www.vivo-book.com
93
yüngül olsa, mənə də, balığa da əziyyət az düşər, həm də
canımızı təhlükədən qurtarar. Bu balıq istəsə, çox iti üzər,
heç bir şey onun qabağını saxlaya bilməz. Skumbriya
iylənib xarab olmamış onu təmizləyim, sonra nə olacaqsa,
qoy olsun. Hələlik ondan bir az yeyib özümə gəlim,
sonrasına baxarıq. İndi, heç olmasa, bir saat da dincələrəm.
Sonra görsəm ki, balıq gəlmək fikrində deyil, arxa tərəfə
keçib, lazımi tədbir görərəm; kürəklərdən əyləc düzəldər,
balığın hərəkətinə göz yetirərəm. Avarlardan əyləc
düzəltmək özü də yaxşı fənddir. Gecikmək olmaz, diribaş
olmaq, cəld tərpənmək lazımdır. Mən bilirəm, balıq çox
güclüdür, hələ qüvvəsini bircə tikə də itirməyib; qarmaq
ağzının harasından ilişibsə, ağzını aça bilmir. Amma qarmaq
onu çox da incitmir, ona əziyyət verən aclıqdır; bir də
düşdüyü təhlükəni hələ tamamilə dərk edə bilmir. Əsl
məsələ budur. Dincəl, qoca. Bəsdir düşündün, qoy balıq nə
qədər istəyir əlləşsin, sonra əlləşmək növbəsi sənə çatacaq”.
Ona elə gəldi ki, azından iki saata yaxın dincəlib. Ay
çıxmadığından vaxtı təyin edə bilmirdi. Əlbəttə, lazım
olduğu kimi rahatlanmamışdı, səksəkəli halda nəhəng
www.vivo-book.com
94
balığın ağırlığını kürəyində də, çiynində də daim hiss
etmişdi. Sol əliylə qayığın kənarından yapışıb, indi bu
ağırlığı mümkün qədər qayığın üstünə keçirtməyə cəhd etdi.
“Kəndiri qayığa bağlaya bilsəydim, hər şey necə də
rahat başa gələr, çox asanca düzələrdi, – qoca düşündü. –
Amma balıq bir azca təkan versə, tilovun ipi qırılar. Bütün
ağırlığı bədənimə keçirməliyəm; ipdən yapışıb sayıq
olmalıyam ki, lazım gəlsə, onu yavaş-yavaş ikiəlli buraxa
bilim”.
– Qoca, amma burasını unutma ki, sən mütləq yatıb
dincəlməlisən, – yenə ucadan dedi. – Yarım gün və
dübbədüz bir gecə keçib, hələ sonra da bütöv bir gün, sənsə
yatmamısan. Nə qədər ki, balıq nadinclik eləmir, bir az
yuxulayıb gözlərinin acısını al. Yatmasan, başın
gicəllənəcək, hər şeyi qarışıq salacaqsan.
“Yox, başım qaydasındadır, qəti gicəllənib eləmir, özü
də babat işləyir, lap doğma qardaşlarım ulduzların parıltısı
qədər aydındır, – qoca düşündü. – Amma indi yatmalıyam.
Ulduzlar da, ay da, günəş də, hətta okeanın özü də sakit
günlərdə, axın olmayanda yatır; suyun üzü güzgü kimi
www.vivo-book.com
95
hamar olur. Yatıb dincini almaq yadından çıxmasın, özünü
yatmağa məcbur elə. Sadə və etibarlı üsul tap, ipi harasa
dolaşdır ki, ondan arxayın olasan. İndi isə dur qayığın arxa
tərəfinə keç, kormada skumbriyanı təmizlə. Ancaq yatanda
avarlardan düzəldəcəyin əyləclərə o qədər də ümid olma ha:
bu, yaman xatalı işdir. Belə baxanda, yatmasam da olar,
yuxusuz da keçinə bilərəm. Hə, keçinə bilərsən, amma bu da
çox təhlükəlidir”.
Balığı narahat etməməkçün qoca iməkləyə-iməkləyə,
çox ehtiyatla qayığın arxa tərəfinə getdi. Fikirləşdi ki, ola
bilsin balıq da dənizdə mürgüləyir, amma onu dincini
almağa qoymaq olmaz. Canı çıxana qədər qayığı dartıb
aparmalıdır.
Qayığın arxa tərəfinə gəlib çatanda belini dikəldib
ayağa durdu, balığın bütün ağırlığını sol əlinə, bir də
kürəyinə keçirib, sağ əliylə bıçağı qınından çəkib çıxartdı.
Ulduzlar par-par alışıb-yanırdı; qoca bıçağı skumbriyanın
başına sancıb onu kormadakı oturacağın altından özünə tərəf
çəkdi, bir ayağıyla üstündən basıb qarnını quyruğundan ta
çənəsinin altınacan yardı. Sonra bıçağı yerə qoyub sağ əliylə
www.vivo-book.com
96
içini təmizlədi, qəlsəmələri qoparıb atdı. Balığın qovuğu
ağır və sürüşkən idi; qoca onu yaranda içində iki qanadlı
balıq gördü, hər ikisi də təzə udulmuşdu. Hər ikisini götürüb
üst-üstə qayığın içinə qoydu, qovuqla içalatı isə dənizə
tulladı. Ulduzlu gecədə skumbriya ağımtıl-boz rəngə çalırdı.
Qoca sağ ayağıyla balığın başından basıb əvvəl bir
böyrünün, sonra da tərsinə çevirib o biri böyrünün dərisini
soydu; hər iki tərəfdən uzununa iki zolaq qalın ət kəsdi.
Skeleti dənizə atanda əyilib aşağı baxdı: ovladığı
nəhəng balığın necə hərəkət etdiyini görmək istədi; amma
suya atdığı tullantının işıltısından başqa ayrı heç nəyi
sezmədi. Geri qanrılıb qanadlı balıqları əlinə götürdü, onları
yemək üçün hazırladığı skumbriyanın arasına qoyub bıçağı
qınına soxdu, sonra balıqları götürüb təzədən ehmalca geri
qayıtdı, qayığın burun tərəfinə gəldi. Kürəyindən keçən
kəndirin tarımlığından beli ikiqat əyilmişdi; nəhəng balığın
bütün ağırlığını sağ əli çəkirdi.
Ət parçalarını və qanadlı balıqları qayığın burun
tərəfində yan-yana düzdü. Kəndiri çiyninin ağrımayan
yerinə sürüşdürüb kürəyini düzəltdi, ağırlığı yenə sol əlinə
www.vivo-book.com
97
saldı, taxtaya söykənib bir az yana əyilmiş vəziyyətdə
qanadlı balıqları dənizin suyunda yudu: skumbriyanın əlinə
yapışmış şirəsi suda fosfor kimi parıltı saçırdı. Axının
sürətini təyin etməkçün əlini bir müddət şor suda gəzdirib
sonra qayığın qırağına siləndə ətrafa fosforlu bir işıltı
yayıldı.
– Hə, balıq, – qoca dedi, – sən ya yorulub əldən
düşmüsən, ya da elə-belə dincini alırsan. Onda qoy mən də
skumbriyadan bir az yeyim, sonra lap bir hovur da olsa,
yatıb dincələrəm.
Gecənin
get-gedə
şiddətlənən soyuğunda uzaq
ulduzlara baxa-baxa qoca skumbriyadan kəsdiyi ət
parçalarından birinin yarısını, qanadlı balıqlardan da birini
yedi.
– Skumbriya bişiriləndə dadına dünyada heç bir dad
çatmaz, – qoca dedi, – di gəl, çiy vaxtı da ondan iyrənc şey
yoxdur! Bundan sonra limonsuz, duz götürməmiş bir də
dənizə çıxmaram.
“Ağlım başımda olsaydı, səhərdən qayığın burnuna
dəniz suyu doldurardım, axşamacan filan qədər duz əmələ
Dostları ilə paylaş: |