M u s t a f a Ç ə m ə n l i
22
Məni görə-görə özünü görməməzliyə vuran, gözəl, sənin bu eti-
barsızlığına dözmədim, səni əbədi itirdim.
Həyatda mənim üçün səbəbkarı olduğum insan sevincini seyr
etməkdən böyük mükafat yoxdur.
Ġnanıram ki, siz də o KĠġĠNĠ mənim kimi lap yaxından tanı-
yırsınız. Öz dərdi-sərini unudub onun-bunun dərdini çəkən kiĢini
deyirəm.
Əziz atasını itirmiĢ qadın dərdinə Ģərik axtarıb hüzür məclisinə
ağıçı çağırtdırmıĢdı. Əslində, heç buna ehtiyac da yoxdu, ürəkdən
gələn bir cüt Ģəffaf göz yaĢı dərdin böyüklüyünün daha səmimi
ifadəçisi deyilmi?
Payızın son günləridi, ayaqlarım altında xəzəl olmuĢ qızılı yar-
paqlar “ağlaĢır”. Mən isə, deyəsən, dünənə kimi kölgəsində oturdu-
ğum ağacla müqayisədə daha qəddar, daha amansızam. Ağacın
budağında tək bir yarpaq qalıb. Tək-tənha. Bir azdan qəfil mehdən o
da budağından qopacaq. Nə etmək, qocalığa çarə yoxdur. Budaqda
tək yaĢamaq çətindir. KaĢ o tənha yarpaq mənim ayaqlarım altında
qalmaya.
Ġnsan həyatını alıĢ-veriĢ üstə qurub. Ona görə də ömür boyu
bazar həyatını yaĢamağa məhkumdur. Alır, satır… Çünki baĢqa cür
yaĢaya bilməz, alverçilik onun xislətindədir. Bu yolla, hətta heyvan-
ları da ram edir. Ata kiĢmiĢ, arpa yedirdib Ģahə qaldırır, ayıya Ģirni
yedizdirib mayallaq aĢdırır, di gəl yaĢa…
B i b l i o q r a f i y a
23
Yer üzündə azacıq da olsa günahı olmayan insan yoxdur. Amma
di gəl ki, cani də məhkəmədə tutduğu əmələ görə özünə bəraət qa-
zandırır, haqlı olduğunu sübut etməyə çalıĢır.
– Bala, sənin o günah qapısında nə iĢin vardı? Sən ki, bilirsən,
günah qapısı cəhənnəmin qapısı ilə üzbəüzdür.
– BağıĢla, deyəsən, qapı döyülür, baxım görüm gələn kimdi.
Bəlkə, səni aparmağa gəliblər?!
Zəngin bir qəlbin tarixini yazmağa bir ömür belə çatmaz.
Ona Eldəgəz deyərdilər. Doğrudan da, daĢıdığı ad ona çox
yaraĢırdı. Vətəni kənd-kənd, oba-oba gəzib dolaĢmıĢdı. Əslində, bir
dərviĢ həyatı yaĢamıĢdı. O, adamlara nağıl danıĢmamıĢdı, amma
elinin, millətinin ağ günə çıxması üçün ömür boyu çarpıĢmıĢdı.
Ürəyindəki ideyanı – azadlıq ideyasını insanlara qandıra-qandıra
axırda Ģamtək ərimiĢdi.
…Ruhumu muğam qədər heç nə oxĢamır. Ovqatımın Ģən və
kədərli anlarında içərimdə ancaq özümün eĢitdiyim bir səs elə hey
oxuyur… O səsin xəyalımda yaratdığı qövsi-qüzehin gözlə görünmə-
yən min bir rəngi var… Bu rənglərin çəkdiyi rəsmlərsə ömrü at
belində keçmiĢ ulu babalarımızın mənəviyyatının, Azərbaycan türkü-
nün lal duyğularının tarixidir. Elə buna görə də muğamları, onun
görkəmli ifaçılarının sənətini həmiĢə ürəkdən vəsf edirəm.
ġəhər həyatı teatra bənzəyir. Küçələr, küçələri bəzəyən binalar
onun dekorasiyaları, ora-bura tələsən insanları isə aktyorlarıdır.
M u s t a f a Ç ə m ə n l i
24
Zamanında populyarlıq heç də əbədiyyətin artıq əldə olunması
demək deyildir.
Öz əqidəsi, öz fikri olmayan insanlar mənə tamaĢadan sonra
boĢ qalmıĢ səhnəni xatırladır. TamaĢaçı vardı – oyun qurulmuĢdu.
Oyun bitdi –tamaĢaçı yoxa çıxdı.
Bir gün dərk elədim ki, ətrafımdakılar özlərini yüngülləĢdirmək-
dən ötəri məni yükləməklə məĢğuldurlar.
Dünya o zaman düzələr ki, hər kəs öz halal haqqına sahib olsun.
Biz içimizdə çoxdan, lap çoxdan, 1828-ci ildə Ġranla çar Rusi-
yası arasında bağlanan Türkmənçay sülh müqaviləsinin bağlandığı
o məĢum anlaĢmadan baĢlayaraq Azadlıq meydanına yol gəlirdik.
Bu var olan dünyada, əslində, heç də hamı yoxdur.
Bir dəstə adam toplaĢıb xoĢbəxt olmaq istəyən birisini xoĢbəxt
olmağa qoymurdular. Bu adam deyirdi ki, filan, filan Ģeylərə görə
mən xoĢbəxtəm. O saat qaĢlar çatılırdı, sifətlər turĢuyurdu, dodaqlar
sallanırdı, növbəylə xoĢbəxt olmaq istəyənə sübut eləmək istəyirdilər
ki, sən bədbəxtlərin bədbəxtisən, xoĢbəxtəm deyib xalqı özünə gül-
dürmə. Guya xoĢbəxt olmaq istəyənin xoĢbəxtliyi bunların bədbəxtli-
yinə səbəb olacaqdı.
Səhər tezdən bal arıları çəmən çiçəklərini öpüĢlərə qərq elə-
miĢdilər. Arılar nə qədər azad, nə qədər məsud idilər.
B i b l i o q r a f i y a
25
Gözəlliyi görən gözlər gözəldir. Mən neyləyim ki, sən ancaq pis
Ģeyləri görürsən.
ġərəfsizin birini pulun gücünə qəhrəman eləyib baĢa keçirtdik,
sonra baĢımıza döydük ki, vallah, bizim bu adda qəhrəmanımız ol-
mayıb.
Həyatda elə insanlar var ki, öləndən sonra da problemlər
onlardan əl çəkmir.
Elə zənn etməyin ki, Əzrail uzaqdadır. O, hər zaman öz içi-
mizdədir.
Sözündə böyük idi, əməlində bapbalaca.
– Nə axtarırsan?
– Ġnsan axtarıram, qardaĢ.
– Necə yəni insan axtarıram, ətrafımız insanla dolu deyilmi?
– Mən mənə dinclik, azadlıq gətirən insanı axtarıram.
Kin də bordağa bağlanmıĢ cöngə kimidir, ipi açılanda sahibini
tanımır.
ÖyrəĢmiĢdi hər Ģeyi pulla ələ almağa, ancaq qapısını əcəl
döyəndə puluna yaxın duran olmadı.
Ġnsan öz keçmiĢinin təkrarıdır.
Dostları ilə paylaş: |