Dövlət qeydiyyatına alınmışdır

Bilməlidir: istehsalın texnoloji hazırlanmasına aid olan yuxarı orqanların qərar, əmr və digər rəhbər metodiki və normativ materialları; məmulatın konstruksiyasına və ya məhsulun tərkibinə aid olan layihələşdirilmiş texnoloji prosesi, məhsulun istehsal texnologiyasını; müəssisənin texniki inkişaf perspektivlərini; texnoloji proseslərin və istehsal rejiminin layihələşdirmə sistemləri və metodlarını; əsas texnoloji avadanlığı və onun işləmə prinsipini; layihələşdirmə sahəsində ölkə və xarici texnologiyanın analoji-texnoloji və texniki xüsusiyyətlərini və iqtisadi göstəricilərini; eyni tipli texnoloji prosesləri və istehsal rejimlərini; hazır məhsula, xammala qoyulan texniki tələbləri; standartları və texniki şərtləri; xammalın, materialın, yanacaq və enerjinin sərfi normativlərini; zay məhsulun növləri, onların qarşısını almaq üçün xəbərdarlıq üsullarını; avtomatlaşdırılmış layihələşdirilmə sistemlərinin əsaslarını; patent tədqiqatının aparılma metodları və qaydalarını; ixtiraetmənin əsaslarını; texnika və texnologiya obyektivlərinin texniki səviyyəsinin təhlili metodlarını; proqramlaşdırmanın əsaslarını; texnoloji proseslərin layihələşdirməsi zamanı əməyin təşkilinə tələbin əsaslarını; texniki sənədlərin işlənib hazırlanması və rəsmiləşdirilməsinə aid rəhbər materialları; analoji məhsulların istehsalında, proqressiv texnologiya sahəsində müəssisələrin qabaqcıl təcrübələrini; iqtisadiyyatın əsaslarını; istehsalın təşkilini; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və müvafiq işdə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-9-cu dərəcələr: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli texnoloq vəzifəsində iş stajı;

10-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli texnoloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

11-ci dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 10-cu dərəcəli texnoloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

12-13-cü dərəcələr (aparıcı texnoloq): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili vəl 1-ci dərəcəli texnoloq vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq iş stajı.
PATENTŞÜNAS²
Əmək funksiyası. Əqli (intellektual) mülkiyyətin mühafizə edilməsi tələb olunan obyektlər, nou-xau, innovasiya sahəsində elmi-metodiki rəhbərliyi və elmi-tədqiqat işlərinin səmərəliliyini yüksəltmək üçün digər elmi-texniki tədbirləri həyata keçirir.

Elmi-tədqiqat və ya eksperimental işlərin planlaşdırma, yerinə yetirilmə və yekunlaşdırma mərhələlərində patent-informasiya tədqiqatlarının aparılmasında iştirak edir. Axtarış zamanı seçilmiş materialların sistemləşdirilməsi və təhlilində iştirak edir. Patent-informasiyasının aparılması üçün mövzuların siyahısını formalaşdırır və patent-informasiya tədqiqatlarının aparılma planını tərtib edir. Elmi işlərin rəhbərləri ilə birgə müəssisələrdə yerinə yetirilən mövzularda mühafizə edilməsi tələb olunan obyektləri aşkar edir, mövzuları seçir və onların yerinə yetirilməsinə nəzarət edir.

Mühafizə edilməsi tələb olunan obyektlərin ilkin ekspertizasında iştirak edir. İddia sənədlərinin tərtib olunmasında ixtiraçılara elmi-metodiki köməklik göstərir. Mühafizə sənədi almaq üçün əqli (intellektual) mülkiyyətə iddia sənədinin hazırlanması işində müəllifə köməklik göstərir, onların qeydiyyatını və hesabatını aparır. Mühafizə edilməsi tələb olunan obyektlərin sənədləri üzrə sonrakı yazışmalar zamanı müəlliflərə köməklik göstərir.

Mühafizə edilməsi tələb olunan obyektlərin müəllifləri ilə birgə ixtiralara xaricdə patent alınması üçün tələbnaməni tərtib edir, müəyyən olunmuş qaydada əcnəbi patent təşkilatları ilə yazışmaları aparır, həmçinin lisenziya satışı işini və lisenziya müqavilələri üzrə öhdəliklərin icrasını təşkil edir.

Səmərələşdiricilik fəaliyyətini təşkil edir. Səmərələşdirici təkliflər verildikdə müəlliflə birlikdə texniki məsələləri araşdırır. Səmərələşdirici təkliflərin sənədləşdirilməsi üçün müəlliflərə kömək edir və elmi-metodiki rəhbərliyi həyata keçirir. Səmərələşdirici təkliflər üzrə ərizələrin qeydiyyat jurnalını aparır. İddia olunmuş təkliflərin ilkin qərarlarını tərtib edir. Səmərələşdirici təkliflər üçün vəsiqələri hazırlayır, onların qeydiyyatını aparır və vəsiqələrin verilməsini təmin edir.

İxtira və səmərələşdirici işlər üzrə plan, hesabat və smeta tərtib edir. Qəbul edilmiş əqli (intellektual) mülkiyyətə görə müəlliflərə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada mükafatın ödənilməsi üçün səy göstərir.

Əqli (intellektual) mülkiyyət, nou-xau, innovasiya sahəsində işçilərin ixtisasartırmasını təmin edir.

Bilməlidir: patentşünaslıq sahəsinə aid olan qanunvericilik aktlarını; patentşünasın fəaliyyətini tənzimləyən normativ-metodik sənədləri; əqli (intellektual) mülkiyyət obyektləri ilə əlaqədar münasibətləri tənzimləyən qanunvericiliyi; əqli (intellektual) mülkiyyət obyektlərinin mühafizəsi üçün onların icra müddətlərini və hüquqi mühafizənin əhatəsini; əqli (intellektual) mülkiyyət baxımından mühafizə edilməsi tələb olunan və olunmayan obyektləri; əqli (intellektual) mülkiyyət obyektinə müəyyən edilmiş tələbləri; əqli (intellektual) mülkiyyət obyektlərinə mühafizə sənədlərinin alınmasını və onların qeydiyyatını; informasiya axtarışının aparılması qaydasını; mühafizə sənədinin verilməsi üçün iddia sənədinin tərtib olunma, verilmə və baxılma qaydasını; iddia sənədlərinə dəyişikliklərin edilməsi şərtlərini və qaydasını; əqli (intellektual) mülkiyyət obyektləri haqqında məlumatların nəşri qaydasını; patentin və ya şəhadətnamənin təsir müddətinin uzadılmasını; patent rüsumlarını və onların ödəniş qaydasını; xarici dövlətlərdə ixtiraların və faydalı modellərin patentləşməsi qaydasını; iddiaçıların, patent sahiblərinin və müəlliflərin hüquqlarının müdafiəsini; əqli (intellektual) mülkiyyətdən istifadə ilə bağlı mülki qanunvericiliyi, müəllif və patent hüquqlarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyəti, vərəsəlik və varislik hüququnu, hüquqi şəxs anlayışını, ədalətsiz rəqabət anlayışını, inzibatı və ya məhkəmə qaydasında mülki hüquqların müdafiəsini, ixtira və patent hüquqlarının pozulmasına və əmtəə nişanının qanunsuz istifadəsinə görə inzibati və cinayət məsuliyyətini.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə:	orta ixtisas təhsili və müvafiq işlərdə 3 ildən az olmayaraq əmək stajı;
7-ci dərəcə:	əmək stajına tələb qoyulmayan müvafiq sahədə ali ixtisas təhsili;
8-9-cu dərəcələr:	ali ixtisas təhsili və 7-ci dərəcəli patentşünas vəzifəsində 2 ildən az olmayaraq əmək stajı;
10-cu dərəcə:	ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli patentşünas vəzifəsində 2 ildən az olmayaraq əmək stajı;
11-ci dərəcə:	(böyük patentşünas): ali ixtisas təhsili və 10-cu dərəcəli patentşünas vəzifəsində 2 ildən az olmayaraq əmək stajı;
12-13-cü dərəcələr	(aparıcı patentşünas): ali ixtisas təhsili və 11-ci dərəcəli patentşünas vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq əmək stajı.

MÜHƏNDİS-PROQRAMLAŞDIRICI

Əmək funksiyası. Riyazi modellərin və alqoritmlərin təhlili əsasında iqtisadi və digər məsələləri həll edən proqramları, işin texnologiyasını, onun həllinin ardıcıllığını işləyib hazırlayır. Proqramlaşdırma dilini seçir və istifadə olunan model və alqoritmləri ona uyğunlaşdırır. Elektron hesablayıcı maşınlara məlumatların daxil olması, emalı, saxlanılması və verilməsinin həcmini, strukturunu, maket və sxemlərini təyin edir. Proqramların funksional təyinatına uyğunluğunun daha dolğun yoxlanılmasını təmin edən test tapşırıqlarının həcmi və məzmununu təyin edir. Proqramlarla işləmək üçün təlimatlar işləyib hazırlayır, lazımi texniki sənədləri rəsmiləşdirir. Hazır proqram vasitələrindən istifadə imkanlarmı təyin edir. Proqramlaşdırmanın avtomatlaşdırma metod və vasitələrini, nümunəvi və standart proqram vasitələrini işləyib hazırlayır və tətbiq edir. Layihə işlərində iştirak edir. Məntiqi təhlil əsasında proqramların yoxlanılmasını aparır. Proqrama daxil olan şərtlərin maksimum miqdarının həllini təmin edən məlumatların cəmini təyin edir. İşlənib hazırlanmış proqramlarda tamamlama prosesində düzəlişlər edir. Başqa müəssisə, idarə və təşkilatda işləyib hazırlanmış hazır proqramlardan istifadə imkanını müəyyən edir. Hesablama prosesinin avtomatlaşdırılmasında nümunəvi, standart proqramları tərtib və tətbiq edir. Hesablama prosesinin vahid şəklə salınması və tipləşdirilməsi işlərini görür. Standart proqramların kataloq və kartotekalarının yaranmasında sənəd formalarının işlənib hazırlanması, hesablama texnikasının tətbiqi sahəsinin genişləndirilməsi üzrə layihə işlərində iştirak edir.

Bilməlidir: məlumatların emalına və proqramlaşdırmanın hesablama texnikasının istifadə metodlarına aid olan rəhbər və normativ sənədləri; avadanlığın texniki istismarını və konstruktiv xüsusiyyətlərini; onların təyinatını və iş rejimlərini; məlumatın mexaniki emalı, texnologiyasını; məlumatın daşıyıcılarının texniki növlərini; məlumatın siniflərə bölünmə, kodlaşdırma metodlarını; proqramlaşdırmanın formalaşmış dilini; qüvvədə olan standartların, say, şifr və kod sistemlərini; proqramlaşdırma metodlarını; texniki sənədlərin rəsmiləşdirilməsi qaydasını; proqramlaşdırma və hesablama texnikasının istifadəsi üzrə qabaqcıl təcrübəni; iqtisadiyyatın, əməyin və istehsalatın təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-9-cu dərəcələr: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 7-ci dərəcəli mühəndis-proqramlaşdırıcı vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

10-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli mühəndis-proqramlaşdırıcı vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

11-cı dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 10-cu dərəcəli mühəndis-proqramlaşdırıcı vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

12-13-cü dərəcələr (aparıcı mühəndis-proqramlaşdırıcı): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 11-ci dərəcəli mühəndis-proqramlaşdırıcı vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq iş stajı.

ELEKTRONÇU

Əmək funksiyası. Hesablama mərkəzinin (Məlumat hesablama mərkəzinin) elektron avadanlığının düzgün texniki istismarını, fasiləsiz yüksək məhsuldarlıq işini təmin edir. Perspektiv, illik planların, iş, texniki xidmət, avadanlığın təmiri cədvəllərinin, onların istismarının yaxşılaşdırılması, zay məhsulun və boşdayanmanın qarşısının alınması, işin keyfiyyətinin artırılması, hesablama texnikasından səmərəli istifadə tədbirlərinin işlənib hazırlanmasında iştirak edir.

Maşınların işə hazırlanmasını, ayrı-ayrı qurğu və birləşmələrin texniki yoxlanılmasını yerinə yetirir, avadanlığın elektron elementlərinin parametrlərinə və möhkəmliyinə nəzarət edir, zədələri vaxtında üzə çıxarmaq məqsədi ilə test üzrə yoxlamalar aparır və onları təmir edir.

Elektron-hesablama maşınlarının, radioelektron aparatlarının element və bloklarını və ayrı-ayrı qurğu və düyünlərini qaydaya salır.

Elektron texnikasına texniki xidmət edir; onun istifadəsini, iş qabiliyyətini, profilaktik və cari təmirinin aparılmasını təmin edir.

Təsdiq olunmuş sənədlərə uyğun olaraq təmir işlərini vaxtında və keyfiyyətlə aparılması tədbirlərini görür.

Avadanlığın təmir və sınaq işlərinin aparılmasına, onun təlimatlara uyğun istismar olunmasına nəzarət edir. Elektron avadanlıqlarının texniki vəziyyətinin yoxlanılması, onlara profilaktik baxış və cari təmirin aparılması, avadanlığın əsaslı təmirdən sonra qəbul edilməsi, eləcə də yeni istismara verilən avadanlığın qəbulu və istifadəsində iştirak edir.

Elektron-hesablama maşınlarının texniki imkanlarını genişləndirmək, hesablama komplekslərini yaratmaq məqsədi ilə elektron-hesablama maşınlarına əlavə olaraq xarici qurğuları qoşma imkanını öyrənir.

Avadanlığın istifadə olunmasının uçotunu aparır və göstəricilərini təhlil edir, onun iş rejimini və istismar olunması şərtlərini öyrənir, elektron avadanlığın istismarı və ona texniki xidmət üzrə normativ sənədləri işləyib hazırlayır. Avadanlığa və onun ehtiyat hissələrinə sifarişləri, təmir aparılması üçün texniki sənədləri və iş üzrə hesabatlan tərtib edir. Elektron texnikasının vaxtında ehtiyat hissələri və materialları ilə təmin edilməsinə nəzarət edir, radioelektron aparatlarının mühafizəsini təşkil edir.

Bilməlidir: elektron-hesablama maşınlarının istismarı və təmirinə aid rəhbər və normativ sənədləri; avadanlığın konstruktiv xüsusiyyətlərini və iş rejimini, texniki istismar qaydalarını; məlumatın mexaniki emal edilməsi texnologiyasını; proqramlaşmanın formalaşmış dilini; məlumat daşıyıcılarının texniki növlərini; qüvvədə olan say, şifr və kodlar sistemini, standart proqram və kodlarını; riyazi təminatın və proqramlaşmanın əsaslarını; perspektiv və cari iş planlarının (cədvəllərinin) işlənib hazırlanma metodlarını və onların yerinə yetirilməsi haqqında hesabatın tərtibi qaydasını; təmir xidmətinin təşkilini; elektron hesablama texnikasının istismarını və texniki xidməti üzrə qabaqcıl təcrübəni; avadanlığın ehtiyat hissələrinin təmirinin aparılmasını; əməyin və istehsalatın təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə: müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-ci dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

9-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 8-ci dərəcəli elektronçu vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

10-11-ci dərəcələr: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli elektronçu vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

12-13-cü dərəcələr (aparıcı elektronçu): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 11 -ci dərəcəli elektronçu vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı.
RƏSSAM_-_KONSTRUKTOR_(DİZAYNER)__Əmək_funksiyası'>RƏSSAM - KONSTRUKTOR (DİZAYNER)

Əmək funksiyası, İstehsalat və məişət təyinatlı məmulatların (komplekslərin) bədii-konstruktor layihələrinin yüksək səviyyədə və estetik cəhətdən keyfiyyətli, tələbata uyğun işlənib hazırlanması, istehsalın proqressiv texnologiyasına, texniki-iqtisadi tələblərinə uyğun olaraq bədii konstruktorlaşmanın müxtəlif mərhələlərinə lazım olan patent və başqa elmi-texniki məlumatları təhlil edərək seçir. Müəssisə, idarə və təşkilatlarda layihələşdiriləcək məmulatların hazırlanmasına sifarişçinin qoyduğu tələbləri öyrənir. Bədii-konstruktor işlərinin həlli ilə əlaqədar layihələşdirilmiş və sifarişçi ilə razılaşdırılmış texniki tapşırıqların tərtibində, bədii konstruktor təkliflərinin işlənib hazırlanmasında, elmi-tədqiqat və eksperimental işlərin müxtəlif mərhələlərində iştirak edir. Xarici tərtibat hissələri və konstruktiv-tamamlama materiallarının həllinin daha səmərəli variantlarının axtarışını həyata keçirir. Həcmi-fəza və qrafik layihələşdirmənin, məmulat formasının detallaşmasını, quruluşun və yerləşdirilmənin həllinin işlənib hazırlanmasını, təklif olunmuş konstruksiyanın iqtisadi cəhətdən əsaslandırılması üçün təkliflər hazırlayır. Məmulatların hazırlanması üçün lazım olan texniki sənədləri (yerləşdirmə, ümumi görünüşün, maketləşmə üçün eskiz və işçi cizgilərini; nümayiş rəsmlərini, rəngli qrafik erqonometrik sxemlərini, modellərin işçi layihəsini) hazırlayır, layihələrə izahedici yazıların hazırlanmasında, onlara baxılmasında və müdafiəsində iştirak edir. Konstruksiya olunan məhsulun reklam etdirilməsini və qablaşdırılmasını yerinə yetirir. Bədii konstruktorlaşdırma sahəsində standartlaşma işini aparmaq üçün material hazırlayır. Məhsulun işçi cizgilərini və texnoloji ləvazimatı bədii-konstruktor layihəsinə uyğunluğunu, xüsusi olaraq məhsulun xarici görünüşünə və onun rahat istismarına mənfi təsir edə bilən amillərə nəzarəti həyata keçirir. Layihələşdirmədə bədii-konstruktor həllinin yerinə yetirilməsinə müəllif nəzarətini, məhsulun hazırlanması, sınaqdan keçirilməsi, təcrübə nümunələrinin tamamlanması və texniki sənədlərin kütləvi istehsala hazırlanmasında lazım olan dəyişiklikləri aparır. Sənaye nümunələrinə sifariş tərtib edilməsində, layihələrin bədii-konstruktor ekspertizasına materialların hazırlanmasında və təzə mənimsənilmiş məhsulun keyfiyyət kateqoriyasının attestasiyaya təqdim olunmasında iştirak edir. Bədii konstruksiya işi sahəsində qabaqcıl təcrübələri öyrənir. Bədii layihələşdirmə sahəsində ixtiraçıların və səmərələşdiricilərin təkliflərinə, məhsulun işlənib hazırlanmış konstruksiyasının layihəsinə, texniki şərtlərə və başqa normativ sənədlərə baxır, rəy və təkliflər hazırlayır. Tətbiq olunmuş layihələrin, istifadə olunmuş materialların kartotekasını aparır. İşlənib hazırlanmış, başa çatmış bədii-konstruktor sənədlərini rəsmiləşdirir, yerinə yetirilmiş işlərin nəticələri haqqında hesabatları tərtib edir.

Bilməlidir: sənaye nümunələrinin qanuni mühafizəsi və bədii konstruksiya işinə lazım olan metodik, normativ, rəhbər materialları; yuxarı orqanların əmr, göstəriş və qərarlarını; müəssisə, idarə və təşkilatların texniki inkişaf perspektivlərini; layihələşdirilmiş məhsulların təkmilləşdirilməsi üsullarını; texniki estetikanı və erqonomikanı; bədii konstruktorlaşmanın və bədii-qrafika işlərinin metodlarını; işlənib hazırlanmış bədii-konstruktorlaşmaya aid istehsalın texnologiyasını; işlənib hazırlanmış məmulatın texniki istismarı və quraşdırma şərtini; qüvvədə olan standartları, texniki şərtləri; konstruktor sənədlərini və texnoloji sənədlərin vahid sistemini; bədii konstruktorlaşma sənədlərinin tərtibinə, işlənib hazırlanmasına qoyulan tələbləri; layihə olunmuş konstruksiyalarda tətbiq olunan materialların xassəsini və texniki xüsusiyyətlərini; məmulatın layihə olunan prosesində hesaba alınan zəruri, əsas tələbləri (funksional, konstruktorlaşma texnikası, estetika, erqonomika və s.); bədii konstruksiya işində texniki hesabların aparılma üsullarını; patentləşmə və standartlaşmanın əsaslarını; məmulat layihələrinin bədii konstruktor ekspertizasının aparılma qaydalarını, onların keyfiyyətinə verilən estetik qiymətin həddini; sənaye məhsullarının keyfiyyətinin attestasiya qaydasını; layihələşmədə tətbiq olunan texniki vasitələri; sənaye nümunələrinə verilən sifarişin rəsmiləşdirmə qaydasını; bədii konstruktorlaşmada qabaqcıl təcrübələri; iqtisadiyyatın əsaslarını; əməyin və idarəetmənin təşkilini; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə: orta ixtisas (bədii) təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahədə ali ixtisas təhsili;

8-9-cu dərəcələr: ali ixtisas təhsili və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı; 10-cu dərəcə: ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli rəssam-konstruktor vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

11-ci dərəcə: ali ixtisas təhsili və 10-cu dərəcəli rəssam-konstruktor vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

12-13-cü dərəcələr (aparıcı rəssam-konstruktor): ali ixtisas təhsili və 11 -ci dərəcəli rəssam-konstruktor vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq iş stajı.

RƏSSAM

Əmək funksiyası. Əmək məhsuldarlığını, əməyin cəlbediciliyini və effektivliyini artırmaq məqsədi ilə müəssisə, idarə və təşkilatlarda istehsalat estetikasının tətbiqi üzrə iş aparır. Müəssisə, idarə və təşkilatın binalarının rekonstruksiya edilməsində və tikintinin bədii-konstruktor layihələrinin hazırlanmasında iştirak edir. İstehsal, xidmət və mədəni məişət yerlərinin rekonstruksiyası və tikilməsində estetik tələblərə riayət olunmasına, sənaye interyerlərinin düzgün həllinə, xidmət, istehsalat, sanitar-məişət yerlərinin, istirahət və ictimai-iaşə yerlərinin rəngli tərtibatına, orada mebelin və başqa inventarın yerləşdirilməsinə, iş yerlərinin və binaların səmərəli işıqlandırılmasına nəzarət edir. İstehsalat xüsusiyyətinə və əməyin növünə uyğun olaraq iş paltarlarının seçilməsi üzrə tövsiyyələr işləyib hazırlayır. İstehsalat, xidmət və mədəni-maarif binalarının mebellə, inventarla, texnika və avadanlıqla, eləcə də əyani vasitələrlə təmin edilməsinə metodiki yardım göstərir. Müəssisə, idarə və təşkilatın sahəsinin yaşıllaşdırılması və abadlaşdırılması, binanın fasadlarının və keçidlərin bədii-memar tərtibatının layihələrini işləyib hazırlayır, tərtibat işlərinin düzgün həyata keçirilməsinə nəzarət yetirir (görüş, təbliğat, sərgi, plakatların və s.) layihələrini işləyib hazırlayır.

Bilməlidir: yuxarı orqanların qərar, sərəncam, əmrlərini; əməyin təşkili məsələləri üzrə metodik, normativ materialları; istehsalat estetikasını; istehsal texnologiyasının əsaslarını; istehsalat estetikasının tətbiqində qabaqcıl təcrübəni; iqtisadiyyatın, əməyin və istehsalın təşkilinin əsaslarını; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə: orta ixtisas (rəssamlıq) təhsili;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-ci dərəcə: ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli rəssam vəzifəsində iş stajı;

9-cu dərəcə: ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 8-ci dərəcəli rəssam vəzifəsində iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı rəssam): ali ixtisas təhsili və 2-3 ildən az olmayaraq 9-cu dərəcəli rəssam vəzifəsində iş stajı.

MEMAR

Əmək funksiyası. Müxtəlif məqsədlər üçün tikilən obyektlərin kompleks layihələrinin memarlıq hissəsinin (bölməsinin) işlənib hazırlanmasına texniki rəhbərliyi həyata keçirir. Şəhərlərin, müəssisələrin, bina və tikililərin və s. layihə təkliflərinin və baş planlarının işlənib hazırlanmasında, layihələşdirilməsində nəzərdə tutulan layihə tapşırıqlarının və şərtlərinin müvafiq orqanlarla razılaşdırılmasında bilavasitə iştirak edir. Layihə işlərinin müəyyən olunmuş vaxtda yerinə yetirilməsinə riayət edilməsinə, keyfiyyət və səmərəlilik göstəricilərinin artırılmasına, eləcə də qəbul olunmuş layihə tapşırıqlarının layihələşdirmə və tikinti üzrə qüvvədə olan normativ materiallara uyğunluğunu təmin edir. Tikinti-quraşdırma işlərinin həcminin texniki-iqtisadi əsaslandırılmasına və hesablamaların tərtib edilməsinə, tikinti smeta dəyərini, tikintiyə lazım olan materialların, məmulatın və avadanlığın tərkibinin və miqdarının təyin edilməsinə rəhbərlik edir. Layihə axtarış işlərinin aparılmasında sifarişçilərlə və subpodrat təşkilatlarla müqavilə bağlamaq üçün sənədlər hazırlayır. Tədqiqat axtarış işlərinin aparılmasında, layihə həllinin iqtisadi cəhətdən səmərəliliyinin təcrübədə yoxlanılmasında iştirak edir. Layihənin memarlıq hissəsinin digər bölmələrlə əlaqəsini, lazımi texniki sənədlərin komplektliyini, layihələşdirmənin bütün mərhələlərində layihə materiallarının həcminin azaldılmasını təmin edir. Yuxan təşkilatlarda və ekspertiza orqanlarında layihələrə baxılmasında, razılaşdırılmasında və müdafiəsində iştirak edir. Layihə olunmuş obyektlərin tikintisinə müəllif nəzarət edir, istifadə olunan tikinti materiallarının, konstruksiyalarının, layihə üzrə təsdiq olunmuş məmulatların standartlara və tikintidə texniki şərtlərə uyğunluğuna nəzarət edir. Layihələşdirməyə və tikintiyə aid normativ materialların işlənib hazırlanmasında iştirak edir. Yerinə yetirilmiş işlər haqqında elmi-texniki hesabatın bölmələrini tərtib edir. Layihələşdirmə və tikintidə olan qabaqcıl təcrübəni öyrənir. Səmərələşdirici təkliflərə və ixtiralara, eləcə də layihələşdirmə və tikintiyə aid olan normativ materialların layihələrinə rəy verir.

Layihələrin memarlıq hissələrinin (bölmələrinin) işlənib hazırlanmasında iştirak edən memar və texniklər arasında iş bölgüsü aparır, onların işini əlaqələndirir.