Diyanet iŞleri başkanliği yayinlari 1273 Halk Kitapları : 279 Yayın Yönetmeni Dr. Yüksel salman
Yüklə 6,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
57 ilimleri idrak edebilen, bu ilimleri kalbinde barındırabilen, on- ları analiz ve sentez yoluyla dünyevî formlara dökebilen kişidir. Yazının veya eserin oluşum sürecinde mutlak kaynaktan gelen ilâhî boyut, tümdengelim tarzıyla aktarılırken, yazarın kalp ve akıl birlikteliğiyle formel düzeydeki çabası tümevarım tarzında olmaktadır. İnsanın kendisini keşfetmesinin pek çok yolları vardır. Yazı yazmak da bu yollardan biridir. “Küp içindekini sızdırır” misali insan da kendi kalbinden neşet edenlerle yüzleşmektedir. Ya- zılanları okumak ise yazan insanları tanımak demektir. Aslın- da bakış açımızı biraz daha genişletirsek, yazılan kitaplar, bir veya birkaç insanın değil, insanlığın ortak hikmet ve irfanının tezahürüdür. Sultan Veled’in Fîhî Mâfih isimli eserinde, insan, güneş ışığında görülebilen bir toz zerresi kadardır diye ifade edilir. Ancak bu zerrenin taşıdığı muhteşem yükü tahayyül edebi- liyor musunuz? Zerrede bulunan latîf özlerden dolayı, insanı keşfetmenin evreni keşfetmek olduğunu söyleyebiliriz. Evet, evrenden insana yol vardır ama insanın yazdıklarından kâinata açılmak, sonsuzluk kapısını aralamaktır. Ruhlarımızda derin izler bırakan eserlere baktığımızda bu metafizik ruhun ilmek ilmek işlendiğini görürüz. Söz konusu metafizik ise aynı zamanda fiziğin içinde olan, yani gölge değil gerçek olan asıl âlemin ruhlarımızdaki esintileridir. Bundan dolayıdır ki yazdıklarımızın ne kadarının kendi zihnî algılama- mıza bağlı olduğunu düşünmeliyiz. Yazar ancak, bir mum gibi kendisini, yazdığı eserlerinde kendisi olmak uğruna tüketebilir- se o ölçüde her çağ insanını aydınlatarak ölümsüzleşebilecektir. Zaman zaman söylendiği gibi, insanın temel iki özelliği var- dır. Bunlardan birincisi, kendi tercihleri ve iradesiyle bireysel davranışlarda bulunabilmesi, diğeri ise bir toplum içerisinde yaşaması zorunluluğundan dolayı toplumsal davranışlar ser- gilemesidir. Bu sıralamadaki bireysellik önceliklidir, yani alt KÜLTÜR VE MEDENİYETİMİZİN GELİŞİMİNDE İNSAN, CAMİ VE KİTAP CAMİ VE KİTAP.indd 57 29.09.2016 15:34:17 CAMİ VE KİTAP 58 yapıyı kişiye özgü davranışlar belirlerken, üst yapıyı toplumsal normlar ve idealler belirler. İnsanın hem kendi varoluşunun anlamını gerçekleştirebil- mesi, hem de içinde yaşadığı toplumda ideal insan olabilmesi yani toplumuna ve tüm insanlığa bilgi, davranış ve değer olarak katkılarda bulunabilmesi için üç öğenin birlikteliği öngörül- mektedir: okumak, düşünmek ve fikir alışverişinde bulunmak. Aristo’nun ifadesiyle, okuyup yazanla okumayan arasın- daki fark, ölü ile diri arasındaki fark gibidir. Çünkü okumak, hayatın kabuğunu yeniden çatlatmaktır. Hayat sürekli gelişen açılımlarla devam edegelmektedir. Bu gelişim sürecinde kitap- larımızın bizlere kazandırdığı bilgi, hikmet ve irfanla yerimizi alabilirsek kültürümüzü geliştirme ve geleceğe taşıyabilme mis- yonumuzu yerine getirmiş olacağız. Benjamin Franklin’e göre, bir ülkede okumaya karşı istek artmadıkça, gaflet ve bu gafletten doğacak felaket azalmaz. Peki, niçin bazı insanlar veya bazı milletler çok okuyor da di- ğerleri okumuyor? Bu sorunun pek çok farklı cevapları ola- bilir. Ancak söylenebilecek bütün cevapların ortak kaynağı, insan olarak sizin veya toplum olarak herkesin gelecek dünya ve medeniyet tasarımına yönelik bir derdinin olup olmadığıdır. Çünkü insan dertten okur. Milletin de derdi ne kadar çoksa o kadar okur, kendi maneviyatı ve bilinciyle meşgul olur. Osmanlı, kültür ve medeniyetini kütüphaneler dolusu eserleriyle, sadece bölgesinde değil tüm dünyaya tanıtmış ve ayrıca sevdirebilmiştir. Böylece Osmanlı, ilim, kültür, irfan ve medeniyette tarihe tanıklık ederek insanlığa örnek olmuştur. Bu neslin torunları olarak ülkemizdeki kitap okuma oranlarının bütün imkânlarımıza rağmen hâlâ yeterli düzeyde olmaması, başta aydınlarımız ve yöneticilerimiz olmak üzere okuma-yaz- ma bilen herkesi düşündürmelidir. Dertlenmek, işte asıl sorun bu... Necip Fazıl Kısakürek, çilesi çekilmemiş, bedeli ödenmemiş, derinlikten yoksun CAMİ VE KİTAP.indd 58 29.09.2016 15:34:17 59 olarak sloganlaşmış her türlü yaklaşıma şu beyitleriyle karşı çıkmaktadır: “Lafımın dostusunuz, çilemin yabancısı Yok mudur sizin köyde çeken fikir sancısı.” İnsanın ve toplumun, içinde yaşanılan zamanın sıkıntıla- rıyla dertlenmesi ve çözüm yolları için çareler düşünmesi ve geleceğe yönelik beklentilerin yüce bir ideale dönüşebilmesi, bir medeniyet problemi olarak ele alınmalıdır. Hem bedeninizle hem de ruhunuzla içerisinde yaşadığınız medeniyet havzasının geçmişi, bugünü ve geleceğiyle ilgili fikrî planda gayretleri- miz yoksa günübirlik yaşıyoruz demektir. Böyle bir insanın statüsü ve maddî durumu ne olursa olsun sonuç değişmez. Alman düşünürü Goethe, üç bin yıllık geçmişinin hesabını yapamayan insanın, günübirlik yaşamaya mahkûm olduğunu belirtmektedir. Unutmayalım ki, tarihî derinliği olan kültür ve medeniyetimizin gelişmesi, kitaplarda, zihinlerde ve kalplerde bulunan hislerin ve fikirlerin hayatımızda işlerlik kazanması ile mümkündür. Ayrıca toplumun temel dinamiklerinin zemini olan kül- türün, ifade edildiği ve yaşatıldığı maddî ve manevî unsurları vardır. Kültür ve medeniyetin yapıcısı olan insanın ruh dün- yası, manevî bir faktör olarak kabul edilebilir. Maddî unsur- ların başında ise, sanatın bizatihi kendisi ve sanatın ürettiği eserler ile kültürü bağrında barındıran kitaplar gelmektedir. Kültür, gelecek nesillere öncelikle kitaplar ve sanat eserleri ile aktarılabilmektedir. Kültür ve medeniyet, kendisini oluşturan maddî ve manevî unsurların birlikte değerlendirilmesiyle anlam kazanır. Plet- her’in şu sözü kanaatimizi desteklemektedir: “Yetişen zekâları kitaplarla beslemeyen milletler hüsrana mahkûmdurlar.” İnsan, zihin dünyasını kitaplar ile olgunlaştıracaktır. Kitaplar ile örülü bir dünyada, içinde yetiştiği toplumu ve çağı değerlendirebilen kaliteli insan, üreteceği kalıcı eserler ile tarihte yer alacaktır. KÜLTÜR VE MEDENİYETİMİZİN GELİŞİMİNDE İNSAN, CAMİ VE KİTAP CAMİ VE KİTAP.indd 59 29.09.2016 15:34:17 Yüklə 6,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|