Çağdaş dünya ədəbiyyatı
Yüklə 4,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İtalyan dilindən tərcümə edəni: Cəmşid Cəmşidov
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 494
Bir saat keçməmiş, mehmanxanadakı nömrəsində, qarşısında Skuittinnanın nümayiş zalına açılmış Biennale kataloqu və bir şüşə mineral su, siqareti siqaret dalınca sümürə- sümürə o, yazırdı: ―...onu (Skuittinnanı) danmaq, qəbul etməmək mümkün olmazdı, baxmayaraq ki, ondakı qaçılmaz surətdə şüurla əldə olunan və bəzən həddən açıq şəkildə iqtibas edilmiş üslub vasitələri bu qədər aşkardır, həmçinin, ondakı müəyyən qəddarlıq və formal asketizmə olan qarşısıalınmaz meyl də onun dialektik təsadüfiliyə istiqamətlənmiş təmayülünü rədd etməyərək, fiqurların, nümunələrə xas olan əsaslı seçim xüsusiyyətlərinə uyğun inadlı, ritmik düzülüşü kimi bu cür təsviri, daha doğrusu, evokativ bir aktın dəqiq ölçülərini təsdiqləyir...‖ Bəs, bu ―trompe d`oeil‖in mənasız konsepsiyasını, az da olsa, məhrəm bir ləyaqətlə necə ifadə etməli? Bəlkə, belə: ―Ancaq, Mondrianın öz istifadə vasitələrindən yalnız reallığı anlamaq formasından onu dərk etməyə keçid hüdudlarında necə istifadə etməsi məhz burada məlum olur, orada ki, bu reallıq özünün daha tələbkar fenomenal hazırlığı ilə təmsil olunacaqdır, ancaq punktual bir abstraksiyaya minnətdarən, o, daha əhatəli və görünməmiş bir əməliyyat surroqatına qədər genişlənəcəkdir...‖ O, yazdıqlarını iki dəfə oxuyub, başını buladı, ―qarşısıalınmaz‖in üstündən xətt çəkib, ―təsdirləyir‖in qabağında ―inamla‖ sözünü yazdı, iki dəfə də oxudu, yenə başını buladı, telefonun dəstəyini qaldırıb, barla calaşdırmağı xahiş etdi, ikiqat viski sifariş verdi və kresloda sərələnərək, beynindəki dolaşıq fikirlərə qapıldı. Məmnunluq hissi yox idi. Kim bilir, bəlkə, viski onu ilhama gətirəcəkdi. Gətirdi də! Bir göz qırpımında. Axı, əgər, - deyə o, birdən özü-özünə söylədi, - əgər germetiklərin poeziyasından, bir tələbat kimi, germetik tənqid yaranmışsa, onda insafsızlıq olmazdımı ki, abstroksionizmdən də abstrakt bir tənqid yaranış tapmasın? Belə bir cəsarətli ideyanın necə vüsət alacağı fikrindən o, hətta bir qədər tərlədi də. Tale mələyi, həqiqətən, qanad çalmışdı. Hər şey son dərəcə sadə idi, ancaq bütün çətin şeylər kimi sadə. Hər halda, hələ heç kim bu barədə düşünməmişdi. Bəli, o, yeni bir məktəbin banisi olacaqdı. Əslində, bu vaxta qədər rəssamlıqda tətbiq olunmuş texnikanı yazı səhifələrinə köçürməkdən başqa heç nə qalmırdı. Əvvəlcə, yad bir mexanizmdən istifadə edən birisi kimi tərəddüdlə, sonra, sözlər yavaş-yavaş bir-birinin üstünə çıxmağa başlayanda bir qədər inamla, nəhayət, get-gedə şiddətlənən bir təkəbbürlə o, yazdı: ―...onun (Skuittinnanın) dəlillər strategiyasının kontrapunktunda gerçəklik gerçəklik əlaqə postulatlarına çoxdan əhəmiyyətini itirmiş köləcəsinə əməl etmədən azad olmağın konkret nüvəsi üzə çıxır. Təşəkkül tapmağın aşkar simptomu. Və labüd məqama qapılmağın da həmçinin, oradan da modullar konkret substansiyanın görünüşünü əldə edir, elə aşkar və hiss olunan ki, daha, poetik özünəməxsusluğun uzunömürlülüyü açıq - aydın sübuta yetir‖. “Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 495
Malusardi çətinliklə nəfəs alaraq, dayandı. Onu tər basmışdı. Tələsik bir də oxudu. Yox, hələ də alınmırdı. Köhnə adətlərinin ətaləti onu geri, həddən artıq çeynənmiş ifadələrə qaytarırdı. Bu son zəncirləri də qırmaq, önəmli bir sərbəstliyə nail olmaq gərəkdi. O, gözlərini bir anlığa yumub, yazının üstünə şığıdı. ―Rəssam‖, - deyə o, rəfedilməz bir coşqunluqdan vəcdə gələrək, yazdı, - ―dəərli stetik nimurələr din dün dən bədələnmişdr. Ezemistikann zəfri! Özgəbirşeyyox ki, o, serpentizmləri əssettriir. Yüskə kvvalitar burlesko yarcılııdı ki, tətrassızz bi sənti mütsəsna mziəttərlə fərrləəndimişdrr. Vətezslərn brabəlliyi də Skuittinnada təssilri açıllamalarn tam vsətiindədrr. Bu döürədə Tambron, Tambronla mnəassız imitasialar edənnərs, elitar səənət ittensifikasyasında hədrən - bədrənlərn aatarşndadılar. Həqqi kim...‖
Malusardi nəfəsini dərəndə artıq, qaranlıq düşmüşdü. Özünü yorğun və əzgin hiss edirdi, sanki onu yaxşıca kötəkləmişdilər. Ancaq xoşbəxt idi. On beş səhifəlik sıx - sıx yazılımış vərəqlər ətrafa səpələnmişdi. Onları yığdı. Stəkanın dibində qalmış viskini qurtum - qurtum içərək, yazdıqlarını bir də oxudu. Sonda, nəsə qalibiyyət rəqsinə bənzər bir şey təsvir etdi. Lənət şeytana, indi o dahi idi, dahi! *** Son dərəcə məlumatlı, və ya, daha zərif tərzdə desək, ―çox həssas‖ bir qız olan fabrizia Smit - Lombrassa divanda tənbəl - tənbəl yayılaraq, böyük maraqla tənqidi məqaləni oxuyurdu. Birdən, o, ucadan qəhqəhə cəkdi. ―Qulaq as, qulaq as, Diomeda, gör bir nə ləzzətdir! - deyə o, rəfiqəsinə tərəf çevrilərək söylədi,- ―qulaq as, gör Malusardi bu bədbəxt fiqurativistlərə necə döşəyib...‖ elitar səənət ittensifikasyasında hədrən - pədrənlərn aatarşndadılar! Qızlar ikisi də ürəkdən güldü. ―Çox incə yazıb, söz ola bilməz‖, - deyə Diomeda təsdiqlədi. ―Ah, Malusardi ...mən ona pərəstiş edirəm! O, bənzərsizdir!
1. Trompe d`oeil - göz aldanması; burada optik effekt (fransızca). 2. Via Marqutta - Romada əsasən sənət adamlarının yaşadığı məşhur küçə.
Yüklə 4,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|