Bəxtiyar tuncay
aştır ~ fel. – keçirmək, nəql etmək, buraxmaq at
Yüklə 0,83 Mb.
|
aştır ~ fel. – keçirmək, nəql etmək, buraxmaq at l (-nınq, -qa, -nı, -ta, -tan, -ı, -ınınq, -ına, -ın, -lar, -larnınq, -larğa, -larnı, -larınqnı, -larımızğa, -ları, -larına, -ların, -larından) ism. – at: Yeberdinq üstnə tenqizninq atlarınqnı seninq, muşxullandılar yenquçi suvları tibsizlikninq atlarnınq kemisi ya kemininq köplüxü, yığılganı. Göndərdin dənizin üstünə atlarını sənin., dibi bilinməyən zəfər suları həyacanlandılar, atları daşımyacaq çoxli gəmi bir araya yığıldı. At üsnə yügürməxtə. At üstündə çaparaq. At biçisyi. Atı təqlid edən. Atlarnınq böləki. Atlar üçün ayrlmş yer. Atlarnı kütkən. Atları güdən (otaran, nəzarət edən), ilxıçı, mehtər. Atnınq xuyruxuna yabuşur. Atın quyruğuna yapşır. Erkək atlar. Erkək atlar. At tezəki. At təzəyi. At tırnaxı. At dırnağı. Türk atı. Türk atı. at ll (-nı, -ım, -ımdır, -ıma, -ımnı, -ımdan, -ınq, -nqdır. -ınqnınq, -ınqa, -ınqnı, -ınqdan, -ı, -ıdır, -ınınq, -na, -ın, -ını, -ında, -ından, -ınqız, ınqızğa, -lar, -larnınq, -larnı, -lardan, -larınqa. –larımız, -larınqız, -ları, -larına, -ların) ism. – ad: Pahağ - ağaç atıdır. Pahağ - ağac adıdır. Atasınınq atı. Atasının adı. Çiçək atı. Çiçək adı. Friştə atı. Mələk (pəri) adı. at ~ (-ma, -mağa, -tı, -tılar, -ar, -arlar edi, -ıy edilər, -ıyırmen, -ıyırlar, -qaylar, -sa, -qan, qanında, -qanlar, -qan boldunq, -mısar, -max, -maxtan, -ıp, -qınça) fel. – atmaq: Ol da atar oa bila da urar eyasin. O da atar və vurar öz sahibini (yiyəsini). Taş atıyırmen. Daş atıram. Xol bilə taş atmax. Əllə daş atmaq. Hər kün fərəhlix etip toplardan atarlar edi. Hər gün fərəhlə toplardan atardılar. Ulaştılar tonlarımnı aralarına kensilərininq da tikilməgən tonum üsnə menim zər atarlar edi (Məz. 21/22: 19). Aralarında paltarlarımı bölüşdürürlər, geyimim üçün püşk atırlar. ata (-dır, -nınq, -ğa, -nı, -da, -dan, -m, -mnınq, -ma, -mğa, -mnı, -mda, -mdan, -nq, -nqnınq, -nqa, -nqnı, -nqdan, -sı, -sısen, -sıdır, -sınınq, -sına, -sın, -sında, -sından, -mız, -mızdır, -mıznınq, -mızğa, -mıznı, -mızda, -mızdan, -nqız, nqıznınq, -nqızğa, -nqızda, -lar, -larnınq, -larnınqdır, -larğa, -larnı, -larda, -lardan, -larım, -larımnınq, -larınq, -larınqnınq, -larımız, -larımıznınq, -larımızğa, -larımıznı, -larımızdan, -larınqz, -ları, -larıdır, -larınınq, -larına, -ların, -larında, -larından) ism. – ata: Atasınınq artından, xaysı ki atasınınq atı bar kendində. Atasının ardınca, hansı ki, atasının adını daşıyırdı. Atamnınq menim Biyisen. Atamın Rəbbisən. Xolarmen sendən, atam menim can sartın da xardaşım ten sartın. Yalvarıram sənə, ey ruhən atam, cismən qardaşm (olan). Ata x. ism. – Ata. Ata Tanrı. Xristian inancına görə üç ünqumdan (Ata, Oğul və Müqəddəs Ruh), yəni üçü bir olan Tanrının üçdən biri: Atası Eyəmizninq Yisus Krisdosnunq. Rəbbimiz İsa Məsihin Atası. Atamız bizim ki köktəsen. Göydə olan atamız. Ata köktəgi, könü Tenqri. Göydəki Ata – gerçək (haqq olan) Tanrı. Ata da Oğul, Ari Can - Biy Tenqri. Ata, Oğul və Müqəddəs Ruh – Rəbbimiz olan Tanrı. Ata, Oğul, Ari Can - bir Tenqri. Ata, Oğul, Müqəddəs Ruh – tək Tanrı. Seni bütün dünya da ari yığövlır tapunıyırlar Atanı ölçövsüz ulu xuvatınqda, haybatlı sennq könü da bir Oğlunqnu, alay ox ovunduruçi Ari Cannı. Bütün dünya və müqəddəs kilsələr Sənə - ölçüsüz qüdrət sahibi olan Ataya, Onun şöhrətli, gerçək və yeganə Oğluna, eləcə də hüzur verən (ovunduran) Müqəddəs Ruha tapınır. Inanırbiz bir Tenqrigə - Atağa, barçanı tutuçığa, yaratuçısına köknü da yerni, körüngənlərni da körünməgənlarni... (Alban katalikosu Nersesin moizəsindən). İnanınırıq biz tək olan Tanrya – Ataya, hər şeyi əhatə edənə, göyü və yeri, görünən və görünməyənləri yaradana... ata ~ (-dınq, -dı, -ğay, -ğan) fel. – söz vemək, əhd etmək, əhd bağlamaq: Tenqri, tirlikimni menim aytıyım sanqa, xoyıyım yaşlarımnı menim alnınqa seninq, neçik atadınq sen manqa (Məz. 55/56: 9). Ya Rəbbi, həyatımı danışıram Sənə və Sənin əhdinə uyğun olaraq qarşında göz yaşı tökürəm. Ne ki manqa atadnq, elt, yarlılarğa üləş. Nə ki mənə vəd etmisən kasıblara payla. Ber, Biy, xolıyırmen seni, atağan yaaxşılıxınqnı barça tanqlanğanlar bilə ki, haybatlağaymen alar bila barçadan ari Errortuцiunnu, Atanı da Oğulnu da Ari Cannı. Bəxş et, ey Rəbb, nə ki vəd etmisən, seçilmişlərinə ki, mən də onlarla birgə Müqəddəs Üçlüyə - Ataya, Oğula və Müqəddəs Ruha həmd edim. ata-ana ism. – ata-ana, valideynlər Atabey x. ism. – Atabəy. Albanlar arasnda yayğın olan milli adlardan biri atağlı sif. – məşhur, tanınmış, adlı-sanlı: Berdi anı ustağa axılğa, da yiraxlattı kerməndən on dört franğ mili da yasattı anqar öv ki kimsə er atağlı kirip çıxmağay xatına. O onu ustaya şagirdliyə verdi və oni şəhərdən 14 fransz mili qədər uzaqlaşdırıb ona ev tikdi ki, heç bir məşhur (tannmış) kişi onu ziyarət etməsin. Ataka x. ism. – Ataka. Albanlar arasnda yayğın olan milli adlardan biri atal I ~ sif. – vəd edilən, vəd edilmiş, söz veriln, söz verilmiş: Sunıyirmen ülüşlü bolma sizninq bilə birgə haybatına Anınq, xaysi ki atalıptir inanğanlarına kendininq. Təklif edirəm ki, sizinlə birlikdə Onun şərəfinə həmd söyləyək, necə ki inananlarına vəd edilmişdir. atal II ~ fel. – adlanmaq, adlandırılmaq: Ol sahat surp Mariane toldu Ari Can bilə da ataldı krisdan. Həmin saat müqəddəs Məryəm Müqəddəs Ruhla doldu və xristian adlanmağa başladı. Tenqrininq atı atalır ayırılmas tarbiyat. Tanrının adı bölünməz təbiətlə adlanmaqdadır. Anınq üçün siz da anqılınqız ki, bir zaman gurkçi edinqiz teninqiz bilə ki, ündəliptirlər sünətsizlər atalğan sünətliktən anda tenli xol işindən. Onun üçün bir zamanlar öz vücudunuzla gürcü (bütpərəst) olduğunuzu və vücudən əllə sünnət olunmuşlar tərəfindən “sünnət olumamışlar” adlandırıldığınızı xatrlayın. Anınqki yala yapuçi menqilik hörmətsiz atalmax kerək. Onun kimi böhtançı (şərbaz) gərək əbədi olaraq “hörmətsiz” (bişərəf) adlansın. atalı Bax: atalı-oğullu atalıx (-nınq, -qa, -nı, -ta, -tan, -ım, -ınq, -ınqnınq, -ı, -ınınq, -ına, -ında, -ından, -lar, -larnınq, -larğa, -larnı, -lardan) ism. – atalıq, ata yurd, Vətən: Atalıxım bar menim. Atalıq (hissim, hüququm, vəzifəm) var mənin. Oğlununq yoxtur bu barçanı, ne ki Atanınq, atalıxından başxa. Oğulun da eynən atası kimi atalqdan başqa heç nəyi yoxdur. Etsin Allah üçün, Tenqri üçün etsin kendinə atalıx da analıx (Vyana. 1788: 24r). Allah, Tanrı xatirinə, ona ata-anasını əvəz etsin. Atalıx til. Ana dili // Vətən dili. atal-oğullu – atalı-oğullu Atam Bax: Adəm atamant Bax: almas at-araba ism. – at-araba atasız sif. – atasız: Zera bu Melkiseteq xanı edi Salemninq, kahanası Tenqrininq biyikləngənninq, aaysi ki çıxtı xarşı Aprahamğa, xaçan ki xaytıp keliyir edi, xırıp xanlarnı da alğışladi ani... Atasız, anasız, sağışlamağan soyun, xaysınınq ki ne başlanmaxı bar künlərininq da uçı tirlikininq, oxşaş bolğan Oğluna Tenqrininq, bar da xalır kahana tıyğısız menqilik (İbr. 7: 1, 3) Bu Melkisedeq Salem padşahı və Allah-Taalanın kahini idi. Padşahları məğlub edib geri qayıdan İbrahimin pişvazına çıxdı və ona xeyir-dua verdi…O, atasız, anasız olub nəsil şəcərəsi yoxdur. Nə günlərinin başlanğıcı, nə də həyatının sonu var. Lakin Tanrının Oğluna bənzədilmiş əbədi kahin olaraq qalır. atayaxlı ism. və sif. – təkdırnaqlı: -Xaysılardırlar dörtayaxlılar? -Çerayaxlılar bölünürlər dörtkə, ...tuvartırnaxlığa, atayaxlılara, teriayaxlılarğa da ititırnaxlılarğa (Qriqori Hamamanın “Alban dilinin qrammatikası”ndan). -Dördayaqlılar hansılardır? -Dördayaqlılar bölünür dördə; davarayaqlılara (cütdırnaqllara), atayaqllara (təkdırnaqllara), dəriayaqlılara və itidırnaqlılara.
-Nədir sinonim? -Eyni adlardır (isimlərdir) ki, bir çox şey eyni adla adlandırılır. Aten x. ism. – Afina. Qədim Attikanın, hazırda isə Yunanıstanın paytaxtı. Bax: atenaçi atenaçi (-lər, -lərgə, -lərdən) ism. – afinalı, Afina şəhərinin sakini: Perikles buyrux etip edi törəni Atendə ki, atenaçi birisi da ündəlməgəy, tək ol, xaysı atadan da anadan atenaçilərdən toğqay. Perikl Afinada fərman verdi ki, bundan belə yalnız afinalı ata və anadan doğulanlar “afinalı” çağırılacaq. Atera x. ism. (< aram) – Ader. Qərbi sami xalqlarının mifologiyasında ildırım tanrısı: at-it ism. – at-it. Bu mürəkkəb isim alban dilində Azərbaycan türkcəsindəki “it-qurd” kəlməsinin ifadə etdiyi mənanı ifadə etmişdir. atıl I ~ (-dı, -ğanıma) fel. – 1. atılmaq, irəli atlmaq; 2. atılmaq, tərk edilmk, lazımsız bir şey kimi knara qoyulmaq; 3. atılmaq, burulmaq, atəşə məruz qalmaq. atıl II ~ Bax: atal II ~ (ır, -ğan) atxala ~ fel. – təkrar-təkrar atmaq, bir neçə dəfə atmaq atxar ~ fel. – vurub yıxmaq, ayağını yerdən üzmək: Urdu tüfəktən kendin çax köksünə da atxardı kendin. Tüfənglə düz sinəsindən vurub yerə çıxdı. at-xara ism. – Azərbaycan türkəcəsindəki “mal-qara” ifadəsinə yaxın ifadə. Bu ifadə ilə təkcə xrda və iri buynuzlu heyvanlar deyil, həm də atlar nəzərdə tutulur. atla ~ (-ma, -ğan, -ğannı, -ğanlarnı, -max, -maxtır) fel. - adlamaq, addımlamaq, addım basmaq, ayaq qoymaq atlan ~ (-ma, -ğın. -dım, -dı, -ıp edilər, -ırmen, -ırlar, -mandır, -ırlar edilər, -ıy edi, -ıyırmen, -ğay, -sar, -ğan, -ğannınq, -ğannı, -ğanınq, -ğanlar, -ğanlarnı, -ıp) fel. – atlanmaq, süvar olmaq, ata minmək: Atlanğanlar da atlarnı saldı (Çıx. 15: 1). Atlları da, atlarını da məhv etdi (suya qərq etdi). Atlarğa atlanıp xaçtılar. Atlarına süvar olub qaçdılar. atlas ism. – atlas, atlas parça atlı I (-dır, -sı, -lar, -ların) ism. – atlı, süvari, at üstündə olan adam: Oğlanları Epremninq, semiz da berk atlı, kününə uruşnunq tapunğannı xaytardılar (Məz. 77/78: 9). Efrayimin atlı övladları ox-kamanla silahlandılar, amma döyüş günü tez geriyə qayıtdılar. Da atlılar çıxıp da birgələrinə kün uzun xuvalaşış edilər, Sonra atlılar çıxdılar və bütün gün bir-biri ilə döyüşdülər. atlı II (-men) sif. Bax: atlı-çuvlu atlı-atınça zrf. – adbaad. Hər kəsi və ya hər şeyi öz adı ilə, bir-bir adlarını sadalayaraq yazmaq və ya çağırmaq: Mundan sonqra aytmax kerək atlı-atınça yazı aların, xaysı ki xılınıptır Tenqrininq toxluxundan da eski düşmənninq felindən. Bundan sonra Tanrının göndərsiyi toxluq üzündən və şeytanın yoldan çıxarması səbəbindən edilmiş bütün günahları adbaad sadalamaq lazımıdır. atlı-çovlu Bax: atlı-çuvlu atlı-çuvlu // atlı-çovlu // atlı-cuvlu sif. – adlı-sanlı, məşhur, tanınmış: Atlı-çuvlu pilisopalar. Adl-sanlı filosoflar. atlı-cuvlu Bax: atlı-çuvlu atlıx I ism. – atlıq. Atın təbiəti, mahiyyəti il bağlı olan şey və hadisələr atlıx II ism. – ad, ləqəb, ayama Ol xadar artıx boldu friştələrdən, ne xadar dağı artıx alardan atlıx menqərdi (İbr. 1: 4). Mələklərdən nə qədər üstün adı (ləqəbi) irs olaraq aldısa, o qədər onlardan üstün oldu. Atonis // Atoniz x. ism. (yun) – Adonis. Yunan mənşəli şəxs adı. Albanların ən yaxın qohumları olan xəzər türklərinin yəhudiliyi qəbul edən hissəsi bu adı “Adonay” kimi tələffüz edir və “Rəbb” anlamında işlədərək Tanrıya şamil edirdilər. ator (-dan, -um, -u, -udur, -una, -unu, -unda, -undan, -umuzdan, -lar, -larında, -ğa) // jator (-undan) ism. (< ?) – stul, kürsü, oturacaq, taxt, çarpayı: Bir neməsi yox edi: ne bir ator da ne yeri yuxlamağa. Onun nə çarpayısı, nə də yatmaq üçün bir əşyası yox idi. Eçmiyəcinninq ator-unda. Eçimədzin kürsüsündə. Atorudur Krisdosnunq. Məsihin taxtı. Xapundu jatorundan. Taxtından sıçradı. av (-ğa, -nı, -ına, -ından) ism. – ov, ov üçün tələ avadan ism. (frs.) – abadan, abad yer avadanlıx ism. – avadanlıq: Ki uslu da axıllı bolay ki, ne türlü avadanlıx aytsam, manqa tüzgəy. Çünki o oqədər huşlu və ağıllı udu ki, nə kimi avadanlıq söylədimsə, hamısını düzüdü-qoşdu. 100 xızil axça avadanlıx üçün. Avadanlıq üçün yüz qızıl axça. Avadanlıx yapqan yerlər. Avadanlıq düzəldiln yerlər. avadanlIxlat ~ fel. – avadanlıqla təmin etmək avadansız sif. – abadlığı olmayan, abad olmayan avan ism. – pillə, pilləkənin, nərdivanın pillələrindən hər hansı biri: avandan Bax: avadan avanlıx ism. – qanunsuzluq, özbaşınalıq avaz I (-dIr, -nınq, -ğa, -nı, -da, -dan; -ım, -ımnınq, -ıma, -ımnı, -ınq, -ınqn, -ınqnınq, -ı, -ına, -ın, -ında, -ından, -ınqıznı, -lar, -lardan, -larımıznı, -ları, -larına, -ların, -larından) ism. (frs) – avaz, səs: Ekinçi avazdır, xaysı ki xulax bilə işitilir. İkinci, səsdir ki, qulaq ilə eşidilər. Atlarnnq ayaxlarınınq avazı. At ayaqlarının səsi. Avaz beriyirmen ya muşxullanıyırmen, xarışılıyırmen. Qışqırır, həyacan keçirirdim, özümü itirmişdim Aytılır, xaysın ki avaz bilə oynarlar ya yırlarlar. Deyilənə görə, musiqi altında oynar və ya mahnı oxuyarlar. Avazım bilə menim men Biygə sarnadım (Məz. 141/142:1). Rəbbə fəryad qoparıb haray salıram // Rəbbə yalvararaq haray salıram. Egər tillərin adamlarnınq sözləsəm da friştələrninq da sövüküm bolmasa, boldum men neçik yez ki, avaz etər, ya neçik simballar ki, avaz etərlar (I Коr 13: 1). Əgər mən insan və mələk dilləri ilə danışıramsa, lakin məhəbbətim yoxdursa, cingildəyən mis və ya danqıldayan sincəm (Mis və ya sinc kimi səs çıxarıram). avaz II: avaz xoyulan Bax: əvəl xoyulğan avazdaş ism. – samit səs, həmahəng, harmonik, həm fikri, həmrəy: Avazdaştan ki avazsızdır. Saitdən yaranmış samit. Aruv ya anıx avazdaş, xaysı ki ne bazıx da ne inçkə bolğay. Nə incə, nə qalın qalın olmayan sadə və aydın samit. Ozgasinə avazdaş. Özgəsi ilə həmfikir. Tekrar avazdaş ya ekinçi, xaysı ki bir yazov eki yazovnunq yerin tutqay (Qriqori Hamamanın “Alban dilinin qrammatikası”ndan). İki hərfin yerini tutan tək hərflə yazlan qoşa samit. Xaysi ki eksindəndir: avazlıdan da avazsızdan (Qriqori Hamamanın “Alban dilinin qrammatikası”ndan).Hansı ki hər ikisindən, həm saitdən, həm də samitdən təşkil olunub. Aytilir, kimninq yarımı bar, saz, ya nemə muzıka ki avaz bilə yirlarlar yarimavazlı (Yovhanes Sarğavağın musiqiyə dair risaləsindn) Söhbət ,ya sazla ifa ediən musiqidə, ya da mahnıda səslənən yarımsəs (diez) notlardan gedir. avazsız ism. və sif. – samit, səssiz, səssiz-səmirsiz avçı (dırlar, -nınq, -larnınq) // avuçı (-nınq) – ovçu: Canlarımız bizim xutuldular, neçik çıpçıx sırtmaxından avçılarnınq (Məz. 123/124: 7). Çıpçıx quşu ovçunun tələsindn qurtulduğu kimi canımz qurtuldu. avdaş ism. – ov yoldaşı Avedaran (-nınq, -ğa, -nı, -da, -dan, -ıma, -ımnı, -ı, -ınınq, -ına, -ın, -ında, -ımız, -lar, -larnınq) ism. (?) – İncil: Türk Avedaranı. Türk İncili (Quran ?). avla ~ (-ma, -mama, -ğay, -maxın, -mıyın) fel. – ovlamaq: Köp türlü sırtmaxlar bilə çövrələp avlıyırlar meni. Ətrafıma çox sayda tələlər qurub ovlayırlar məni. avlax (-qa, -ta, -lar) ism.– ovlaq, geniş ərazi, sakitlik: Bu tenqiz ulu da avlax (Məz. 103/104: 25). Bu dəniz böyük və genişdir.Çıxardı meni avlaxqa (Məz. 17/18: 20). Məni geniş bir yerə çıxardı. Avlax ettinq yürügənimni menim tibimə menim da kuçsüzlənmədilər izlərim menim (Məz. 17/18: 37). Geniş yer açdın ki, addımlayım, ayaqlarım büdrəməsin. avlaxlıx ism. – genişlik, sərbəstlik: Barır edim men avlaxlıxqa, zera buyruxunqnu seninq izdədim (Məz. 118/119: 45). Geniş bir yerə getmək istərdim, buyuruğuna əməl etdim sənin. avlaxtırnaxlı ism. və sif. – gendırnaqlı. Dırnaqları geniş olan: -Xaysıdirlar avlaxtırnaxlılar? -Ekigə bolunur: kuluşmagəngə da kuluşkəngə (Qriqori Hamamanın “Alban dilinin qrammatikası”ndan) -Gendırnaqlılar hansılardır? -Onlar ikiyə bölünürlər; gülməyənlərə və gülənlərə. avlan ~ fel. – ovlanmaq avlu ism. - ərazi, kənd, heyvan saxlanılan həyət: Böləkləri da avluları Getlərninq (Musa Kağankatlının “Alban tarixi”ndən ?) Kedarın (Kedar övladlarının) ərazi və sahələri. avrad (-ı, -ınınq) ism (< arvad azərb.) – arvad, qadın Bax: xatın Avram Bax: Apraham avuçı см. avçı avursı Bax: ağırsıy avuz Bax: ağuz ay (-nınq, -ğa, -nı, -da, -dadır, -dan, -ıdır, -ınınq, -ına, -ında, -ından, -larnınq, -larğa, -larnı, -ları) ism. 1. ay, Yerin təbii pryki; 2. ay, təqvimi ay, 30 günlük zaman vahidi: Aynınq yənqisində, ya toğmaxında, ya kirgənində aynınq. Yeni doğan ayda, ya ay doğuşunda, ya ayın batışında. ay ~ Bax: ayt ~ aya ~ (-ma, -mağa, -ğın, -nqız, -mıyıx, -dım, -madınq, -madı, -madılar, -rmen, -rsen, -mam, -mas, -mastır, -ayıyır, -sam, -masanqız, -ğay, -ğaysiz. -mağaymen, -mağaysen, -mağay, -mağaybiz, -mağaysiz, -mağan, -max, -maxından, -mamaxı, -p, -mınça) fel. – üzülmək, simiclik etmək, xəsislik etmək, qənaət etmək, əsirgəmək, rəhm etmək, dözmək: Şağavatlanıyırmen, ayıyırmen. Üzgünəm, heyifslənirəm. Ayamadı ölümdən canların alarnınq (Məz. 77/78: 50), Qızğın qəzəbinə yol açmışdı, əsirgəmədən canlarına ölüm vermişdi, Biy, Biy, Ata da Tenqri, Tenqri tirlikimninq menim, yügünürmen alnınqa seninq da xolarmen sendən, bax miskinliki üsnə xulunqnunq seninq da aya bularğan yazıx bilə boyuma menim Ya Rəbb, ya Rəbb, ya Ata və Tanrı! Ya Tanrı, qarşında baş əyir və yalvarıram, pis fikirlərimə görə mənə təhm et. ayağ Bax:. ayax I ayax I (-qa, -nı, -tan, -ım, -mnınq, -ıma, -ımnı, -ınq, -ınqnınq, -ınqa, -ınqadır, -ınqnı, -ı, -ınınq, -ına, -ın, -ından, -ımız, -ınqız, -lar, -larnınq, -larğa, -larnı, -larda, -larım, -larımnınq, -larıma, -larımnı, -larınq, -larınqnınq, -larınqa, -larınqnı, -larınqdan, -larımız, -larımıznınq, -larımızğa, -larımıznı, -larınqız, -larınqızğa, -larınqıznı, -ları, -larınınq, -larına, -ların, -larını, -larında, -larından, -lı, -sız) // ayağ (-larıma) ism. – ayaq: Ayaxtan çax başqa deg. Ayaqdan başa dək. Xaçan ki ayaxqa çıxsa, çökməgə övrətkəy da yıxövgə yürüməgə. Nə zaman ki, (uşaq) ayaq üstə durmağ öyrəndi, qoy ona diz çökərək kilsəyə getməyi öyrətsinlər. Ol çıxarır sırtmaxtan ayaxımnı menim (Məz. 24/25: 15). O, ayaqlarımı tələdən xilas edir. Xarib bolğaylar da yaşına-yaşına kezgəylər alar, ayaxlarıma menim közatkəylər, neçik da xast etərlər edi boyumnu menim (Пс56/57: 7). Xəlvət bir yerə yığılıb ayaqlarımı (hər addımımı) izləyirlər, pusqu qurub canımı almaq üçün gözləyirlər. Ayaxlarım bilə yazıxlımen: yıxövümə tügəl bolmıyırmen, salmosuma, ertəgi alğışqa, tüş alğışına, tüm haybatına da keçəgi alğışqa, xastalarnı sorma da zindandagilərni barmıyırmen baxma, xariblərni övümə tindirmiyirmen, yalanaçlarnı kiydirmiyirmen, aşlarnı, susamışlarnı yedirip içirmiyirmen da barça Tenqrininq yollarından yiraxlanıpmen, meğa Tenqrigə. Ayaqlarımla birlikdə günühkaram mən: kilsədə olmamışam, Zəbur oxunuşlarına, səhər dualarına, həmd və şükr mərasimlərinə, gecə dualarına getməmişəm, xəstələri və dustaqları ziyarət etməmişəm, qəribləri evimdə qonaq saxlamamışam, çılpaqlara paltar, aclara yemək, susamışlara su verməmişəm və Tanrnın bütün yollarından kənar durmuşam. Odur ki, Tanrının qarşısında günahkaram. Yügündü ayaxına. Ayağına düşüb baş əydi (cəvdə etdi). Ayaxınınq yüzünədir sonq ayaxınınq asrı ulu yara da bir dağı tizindən aşağa kicyi yara Sol ayağında, üz tərəfdə böyük yara var. Daha bir kiçik yara dizdən aşağıdır. Otuz sekis yıldır ki, ayaxlılarğa san beriyirmen. Otuz səkkiz ildir ki, ayağı olanlara sayğı göstərirəm. Ayaxsızlarğa yürümaxlix berdinq. Ayağı olmayanlara gəzmək bəxş etdin. ayax II (-ıп, -tan, -ınq, -ı, -пı, -пıdan, -ları) ism. – piyalə, cam, parç, kasa: Öçəşləttilər meni yat ayaxları bilə kendilərininq da gürklərı bilə kendilərininq açıxlattılar meni (Öçəştirdilər meni yatları bilə kensilərininq da gürkləri bilə kensilərininq açıttılar meni. Yad piyalələri ilə qəzəbləndirdilər məni və bütləri ilə acıtdılar (incitdilər) məni. Zera bolmassız ayaxın Eyəmizninq içmə da ayaxın şaytanlarnınq da bolmassız atorundan Eyəmizninq yemə da atorundan şaytanlarnınq (I Коr10: 21). Siz həm Rəbbin kasasından, həm də cinlərin kasasından içə bilməzsiniz; həm Rəbbin, həm də cinlərin süfrəsindən yeyə bilməzsiniz. Ol türlü ayaxnı da aştan sonqra aldı da aytti: “Bu ayax yənqi otpusttur menim xanim; buni etinqiz, ne xadar egər içsənqiz, menim anqılmaxıma (I Коr. 11: 25). Eləcə də axşam yeməyindən sonra kasanı götürüb dedi: «Bu kasa Mənim qanımla bağladığım Yeni Əhddir. Bunu hər dəfə içəndə Məni xatırlamaq üçün edin». Ne xadar egər yesənqiz bu ötmakni da ayaxnı içsənqiz, ölümün Eyəmizninq aytınqız, negə dinçə kelginçə ol” (I Коr. 11: 26). Çünki hər dəfə bu çörəyi yeyəndə və bu kasadan içəndə siz Rəbbin gəlişinədək Onun ölümünü bəyan edirsiniz. Içir, Biy, fərəh etüçi ayaxı Ari Canınqnınq seninq, xaysı ki susapmen sanqa, içir da fərəhlət xaynar sövükünq bilə seninq, çeş da keri et da buz leği çöprəsin yazıxlarımnınq menim. İçirt, ey Rəbb, öz fərəh verici Müqəddəs Ruhunun piyaləsini, çünki Sənə susamışam, içirt və Sənə qaynar sevgi bəsləyəni fərəhləndir və ətrafımı bürümüş günahları yox et. Bir yalğız Krisdosnunq ayaxından salınıpmen ki, yapuxnu bilir u adamınınq könqlün da barça yazıxlılarğa berir xaytmaxlıx da yaxşı sıtıx. Yalnız Məsihin bütün gizlinləri bilən, ürəklərə və insanlara günahlardan geri dönmək (tövbə etmək) imkanı verən piyaləsindən sapdım mən. Bax: çanax-ayax ayax-xol ism. - əl-ayaq Yüklə 0,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|