C) Alxasov O, Ələsgərov D

D) Müseyibov M, Əfəndiyev V

E) Müseyibov M, Əlizadə E

26. Neft və qaz kəşviyyatında istifadə olunun stratiqrafik ölçmələrin mahiyyəti nədən ibarətdir.

A) Yerin altından çıxarılmış lüləşəkilli süxur nümunəsinin təhlilidir.

B) Təyyarədə quraşdırılmış xüsusi kameralarla yerin 3 ölçülü təsvirləri çəkilir və potensial neft - qaz yataqları müəyyənləşdirilir.

C) Ağırlıq qüvvəsinin ölçülməsində istifadə edilir.

D) Seysmoloji ölçmələrlə radidalğaların alınmasında istifadə olunur.

E) Yerin maqnit qütbündəki əyilmənin ölçülməsidir

27. Neft quyularının qazılmasında hansı qazıma üsullarından istifadə olunur.

A) Rotor qazıma, Elektroqazıma

B) Kəşviyyat, Geotermal

C) Radioqrafik, Stratiqrafik

D) Geoloji, Zərbə

E) Radioqrafik, Rotor

28. Bioloji baxımdan “Ölü buxta” statusu almış Xəzərin ən mirkli hissəsi haradır.

A) Bakı buxtası

B) Mahaçqala

C) Türkmənbaşı

D) Sumqayıt

E) Ənzəli

29. Xəzərin səviyyə tərəddüdü əsasən hansı postların göstəricilərinə əsasən müəyyən olunur.

A) Bakı, Mahaçqala, Aktau, Türkmənbaşı

B) Mahaçqala, Kuli, Çələkən, Qaraboğazqol

C) Bayıl, Həştərxan, Ənzəli, Aktau

D) Kuli, Bakı, Türkmənbaşı, Ənzəli

E) Rəşt, Olya, Bakı, Mahaçqala

30. Dünyada aşkar olunmuş palçıq vulkanlarının neçə % - Abşeron yarımadası və onu əhatə edən sahil zonadadır.

A) 50%

B) 60%

C) 40 %

D) 30%

E) 70%

31. VI sinfin «Fiziki coğrafiya» dərsliyinin müəlliflərini müəyyən edin

1 - Müseyibov M

2 - Budaqov B

3 - Ələsgərov D

4 - Əlizadə E

5 - Alxasov O

6 - Seyfullayeva N

7 - Qəribov Y

A) 4. 6

B) 3. 5

C) 1. 4

D) 2. 7

E) 1. 2

32. VII sinfin «Materiklərin və okeanların fiziki coğrafiyası» dərsliyinin müəlliflərini müəyyən edin:

1 - Müseyibov M

2 - Budaqov B

3 - Ələsgərov D

4 - Əlizadə E

5 - Alxasov O

6 - Seyfullayeva N

7 - Qəribov Y

A) 2. 7

B) 4. 6

C) 1. 4

D) 3. 5

E) 1. 2

33. VIII sinfin «Azərbaycan Respublikasının fiziki coğrafiyası» dərsliyinin müəlliflərini müəyyən edin:

1 - Müseyibov M

2 - Budaqov B

3 - Ələsgərov D

4 - Əlizadə E

5 - Alxasov O

6 - Seyfullayeva N

7 - Qəribov Y

A) 3. 5

B) 4. 6

C) 1. 4

D) 2. 7

E) 1. 2

34. VI sinifdə hansı mövzuların tədrisində riyazi hesablamalar aparmaq üçün çalışmalar tərtib etmək olar?

1 - Amerikanın tərkibi və quruluş

2 - Atmosfer təzyiqi

3 - Okean sularının fiziki və kimyəvi xüsusiyyətləri

4 - Zəlzələ və vulkanlar

5 - Yeraltı sular

A) 2. 3

B) 1. 3

C) 1. 2

D) 2. 4

E) 2. 5

35. VII sinifdə hansı yeni kartoqrafik anlayışların formalaşması başlanır?

1 - Miqyas

2 - Kartoqrafik ümumiləşdirmə

3 - Dərəcə toru

4 - Tematik xəritələr

5 - Kartoqrafik proyeksiya

A) 2. 4

B) 2. 5

C) 1. 5

D) 4. 5

E) 1. 3

36. Xəzəryanı ölkələrdən hansılarda 100 ildən artıqdır ki neft - qaz hasilatı aparılır.

A) Azərbaycan, Türkmənistan, Qazaxstan

B) İran, Azərbaycan, Türkmənistan

C) Rusiya, Qazaxstan, Türkmənistan

D) İran, İraq, Azərbaycan

E) Qazaxstan, Gürcüstan, Türkiyə

37. XX əsrin 80 - ci illərində Xəzərin Rusiya hissəsində hansı yataq aşkar olunur və istifadəyə verilir.

A) İnçxe dəniz

B) Qum Adası

C) Kalamkas

D) Jeyibay

E) Nebitdağ

38. İngilis - ərəb şirkəti olan”Dragon - oil” Türkmənistanın hansı yataqlarının işlənəsinə dair müqavilə bağlamışdır.

A) Mahtımqulu, Ceytun, Çələkənyanğımaz

B) Çələkənyanğımaz, Nebitdağ, Sərdar

C) Mahtımqulu, Xvalınskoe, Dmitriyevskoe

D) Kurmanqazı, Kaşağan, Ceytun

E) Dmitriyevskoe, Xvalınskoe, Kaşağan

39. İngilis - ərəb şirkəti olan “Dragon - oil” hansı ölkədə fəaliyyət göstərir.

A) Türkmənistan

B) Azərbaycan

C) İran

D) Qazaxstan

E) Rusiya

40. Türkmənistanın Xəzərsahili perspektivli yataqları hansılardır.

A) Qoturtəpə, Barsa - Gəlməz, Burun

B) Çələkənyanğımaz, Nebitdağ, Sərdar

C) Mahtımqulu, Xvalınskoe, Dmitriyevskoe

D) Kurmanqazı, Kaşağan, Ceytun

E) Dmitriyevskoe, Xvalınskoe, Kaşağan

41. VII sinifdə hansı yeni geoloji və geomorfoloji anlayışların formalaşdırılmasına başlanır?

1 - Maqmatik suxurlar

2 - Platforma

3 - Litosfer tavaları

4 - Mantiya

5 - Akkumulyasiya

A) 2. 3

B) 1. 2

C) 3. 5

D) 1. 4

E) 2. 4

42. VII sinifdə hansı yeni iqlim anlayışlarının formalaşması başlanır?

1 - Termik pillə

2 - Kondensasiya

3 - Antisiklon

4 - Musson

5 - Passat

A) 3. 5

B) 2. 5

C) 1. 3

D) 2. 4

E) 3. 4

43. Şagird biliyinin qiymətləndirilməsinin I səviyyəsinə müvafiq gəlir?

A) məlumatların qəbul edilməsi, yadda saxlanılması və təkrarlanması

B) biliklərin tanış tədris situasiyasında tətbiq edilməsi

C) biliklərin tanış olmayan, yeni tədris situasiyasına tətbiq edilməsi

D) dərsliyin bütün məlumatlarını bilmək, lakin xəritədə onu tətbiq edə bilməmək

E) Kartoqrafik materialları tam bilmək, lakin dərsliyin materiallarını bilməmək

44. Coğrafi məlumatların qəbulu, yadda saxlanılması və təkrarlanması biliyin qiymətləndirilməsinin hansı səviyyəsinə müvafin gəlir?

A) I

B) III

C) II

D) orta

E) yüksək

45. Şagird biliyinin qiymətləndirilməsinin II səviyyəsi müvafiq gəlir:

A) biliklərin tanış təlim situasiyasına tətbiq olunması

B) məlumatların qəbul edilməsi, yadda saxlanılması və təkrarlanması

C) biliklərin yeni, tanış olmayan tədris situasiyasına tətbiq olunması

D) dərsliyin bütün məlumatlarını bilmək, lakin dərsliyin materiallarını bilməmək

E) kartoqrafik materialları tam bilmək, lakin dərsliyin materiallarını bilməmək

46. Azərbaycanla Türkmənistan arasında mübahisəli yataq hansıdır.

A) Kəpəz

B) Şahdəniz

C) Günəşli

D) Çıraq

E) Azəri

47. Qazaxstanda hasil edilən neftin 90% - I hansı vilayətlərin adı ilə bağlıdır.

A) Mangistau, Atırau

B) Çələkən, Nebitdağ

C) Həştərxan, Atırau

D) Mangistau, Ənzəli

E) Mahaçqala, Çələkən

48. Xəzərin Qazaxstan sahilinəd kəşv olunmuş perspektivli yataqlar hansılardır.

A) Kaşağan, Kurmanqazı

B) Çələkən, Nebitdağ

C) Həştərxan, Atırau

D) Mangistau, Ənzəli

E) Mahaçqala, Çələkən

49. Rusiya və Qazaxstanın birgə istismar edəcəkləri yataqlar hasnılardır.

A) Sentralnoe, Xvalınskoe, Kurmanqazı

B) Çələkən, Nebitdağ, Həştərxan

C) Mangistau, Atırau, Nebitdağ

D) Xvalınskoe, Nebitdağ, Həştərxan

E) Kurmanqazı, Çələkən, Atırau

50. Qazaxstan sahilindən Rusiyaya uzanan əsas neft ixrac edən kəmərlərdən 1 cisi hansı omuşdur.

A) Atırau - Samara

B) Tengiz - Novorossiysk

C) Aktau - Dübəndi

D) Aktau - Mahaçqala

E) Aktau - Olya