www.vivo-book.com
98
gələrdi, – qoca düşündü. – Axı skumbriyanı mən gün
batmamışdan qabaq tutmuşdum. Nə deyirsən de, mən çox
şeyi nəzərə almamışam. Amma yenə pis olmadı, yarıdan
çoxunu birtəhər çeynədim, ürəyim bulanmır”.
Gündoğan tərəfdə göyün üzünü qalın buludlar
örtməkdəydi; qocanın sadiq dostları olan ulduzlar bircə-
bircə sönürdü. İndi qoca, sanki buludlara bürünmüş geniş
vadi ilə irəliləyirdi. Külək kəsilmişdi.
– Üç-dörd günə havalar korlanacaq, – o dedi. – Amma
hələ bu gecə də, sabah da qorxusu yoxdur. Hə, nə qədər ki,
balıq sakitdir, sən də birtəhər özünü yuxuya ver, qoca!
O, tilov ipini sağ əlində tutaraq, sağ tərəfə əyilib
qayığın qırağına söykəndi, bütün ağırlığı burunun üstünə
saldı. Sonra çiynindəki kəndiri azca aşağı keçirdib ipdən sol
əliylə yapışdı.
“Kəndir lap nə qədər açılsa da, onu sağ əlimlə saxlaya
bilərəm, – qoca düşündü. – Mən yuxuda olanda sürüşüb
dənizə düşsə, sol əlimə toxunub məni oyadar. Əziyyətin
çoxu sağ ələ düşəcək. O yazıq da hər cür ağrıya, cəfaya
www.vivo-book.com
99
dözməyə alışıb. Lap iyirmicə dəqiqə, yarımca saat yata
bilsəm, qənimətdir”.
Qoca qayığın qırağına söykəndi və balığın bütün
ağırlığını sağ əlinə keçirib yatdı.
Bu dəfə yuxusuna şirlər girmədi; onların əvəzinə bir
sürü dəniz donuzu gördü; cütləşmə dövrü olduğundan
səkkiz-on mil məsafədə səpələnmiş donuzlar havaya atlanır
və təkrar dənizə düşürdülər. Sonra o özünü qəsəbədəki
komasında, çarpayıda uzanmış vəziyyətdə gördü: içəri dolan
şimal küləyi qocanı bərk üşüdürdü, balış əvəzinə başının
altına qoyduğu sağ qolu da tamam keyimişdi. Yalnız bundan
sonra yuxusuna sarımtıl qumla örtülmüş ucsuz-bucaqsız
sahil girdi: dan yeri ağaranda bir neçə şir ala-toranlıqdan
çıxıb sahilə yaxınlaşdı, qoca da lövbər salmış gəminin
göyərtəsində durub şirlərə tamaşa edirdi. Sahildən əsən
axşam küləyi yanaqlarını oxşayır və qoca özünü son dərəcə
bəxtəvər sayırdı.
Ay çoxdan doğmuşdu, qoca isə hələ də yatmağında,
balıq da əvvəlki qaydada çəkə-çəkə qayığı öz arxasınca
dartıb aparmağındaydı.
www.vivo-book.com
100
Qoca şiddətli təkandan oyandı; sağ əli zərblə sifətinə
dəyib onu bərk diksindirmişdi, ildırım sürətiylə sürüşüb
dənizin dərinliklərinə gedən kəndir isə ovcunu od kimi
yandırırdı. Sol əli keyidiyindən qoca var gücünü sağ əlinə
yığıb, qaytanı ovcunda tutub saxlamağa cəhd etdi, lakin bir
şey çıxmadı. Handan-hana qocanın sol əli də hərəkətə gəlib
kəndirdən yapışdı. O, kəndiri kürəyi ilə sıxdı və indi kürəyi
də, balığın bütün ağırlığı düşmüş sol əli də sürtünmədən od
tutub yanırdı. Keyi açılmış sol əlini lap elə bil doğrayırdılar.
Qoca arxa tərəfdəki ehtiyat kəndirə göz yetirdi; kələf sürətlə
fırlandıqca kəndir də sürətlə açılırdı. Birdən balıq okeanın
sakit, güzgütək hamar sinəsini yarıb suyun üzünə çıxdı, tez
də bütün ağırlığıyla təzədən dənizdə batdı. Sonra yenə çıxıb,
yenə batdı, dalbadal daha bir neçə dəfə də batıb-çıxdı.
Qayıq üzməkdə davam edir, tilov ipi boşala-boşala
suyun təkinə enirdi. Qoca kəndiri dartıb tarım saxlayır, sonra
bir anlığa boşaldırdı; qırıla bilmək qorxusuna baxmayaraq,
var qüvvəsiylə təzədən bir də dartırdı. İndi kəndir qocanı
sürüyüb düz qayığın burnuna gətirmişdi, onun üzü
www.vivo-book.com
101
skumbriyanın tikəsinə dirənmişdi, özü isə qəti tərpənə
bilmirdi.
“İntizarında olduğumuz, bax bu idi, – qoca düşündü. –
İndi sayıq və zirək olmaq lazımdır. Hə, özünü bərk tut,
balıq, möhkəm dayan! Kəndiri bu cür dartmağının əvəzini
mən səndən çıxardaram. İnan mənə ki, çıxardaram”.
O, balığın atılıb-düşməsini görmürdü, yalnız okeanın
sinəsini yararaq havaya qalxıb-endikcə qopartdığı şappıltını
eşidirdi. Sürətlə dənizə gedən kəndir qocanın ovuclarını
ülgüc kimi kəsirdi. Bunun baş verəcəyini o qabaqcadan
bilirdi, əlinin döyənək olan yerlərini qəsdən kəndirin ağzına
verirdi ki, qaytan yaralı ovcunu və barmaqlarını kəsib
sıradan çıxartmasın.
“Oğlan burda olsaydı, – o düşündü, – indi ipi isladardı.
Hə, əgər oğlan burda olsaydı! Əgər burda olsaydı!”
Tilov ipi dibsiz quyuya düşmüş kimi elə hey sürüşüb
gedir, harasa gedirdi, qoca da balığı məcbur edirdi ki,
kəndirin hər qarışı uğrunda mübarizə aparsın. Sonra birtəhər
dikəldi, çənəsinin əzib xəşilə döndərdiyi balıq ətinin
üstündən başını çətinliklə də olsa qaldıra bildi. Əvvəl yavaş-
www.vivo-book.com
102
yavaş dizləri üstə, sonra da ayağa durdu. İndi kəndiri daha
asta, daha ağır-ağır buraxırdı. Geri çəkilə-çəkilə axırda
özünü əvvəlki rahat yerinə çatdırdı. Qaranlıqda görə
bilmədiyi qaytanı ayağı ilə yoxlayanda başa düşdü ki, hələ
ehtiyatı çoxdur. Suya xeyli kəndir buraxmışdı, balıq lap nə
qədər vurnuxsaydı da, heç nə edə bilməzdi.
Qoca düşündü: “Balıq, hər nə qədər istəyirsən atıl-düş,
qovuqların hava ilə dolsun ki, can verəndə dənizin dibinə
gedib əlimdən çıxmayasan. Bir azdan başlayacaqsan
fırlanmağa, bax onda mən də keçəcəm əsas məsələyə.
Qəribədir, görəsən, o niyə birdən-birə belə qızışdı ki? Aclıq
onu qəzəbləndirib, yoxsa bu zülmətdə nədənsə qorxub?
Bəlkə qəfil qorxu hiss edib? Amma o axı dinc balıq idi,
güclü balıq idi. Axı o mənə çox ötkəm, qorxu-ürkü
bilməyən, özünə tam arxayın olan cəsur bir balıq təsiri
bağışlamışdı. Qəribədir!”
– Qoca, yaxşı olar ki, qorxu-ürkü barədə sən özün
düşünməyəsən, daha çox özünə, öz gücünə güvənəsən, – o
dedi. – Balığın yüyəni sənin əlində olsa da, bayaqdan
Dostları ilə paylaş: |