Bahtiyar cemile

 

 

 

 

- 92 -

3.2.3.Ula ım 

Per embe  Ordu  Samsun  Karayolu  üzerinde  Ordu  il  merkezine  13  km.  ve  Samsun  il 

merkezine  155  km.  mesafededir.  En  yakın  havaalanı  olan  Çar amba  (Samsun)  Havalimanı’na 

ise 118 km. uzaklıktadır.  lçe sınırları içinde yer alan ve 29 Aralık 2006’da hizmete açılan 3825 

m. uzunlu undaki Nefise Akçelik Tüneli ile Türkiye’nin en uzun tüneline sahip olmu tur.  

Per embe  ekonomisinin  en  canlı  oldu u  yıllar  60-70’li  yıllardır.  lçe  nüfusunda  ve 

dolayısıyla ekonomisinde etkili olan ö retmen okulunun 1980 ve Hava Radar Komutanlı ı’nın 

90’lı yıllarda kalkmasıyla kapanan i yeri sayısı hızla artmı  ciddi anlamda ekonomik çökü ler 

ya anmı tır. Kapanan i yerleri sayısının fazla olmasında (çok fazla olmamakla beraber) de i en 

fonksiyonlar nedeniyle yeni hizmetler sunan i yerleri de etkili olmu tur. Bir ba ka ifadeyle bazı 

i yerleri  faaliyet  alanını  de i tirmi tir.  lçede  70  ve  80  li  yıllarda  10’dan  fazla  banka  hizmet 

verirken  1990’lı  yıllarda  birer  birer  kapanarak  2000’li  yıllarda  2’ye  dü mü   ve  2010  yılından 

itibaren ilçede 1 banka hizmet vermektedir.  lçe ekonomisine son darbeyi vuran, yeni Karadeniz 

Sahil Yolu’nun ilçe merkezini by-pass ederek tünellerle güneyden geçmesidir. Bolaman ile Efirli 

arasında sahil yolunun alt ve üstüne da ılmı  bulunan,  özel araçlar, otobüs, tur vs. ile Do u 

Karadeniz’e seyahat edenlere “kendin pi ir kendin ye” hizmeti sunan onlarca i letme kapanmı  

(4  tanesi  dı ında)  ve  de i en  yol  güzergâhına  ba lı  olarak  yer  de i tirerek  Fatsa-Bolaman 

giri ine ta ınmı tır.  

Co rafi görünüm üzerinde birçok etkisi olan Karadeniz Sahil Yolu bölgedeki ula ım arz 

ve talebini yeniden düzenlenmesi yanında, trafik ve yol güvenli i, nüfus hareketleri ve bunlara 

ba lı kentsel geli me ve de i melere de sebep olmu tur. Karedeniz sahil yolu, Çar amba Ovası 

ve  Per embe  Yarımadasında  kıyı  çizgisini  takip  etmemektedir  (Yılmaz,  2009:  149).  Karadeniz 

sahil yolu yer de i tirmeden önce kıyı çizgisini takip ederek  ehir merkezinden geçiyordu. Bu 

yer  de i tirme  ilk  yıllarda  yöre  için  bir  dezavantaj  olarak  algılanıp  ilçe  ekonomisine  darbe 

vurmu tur diye yorumlanırken, günümüzde sakin  ehir projesine zemin olu turarak tamamen 

avantaja  dönü türülmü tür  (Timms,  2011:  404).  De i en  karayolu  güzergâhı  ile  ilçe 

topraklarının yakla ık %80’i yolun kuzeyinde kalmaktadır. Bir ba ka ifadeyle karayolu ilçenin 

do u-güney ve  batı  sınırıyla  hemen  hemen  örtü mektedir.    Yasonburnu  Yarımadası,  Çaka  ve 

Efirli  Plajı  gibi  birçok  destinasyon  yo un  trafi in  yarattı ı  gürültü  ve  baskıdan  kurtularak 

birçok çevresel tehditten izole olmu tur. Günümüzde yerel iradeler tarafından gerekli analiz ve 

de erlendirmeler  yapılarak,  yörenin  kalkınmasında  turizm,  lokomotif  güç  olarak  seçilmi tir. 

Yörenin  en  önemli  kaynaklarının  bozulmamı   do ası  ve  kültürü  olmasından  yola  çıkılarak 

sakin  ehir a ına katılmı tır.   

4. HIRÇIN KARADEN Z’ N SAK N  EHR  PER EMBE’N N TUR ZM DE ERLER  

Turizm  do al,  çevresel  ve  kültürel  kaynaklara yo un  olarak ihtiyaç duyan  ve  bunları 

ekonomik birer girdi olarak kullanan bir endüstridir (Duran, 2011: 307). 

4.1.

 

Do al Kaynaklara Dayalı Turizm Arzı 

Per embe ilçesi sanayile me açısından geri kalmı  bir yöre oldu undan, do al alanları 

da sanayile me  ve  onun getirdi i  ehirle menin  yarattı ı  çevresel  bozulma  ve  kirlili e  maruz 

kalmamı tır. Geri kalmı lı ın avantajını turizm alanında kullanabilmi  ve kalkınma hamlesini 

turizmden yana kullanmı tır.  

4.1.1.

  Kıyı Kaynakları ve Deniz 

Karadeniz  Bölgesinde  arazinin  yapısından  dolayı  yapıla ma  dar  kıyı  eridi  boyunca 

yo unla maktadır. Ordu ilinin gözde kıyılarından olan ve mavi ile ye ilin etkileyici birle imin 

bir arada oldu u Per embe yarımadası kıyıları henüz yo un bir yapıla ma olmasa da özellikle 

Bolaman,  Yalıköy  ve  Medreseönü  Belediye  sınırları  içerisindeki  yapıla ma  e ilimi  nispeten 

artarak  devam  etmektedir.  Yörede  yer  alan  belediyelere  ait  imar  planlarında  konut  ve  konut 

dı ı  yapıla ma  alanları  ile  birlikte  özellikle  kıyı  kesimlerde  turizm  tercihli  kullanım  alanları 

önerilmi  olmasına ra men turizm potansiyeli yüksek bu alanların büyük bölümü yo un olarak 

---

 

 

 

 

- 93 -

konut  ya  da  ikinci  konut  kullanımlarıyla  doldurulmu tur.  Yöre  belediyelerine  ait  alt  ölçekli 

planlar  revize  edilmedi i  veya  plansız  yerlerin  planlanması  yöntemi  ile  mevcut  yapıla ma 

düzenine bir yön verilmedi i takdirde turizm potansiyelli bu alanların geri dönülemez biçimde 

kaybedilme  tehlikesi  bulunmaktadır.  Yıllardır  süregelen  düzensiz  ve  plansız  yapıla manın 

önüne geçmek, sürdürülebilir turizm anlayı ını geli tirmek, nitelikli tesisler ile sa lıklı kentsel 

alanları olu turmak için 28.05.2009 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile Efirli - Bolaman arasındaki 

saha Kültür ve Turizm Koruma ve Geli im Bölgesi olarak ilan edilmi tir ( ekil 2). 

 

ekil 2: Efirli- Bolaman Kültür ve Turizm Koruma ve Geli im Bölgesi 

Planın onaylanması ile birlikte Efirli - Bolaman arasında kentsel ve kırsal yerle im alanları 

belirlenerek, bu alanlar öncelikli olarak alt ölçekli planlama çalı ması yapılacak alanlar olarak 

plana yansıtılmı tır. Gelecekte turizm maksatlı uygulamaların yapılabilece i ve bir an önce hem 

plan hem de yapı ölçe inde müdahale edilmesi gereken alanlar olarak tespit edilen Bolaman, 

Yalıköy,  Belicesu,  Yason  Burnu,  Çaka  ve  Efirli,  planlama  alanı  içinde  turizme  yönelik  olarak 

geli tirilebilir  nitelikte  en  fazla  potansiyeli  olan  alanlar  olarak  görülmektedir.  Bu  alanları 

kapsayan  imar  planları  hazırlanarak  yöre,  hem  do al  de erleri  koruyan  hem  de  turizm 

potansiyelini canlandıran hukuki bir alt yapıya kavu mu tur.  

Efirli’den  ba layıp  Belicesu’da  biten  40km.  kıyı  uzunlu una  sahip  Per embe,  yörenin 

ba lıca  deniz  turizm  merkezidir.  Kıyılarında  su  altı  ma araları,  de i ik  yükseltide  ilginç 

olu umlar  sergileyen  kayalar,  koylar  ve  kumsallar  hemen  kıyıda  ba layan  bitki  örtüsüyle 

bütünle erek  çekici  manzaraları  olu turur.  Akasya  ve  fundalıklar  tüm  kıyı  boyunca  denize 

girenlerin plaj  emsiyesi görevini üstlenirler. Tekne turizmi ve çe itli su altı ve su üstü sporları 

için son derece elveri li ilçe sahilleri Karadeniz’in Bodrum’u olarak nitelendirilebilir. Yörenin en 

önemli turistik kimli ini olu turan Karadeniz sahillerinde görmeye alı ık olmadı ımız girintili 

çıkıntılı kıyılardaki koylar gür bitki örtüsüyle birle erek manzara ve foto safariciler için ba lıca 

çekim merkezi olu turur. Ayrıca koylara serpi tirilmi  kır lokanta ve kafelerinde yöreye özgü 

lezzetlerin keyfine manzara e li inde varılabilir.  

Bu  çekim  merkezlerinden  biri  Belicesu  ilçenin  en  batı  noktasındadır.  Timsah 

görünümündeki  kayalar  ve  do al  liman  yapısındaki  kıyıda  uzanan  temiz  ve  sakin  kumsal 

deniz sporları için uygun ortam olu turur (Foto 8a ve 8b). Büyüka ız kıyılarını bir tatil beldesi 

olan  Medreseönü  takip  eder.  Karga  Tepesi’nden  Medreseönü,  Yalıköy,  Bolaman  ve  Fatsa 

Sahilleri  görülebilir.  Yason  Burnu’nun  1  km.  kadar  batısında  denize  do ru  hafifçe  sokulan 

Yalancı Yason, çadır kampı ve karavan turizmi için uygun bir ortam olu turmu tur.   

---