Dövlət qeydiyyatına alınmışdır

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-7-ci dərəcələr: iş stajına tələb qoyulmadan ali ixtisas (psixoloq) təhsili;

8-ci dərəcə: ali ixtisas (psixoloq) təhsili və psixoloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

9-cu dərəcə: ali ixtisas (psixoloq) təhsili və 8-ci dərəcəli psixoloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı psixoloq): ali ixtisas (psixoloq) təhsili və 9-cu dərəcəli psixoloq vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq iş stajı.

SOSİOLOQ

Əmək funksiyası. İşçilərin ictimai və mənəvi tələbat səviyyəsinin, əməyin məhsuldarlığının və istehsalatın səmərəsinin artırılmasına imkan yaradan, daha əlverişli sosial-psixoloji şəraitin yaradılmasına yönəldilən tədbirlərin işlənib hazırlanması və tətbiqi məqsədi ilə müəssisə, idarə və təşkilatda sosioloji tədqiqatlar aparır. Müəssisə, idarə və təşkilatın iqtisadi və sosial inkişafı üzrə perspektiv və illik plan layihələrinin tərtibində, ictimai-mədəni tədbirlər və yaşayış-tikinti fondlarının planlaşdırılmasında iştirak edir. Sosioloji tədqiqat proqramlarını tərtib edir, ilkin məlumatı emal edir, alınmış təklifləri ümumiləşdirir. Aparılmış tədqiqatlar əsasında əməyin təşkili formalarının təkmilləşdirilməsi, onun bölünməsi və kooperasiyası, əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması, eləcə də fəhlə və qulluqçuların seçmə, yerləşdirmə, istifadə və ixtisasının artırılması üzrə tövsiyələri işləyib hazırlayır.

Müəssisə, idarə və təşkilatlarda işçilərin əmək haqqının artımı perspektivlərini təyin etmək, işçilərin əmək fəaliyyəti sistemində maddi və mənəvi amillərin təkmilləşdirilməsi istiqamətlərini, eləcə də əmək kollektivi üzvlərinin yaşayış binaları və uşaq bağçalarına olan tələbatını daha dolğun ödəmək üçün, imkanlarını, ictimai-iaşə və məişət xidmətinin təşkilinin yaxşılaşdırılmasını, istirahət sağlamlıq şəbəkələrinin inkişaf və tibbi yardım təminatının aparılmasında iştirak edir. Psixoloqla, müəssisə, idarə və təşkilatların digər mütəxəssisləri ilə birgə ictimai xarakter daşıyan daha aktual məsələ və problemləri, işçi axını, əmək intizamının pozulmasını və digər problemləri yaradan səbəblərin aradan qaldırılması yollarını müəyyən edir. Konkret müddət və icraçıları, eləcə də lazımi maliyyə və maddi vəsaitləri göstərməklə tədbirlər işləyib hazırlayır, bu tədbirlərin yerinə yetirilməsində əmək kollektivinin səfərbər edilməsi üzrə ölçü götürür. Əmək intizamının möhkəmlənməsi, işçilərin istirahətinin, asudə vaxtının və məişətinin təşkili, işçilərin ictimai və yaradıcılıq fəallığını, yoldaşlıqda bir-birinə yardım etməsi və kollektivin möhkəmlənməsi, istehsalatın idarə olunmasında fəhlə və qulluqçuların bu işə cəlb olunmasının səmərəliliyinin artırılması üzrə təkliflər hazırlayır. Müəssisə, idarə və təşkilatlarda ictimai məsələlərin həllində işçilərə metodiki yardım edir, sosioloji biliklərin təbliğini təşkil edir.

Bilməlidir: yuxarı orqanların qərar, sərəncam və əmrlərini, sosial məsələlərin həllində metodik, normativ və başqa rəhbər materialları; əməyin sosiologiyasını; sosioloji tədqiqatların aparılması metodlarını; əməyin psixologiyasının; mühəndis və ictimai psixologiyanın əsaslarını; iqtisadiyyatın, istehsalın, əməyin və idarəetmənin təşkilinin əsaslarını; əmək haqqının forma və sistemlərini; müəssisə, idarə və təşkilatın sosial inkişafı planının tərtib edilməsinin üsul və qaydalarını; sosioloqların qabaqcıl təcrübələrini; istehsal texnologiyasının əsaslarını; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-7-ci dərəcələr: iş stajına tələb qoyulmadan ali ixtisas (sosioloq) təhsili;

8-ci dərəcə: ali ixtisas (sosioloq) təhsili və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli sosioloq vəzifəsində iş stajı;

9-cu dərəcə: ali ixtisas (sosioloq) təhsili və 3 ildən az olmayaraq 8-ci dərəcəli sosioloq vəzifəsində iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı sosioloq): ali ixtisas (sosioloq) təhsili və 2-3 ildən az olmayaraq 9-cu dərəcəli sosioloq vəzifəsində iş stajı.

FİZİOLOQ
Əmək funksiyası. Əməyin optimal fizioloji şəraitini və onun effektivliyini artırmaq məqsədilə müəssisə, idarə və təşkilatlarda işçilərin əmək fəaliyyətinin xüsusiyyətlərini öyrənir. Psixoloqla birlikdə işçilərin orqanizminə əmək şəraitinin təsirini, tibbi-fizioloji tədqiqatı, əmək şəraitini, psixo-fizioloji faktorların öyrənilməsi ilə əlaqədar müxtəlif peşə və ixtisaslardan olan fəhlə və qulluqçuların şəxsi müayinəsini aparır. Əməyin ağırlığını, gərginliyini (zərərliyini) təyin edən fizioloji xüsusiyyətləri (işçinin duruşunu, iş hərəkətlərini, onların çox təkrar olunmasını, zəhərli maddələrə toxunma, səs, titrəmə, işıqlanma, iş yerinin tozlu olması, mikroiqlim və s.) müəyyən edir. Əmək fəaliyyətinin psixo-fizioloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi əsasında, daha səmərəli əmək və istirahət rejimlərinin təyin edilməsi, iş yerlərinin təşkili, əzələ və sinir enerjisi itkisinin azaldılması, işçilərin sağlamlığının qorunub saxlanılması üçün normal şəraitin yaradılması, onların hər tərəfli inkişafını təmin etmək üçün tövsiyələr işləyib hazırlayır. İşçilərin antronometrik göstəricilərinə uyğunluğuna nəzarət məqsədi ilə yeni yaradılmış və ya müasirləşmiş alətlərin, ləvazimatın layihələrinə rəy verir.

Bilməlidir: yuxarı orqanların qərar, sərəncam və əmrlərini, istehsalatın idarə edilməsi və əməyin təşkil olunmasına aid olan metodiki, normativ və başqa rəhbər materialları; işçilərin əmək fəaliyyətinin fizioloji xüsusiyyətlərini öyrənmək metodlarını; əmək şəraitini öyrənmək üçün tətbiq olunan texniki vasitələri; fizioloqların işi ilə bağlı olan qabaqcıl təcrübələri; istehsal texnologiyasının əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-7-ci dərəcələr: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-ci dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli fizioloq vəzifəsində iş stajı;

9-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 8-ci dərəcəli fizioloq vəzifəsində iş stajı;

10-11-cı dərəcələr (aparıcı fizioloq): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 9-cu dərəcəli fizioloq vəzifəsində iş stajı.
TƏRCÜMƏÇİ

Əmək funksiyası. Elmi, texniki, ictimai-siyasi, iqtisadi və başqa xüsusi ədəbiyyatları, patent yazılarını, normativ-texniki və mal müşayiət edici sənədləri, xarici ölkələrin idarə və müəssisələri ilə olan yazışma materiallarını, eləcə də seminar, iclas, yığıncaqların materiallarını tərcümə edir. Tərcümələrin əslini leksik, üslub və məna məzmununa dəqiq uyğunluğunu, elmi və texniki termin və qanunlara münasib qoyulmuş tələblərə riayət olunmasını təmin edərək, müəyyən olunmuş müddətdə şifahi və yazılı, tam və qısaldılmış tərcümələr edir. Tərcüməni redaktə edir. Xarici ədəbiyyata annotasiya və referatlar və elmi texniki sənədlər hazırlayır. Xarici materiallar üzrə tematik xülasələrin tərtib olunmasında iştirak edir.

Terminlərin vahid şəklə salınması, elm, texnika və ya iqtisadiyyatın müvafiq sahəsi üzrə tərcümənin məzmunu, anlayış və təriflərinin təkmilləşdirilməsi işini, edilmiş tərcümələrin, annotasiya və referatların uçotunu və sistemləşdirilməsini aparır.

Bilməlidir: xarici dili; elmi-texniki tərcümənin metodikasını; tərcümənin qüvvədə olan əlaqələndirmə sistemini; müəssisə, idarə və təşkilatların fəaliyyətinin ixtisaslaşmasını; tədqiqatların, hazırlanmış işlərin Azərbaycan və müvafiq xarici dildə mövzular üzrə terminologiyasını; lüğətlərin, terminlərin standartını; elmi və ədəbi redaktənin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-ci dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli tərcüməçi vəzifəsində iş stajı;

9-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 3 ildən az olmayaraq 8-ci dərəcəli tərcüməçi vəzifəsində iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı tərcüməçi): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 2-3 ildən az olmayaraq 9-cu dərəcəli tərcüməçi vəzifəsində iş stajı.

TƏRCÜMƏÇİ - DAKTİLOLOQ

Əmək funksiyası. Müəyyən olunmuş tələblərə uyğun olaraq kar şagirdlər qrupunun rəhbəri funksiyasını yerinə yetirir. Müəllimlərin mühazirə və suallarını əl-qol, hərəkət-işarə dilinə (daktil jest dilinə) eləcə də kar şagirdlərin sual və cavablarını çatdırıcı əl-qol, hərəkət-işarə dilindən şifahi danışığa tərcümə edir. Şagirdlərlə siyasi-tərbiyə, mədəni-kütləvi, sağlamlıq işini təşkil edir. Kar şagirdlərlə şifahi danışığın baxmaqla qavranılmasının formalaşması, onların danışıqlarında olan qüsurların aradan qaldırılması üzrə dərslər keçirir. Karların tibbi və sosial-əmək bəraət qazanmaq üzrə tədbirləri həyata keçirir. Şagirdlərin sistematik olaraq səs eşitmələrinin müayinəsini və dispanser müşahidəsini təmin edir. Kar şagirdlərin tədris və siyasi-ictimai məsələlər üzrə aldıqları məlumatların səviyyəsini öyrənir və təhlil edir, onun artırılması haqqında tədbirlər hazırlayır və məktəbin rəhbərliyi və ictimai təşkilatlar qarşısında baxılmağa təqdim edir. Kar şagirdlərin şəxsi və telefon əlaqələrinə girmək üçün kommunikasiya şəraitini təmin etmək, sosial-məişət xüsusiyyətli məsələlərdə onlara yardım göstərmək və bu kimi digər işlər görür. Şagirdlərin dərsə gəlməsinə və tapşırıqların, istehsalat təcrübələrinin yerinə yetirilməsinə nəzarət edir və təyin olunmuş sənədləşdirməni aparır.

Bilməlidir: əl-qol, hərəkət işarə dilini (məktəbin profilinə müvafiq olan xüsusi terminlərin tərcüməsi üçün işarələri daxil etməklə əl-qol hərəkət işarələrini, kifayət qədər faktiki test, lüğət işarələrini, xarici sözləri); vasitəsiz və əks tərcümənin texnikasını (yüksək sürətlə, dəqiqliklə, tam tərzdə yerinə yetirilməklə); bu məsələlər üzrə metodiki, normativ və digər rəhbər sənədləri; surdopedaqogikanı, kar və pis eşidənlərin xüsusi psixologiyasını; əməyin mühafizəsini, təhlükəsizlik texnikasını, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-7-ci dərəcələr: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-ci dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 7-ci dərəcəli tərcüməçi - daktiloloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

9-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 8-ci dərəcəli tərcüməçi- daktiloloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı tərcüməçi daktiloloq): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli tərcüməçi-daktiloloq vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı.

HÜQUQ MƏSLƏHƏTÇİSİ

Əmək funksiyası. Qanun mahiyyətli sənədləri işləyib hazırlayır və ya hazırlanmasında iştirak edir. Müəssisə, idarə və təşkilatlarda hüquqi işlərə metodiki rəhbərlik edir, struktur bölmələrə, ictimai təşkilatlara hüquqi yardım göstərir, iddiaların qəbul edilməsində, əsaslandırılmış cavabın hazırlanmasında iştirak edir. Müəssisə, idarə və təşkilatların bölmələrinin iştirakı ilə mənimsənilmə, israfçılıq, çatışmazlıq, keyfiyyətsiz, standartdan kənar, komplektləşdirilməmiş məhsul buraxılması və başqa qanun pozuntuları haqqında istintaq və məhkəmə orqanlarına verilməsi üçün istehsalatda olan sənədləri hazırlayır, icrası qurtarmış məhkəmə, işlərinin hesabını və mühafizəsini aparır. Təsərrüfat, maliyyə və əmək intizamının möhkəmləndirilməsi, mülkiyyətin mühafizəsinin təmin edilməsi, israf və mənimsənilmə ilə mübarizə üzrə tədbirlərin işlənib hazırlanmasında və yerinə yetirilməsində iştirak edir. Arbitraj və məhkəmə işlərində iddiaların baxılmasının nəticələrini ümumiləşdirir və təhlil edir, eləcə də müəssisə, idarə və təşkilatların təsərrüfat maliyyə fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması, aşkar edilmiş çatışmazlıqların aradan qaldırılması haqqında müvafiq təkliflərin işlənib hazırlanması məqsədi ilə, müqavilələrin bağlanılması və yerinə yetirilməsi təcrübəsini öyrənir. Müəyyən edilmiş qaydaya uyğun olaraq işçilərin inzibati və maddi məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında sənədləri rəsmiləşdirir. Təsərrüfat müqavilələrinin bağlanılması işində onlara hüquqi əsaslandırılmış rəy verir, kollektiv müqavilələrin şərtlərinin işlənib hazırlanmasında, eləcə də debitor və kreditor borcların məsələlərinin baxılmasında iştirak edir. İddialara cavab hazırlamaq üçün arayışın, hesabatın, izahat və başqa materialların vaxtında verilməsinə nəzarət edir. Başqa bölmələrlə birgə müəssisə, idarə və təşkilatlarda verilmiş əmr və digər normativ aktlara dəyişikliklər edir və qüvvəsini itirənlərin ləğv edilməsi haqqında təkliflər hazırlayır.

Texniki vasitələrdən istifadə etməklə qanunvericilik və normativ aktlar, sorğu-məlumat işini eləcə də qüvvədə olan qanunvericilik və başqa normativ aktları, onlara edilmiş əlavələri, dəyişiklikləri və ya onların ləğv olunması haqqında qeydiyyatlar aparır. Müəssisə, idarə və təşkilatların fəaliyyətində ortaya çıxmış hüquqi məsələlərin həllində, daxil olan normativ aktların layihələrinə aid rəylərin hazırlanmasında, eləcə də müəssisə, idarə və təşkilatların fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi üzrə tədbirlərin işlənib hazırlanmasında iştirak edir. Qanunun tətbiqi üzrə iş aparır. Müəssisə, idarə və təşkilatların fəaliyyətinə aid olan normativ aktlar ilə qüvvədə olan qanunvericiliyə dəyişikliklərlə vəzifəli şəxsləri tanış edir. Müəssisə, idarə və təşkilatların işçilərinə carı qanunvericilik haqqında məsləhətlər, habelə təşkilati-hüquqi və başqa hüquqi məsələlərə rəy verir.

Bilməlidir: yuxarı orqanların qərar, sərəncam, əmrlərini, müəssisə, idarə və təşkilatların hüquq fəaliyyətinə aid olan metodiki, normativ və başqa rəhbər materialları, qüvvədə olan qanunvericiliyi; mülki, əmək və inzibati hüququ; qanunvericilik və normativ aktlar üzrə sorğu məlumat işini; müəssisə, idarə və təşkilatların təsərrüfat-maliyyə fəaliyyəti haqqında hesabatların tərtib edilmə qaydalarını; təsərrüfat müqavilələrinin rəsmiləşdirmə və bağlama qaydasını; iqtisadiyyatın, istehsalatın, əməyin, idarəetmənin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-cı dərəcə: orta ixtisas (hüquq) təhsili və müvafiq sahə üzrə 1 ildən az olmayaraq iş stajı;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulandan ali hüquq təhsili;

8-ci dərəcə: ali hüquq təhsili və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli hüquq məsləhətçisi vəzifəsində iş stajı;

9-cu dərəcə: ali hüquq təhsili, 8-ci dərəcəli hüquq məsləhətçisi vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı hüquq məsləhətçisi): ali hüquq təhsili, 9-cu dərəcəli hüquq məsləhətçisi vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq iş stajı.

Qeyd: müəssisə, idarə və təşkilatlarda hüquq şöbəsi olmadıqda hüquq məsləhətçisinə şöbə müdirinin funksiyaları həvalə edilir (tabeçilikdə olan icraçılara rəhbərlikdən başqa).

REDAKTOR

Əmək funksiyası. Nəşrin yüksək fikir, elmi və ədəbi səviyyəsini təmin etmək məqsədi ilə redaksiyanın nəşriyyat şöbəsi tərəfindən buraxılan elmi və metodiki ədəbiyyatı, məlumat və normativ sənədləri redaktə edir. Nəşrin müəllifləri ilə nəşr müqavilələrinin və xarici resenzentlər ilə əmək sazişlərinin hazırlanmasında iştirak edir. Onlara aid əlyazmalara və resenziyalara baxır. Əlyazmaların verilmiş və ya təklif olunan düzəlişləri, əlavə və ixtisarları nəzərə almaqla çap olunmasının mümkünlüyü haqqında rəy hazırlayır. Müəlliflərə lazımi kömək göstərməklə (əlyazmaların qurluşunda, terminlərin seçilməsində, təsvirlərin bəzədilməsində və s.) nəşrə qəbul olunmuş əlyazmaları müdafiə edir, ediləcək dəyişikliklər haqqında təklifləri onlarla razılaşdırır, Əlyazmaları nəşrə qəbul edilmədikdə rədd cavabını hazırlayır.

Redaktə işi prosesində əlyazmalara resenzentlərin verdiyi rəy və tələbləri müəlliflərin nəzərinə çatdırır, təqdim olunan materialların komplektliyini, əlyazmanın bölmə adlarının onların məzmununa uyğunluğunu, eləcə də işlərdə elmin, texnikanın və mütərəqqi istehsal təcrübəsinin yeni nailiyyətinin nə dərəcədə əks etdirilməsini yoxlayır. Verilmiş iqtibasların və rəqəmlərin yazılmasını, adların elmi-texniki terminlərin, ölçü vahidlərinin işlənilməsi və yazılmasını, əlyazmaların rəsmiləşdirilməsini, göstərilən simvolların standartlarla müəyyən olunmuş və ya elmi ədəbiyyatda qəbul olunmuş işarələrə uyğunluğunu, mənbələrə uyğun gəlməsini yoxlayır. Əlyazmaları lazım olan ədəbi tərzdə redaktə edir. Əlyazmanın redaktor pasportunu tərtib edir, texniki redaktora, korrektora və yığıcıya göstəriş verir. Haşiyə, dublikat, işçi başlıqları hazırlayır. Müəlliflərlə, texniki redaktorla birlikdə təsviri sənədlərə baxır, çapda onların yerini təyin edir, qrafik və şablonları vaxtında hazırlamaq üçün bədii redaktora təhvil verir. Redaktə olunan nəşrlərin bədii və texniki bəzədilməsi ilə bağlı məsələlərin həllində iştirak edir. Əlyazmalara istehsala vermək üçün qol çəkir. Korrektura şəklini düzəldir və siqnal nüsxələrini buraxılışdan qabaq yoxlayır. Çapda üzə çıxan səhvlərin siyahısını tərtib edir.

Bilməlidir: elmi-metodik ədəbiyyatın redaktə metodlarını, məlumat və normativ materialları; rəqəm, düstur, rəmz və təsvirlərin redaktə edilməsini; nəşrin məlumat aparatının tərtibi metodlarını; müvafiq bilik sahəsində elm və texnikanın nailiyyətlərini; çap edilməyə verilən əl-yazmaların, şəkillərin hazırlanma qaydasını; standart korrektura işarələrini; terminlərin dövlət standartlarını və ölçü vahidlərini; xarici dildə olan biblioqrafiyalarda işlədilən şərti ixtisarları, qüvvədə olan şərti ixtisarları; Azərbaycan dilinin qrammatika və stilistikasını; müəllif hüququnu; redaktə üçün qüvvədə olan normativləri; müəlliflərlə, nəşr müqavilələrinin resenzentləri ilə əmək sazişlərinin bağlanılması qaydasını; nəşriyyat işinin iqtisadiyyatını; poliqrafiya istehsalı texnologiyasının əsaslarını; poliqrafiya istehsalının iqtisadiyyatını və təşkilini; əməyin təşkilinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

6-7-ci dərəcələr: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili;

8-ci dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 7-ci dərəcəli redaktor vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

9-cu dərəcə: müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 8-ci dərəcəli redaktor vəzifəsində 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı redaktor): müvafiq sahə üzrə ali ixtisas təhsili və 9-cu dərəcəli redaktor vəzifəsində 2-3 ildən az olmayaraq iş stajı.

MÜHASİB

Əmək funksiyası. Mühasibat hesabının müxtəlif sahələri üzrə əməliyyatları (əsas vəsaitlərin, əmtəə-maddi qiymətlilərin, istehsala çəkilən xərclərin, məhsulun satılmasının, təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətinin nəticələrinin hesabının aparılması, sifarişçilərin-tədarükçülərin hesabı, eləcə də göstərilən xidmətlərə və s. hesabı) yerinə yetirir. Maliyyə intizamının yerinə yetirilməsinə və ehtiyatlardan səmərəli istifadəyə yönəlmiş tədbirlərin işlənib hazırlanmasında və həyata keçirilməsində iştirak edir. Əvvəlki sənədlərin hesab sahələrinə uyğun qəbulunu və nəzarətini həyata keçirir və onları hesabı emala hazırlayır. Pul vəsaitlərinin, əmtəə maddi qiymətlilərinin hərəkəti ilə bağlı əməliyyatları mühasibat hesabında əks etdirir. Məhsulun (işin, xidmətin) maya dəyəri və hesabat kalkulyasiyasını tərtib edir. İtkinin əmələ gəlmə səbəblərini və qeyri-məhsuldar xərclərin mənbəyini üzə çıxarır, onları xəbərdar etmək üçün təkliflər hazırlayır. Dövlət büdcəsinə ödənişlərin, sosial sığorta ayırmalarının, fəhlə və qulluqçuların əmək haqqına yönəldilən maliyyə vəsaitlərinin ayrılmasını, vergilərin, ödənişlərin, eləcə də istehlak fonduna vəsaitin köçürülməsini həyata keçirir. Təsərrüfat daxili ehtiyatları üzə çıxarmaq məqsədi ilə mühasibat uçotu və hesabatı göstəriciləri əsasında müəssisə, idarə və təşkilatın təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətinin təhlilinin aparılmasında, qənaət rejiminin və sənəd dövriyyəsinin təkmilləşdirilməsi tədbirlərinin yerinə yetirilməsində, hesablama texnikasının istifadəsi əsasında mühasibat uçotunun proqressiv forma və metodlarının işlənib hazırlanmasında və tərtibində, eləcə də pul vəsaitlərinin, mal-material qiymətlilərinin hesablanması və ödənilmə öhdəliklərinin inventarizasiyasının aparılmasında iştirak edir.

Hesabat tərtib etmək üçün uçotun müvafiq sahələri üzrə məlumat hazırlayır, mühasibat sənədlərinin saxlanılmasına nəzarət edir, onları müəyyən edilmiş qaydada arxivə təhvil vermək üçün rəsmiləşdirir.

Bilməlidir: mühasibat hesabının təşkili və hesabatın tərtibi üzrə yuxarı orqanların əsasnamə, sərəncam və əmrlərini, metodiki-normativ və başqa rəhbər materialları; müəssisə, idarə və təşkilatlarda mühasibat hesabının metod və formalarını; uçot və hesabatı; hesabatların plan və korrespondensiyasını; hesabat sahələri üzrə sənəd dövriyyəsinin təşkilini; sənədlərin rəsmiləşdirilməsi, təsərrüfat vəsaiti və onun hərəkətinin mühasibat hesabı sistemində əks olunma qaydalarını; müəssisənin təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətinin iqtisadi təhlil metodlarını; hesablama texnikasının istismarı qaydalarını; iqtisadiyyatın, istehsalatın, əməyin və idarəetmənin təşkilinin əsaslarını; daxili əmək intizamı qaydalarını; əmək qanunvericiliyinin əsaslarını; əməyin mühafizəsi, təhlükəsizlik texnikası, istehsalat sanitariyası və yanğından mühafizənin norma və qaydalarını.

Ödəniş dərəcələrinə ixtisas tələbləri:

5-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan müvafiq sahə üzrə orta ixtisas təhsili və ya orta təhsil və müvafiq proqram əsasında xüsusi hazırlıq və müvafiq iş üzrə 3 ildən az olmayaraq iş stajı;

6-cı dərəcə: orta ixtisas (iqtisadi) təhsil və 3 ildən az olmayaraq 5-ci dərəcəli mühasib vəzifəsində iş stajı;

7-ci dərəcə: iş stajına tələb qoyulmadan ali iqtisadi təhsil;

8-9-cu dərəcələr: ali iqtisadi təhsil və 3 ildən az olmayaraq 7-ci dərəcəli mühasib vəzifəsində iş stajı;

10-11-ci dərəcələr (aparıcı mühasib): ali iqtisadi təhsil və 2-3 ildən az olmayaraq 9-cu dərəcəli mühasib vəzifəsində iş stajı.

KADRLAR ÜZRƏ MÜTƏXƏSSİS

Əmək funksiyası. Əmək qanunvericiliyinə, əsasnamə və təlimatlara əsasən müəssisə, idarə və təşkilatlarda işçilərin işə qəbulu, işdən çıxarılması, bir iş yerindən başqasına keçirilməsi, vəzifəsinin böyüdülməsi, mükafatlandırılması, kadrların ixtisasının artırılması, məzuniyyətin verilməsi və s. işləri yerinə yetirir. İşçilərin şəxsi işlərini aparır, formalaşdırır. Kadrlar üzrə can və perspektiv planları işləyib hazırlayır. Kadrların seçilməsi və düzgün yerləşdirilməsi, fəhlələrin, rəhbər işçilərin və qulluqçuların ixtisasının artırılması, tələbə və şagirdlərə istehsalat təcrübəsinin öyrədilməsi işinin təşkilinə dair təkliflər hazırlayır. Müəssisə, idarə və, təşkilatların kadrlara olan tələbatı haqqında lazımi yerlərə məlumat verir. Kadr axının səbəblərini öyrənir, onun aradan qaldırılması üçün tədbirlər hazırlayır və rəhbərliyə təqdim edir. İxtisas və attestasiya komissiyalarına lazım olan materialları hazırlayır, attestasiya komissiyasının işində bilavasitə iştirak edir. İşçilərə məzuniyyətlərin verilməsinin uçotunu aparır, məzuniyyətdən vaxtında, tərtib edilmiş qrafik üzrə istifadə edilməsinə nəzarət edir. Şəxsi işlərin arxivini aparır, vaxtı keçmiş işlərin dövlət arxivinə verilməsini təşkil edir. Kadrlar üzrə hesabatların tərtib və tələb olunan yerə vaxtında təqdim edilməsinə rəhbərlik edir. Müəssisə, idarə və təşkilatlarda verilmiş əmr və göstərişlərin layihələrinin yuxan təşkilatın göstərişlərinə uyğun olub-olmadığını yoxlayır. İcrası tələb olunan tapşırıqlar üzrə nəzarəti həyata keçirir. Onların yerinə yetirilməməsi səbəblərini araşdırır və lazımi tədbirlər görür. Kadrlar üzrə müfəttişlərin işinə rəhbərlik edir, onların işini istiqamətləndirir.