108
İrəliləyişi
izləmək üçün
indikatorlar
Görülmüş tədbirlərin cari statusu
Mənbə
Cavabdeh
qurum
Dövlət İİV-in müayinəsi,
qarşısının alınması və ya
müalicəsi
proqramlarında
məcburi və ya cəzalandırıcı
tədbirlərin aradan qaldırılması
üçün
hansı
tədbirləri
görmüşdür? (əlavə tövsiyə)
İİV-in aşkarlanması üçün analizlər çox vaxt hamilə qadınların razılığı
olmadan keçirilir. Cinsi xidmət işçiləri, narkotik istifadəçiləri və
homoseksual kişilər kimi təcrid olunmuş əhali qrupları arasında
hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən müvafiq analizləri verməyə
məcbur edilmə halları geniş yayılıb. İnzibati Xətalar Məcəlləsinin
38-4-cü maddəsinə əsasən, zöhrəvi xəstəliklərə və ya insanın
immun çatışmazlığı virusuna yoluxmuş şəxslə əlaqədə olmuş və
müayinəyə ehtiyacı olan şəxslərin müayinədən səhiyyə orqanları
tərəfindən xəbərdarlıq edildikdən sonra da boyun qaçırmasına görə
- 80 manatdan 120 manatadək miqdarda cərimə edilir.
-
Səhiyyə Nazirliyi
Dövlət
İİV-in
aradan
qaldırlmasına,
müalicəsinə
və nəzarətinə yönəlmiş hansı
milli strategiya və ya planları
hazırlamış və həyata keçirmişdir
(anadan uşağa ötürülmənin
azaldılması proqramları da daxil
olmaqla)? (əlavə tövsiyə)
İİV İnfeksiyasının qarşısının alınmasına dair Milli Strategiya Planı
və İİV/QİÇS-in qarşısının alınması və nəzarətə dair 2008-2011-
ci illər üçün nəzərdə tutulmuş Dövlət Proqramı hələ də qəbul
edilməmişdir. Hal-hazırda bu sənədlərə Nazirlər Kabinetində
baxılır.
-
Səhiyyə
Nazirliyi,
Nazirlər Kabineti
Praktikada
antiretrovirus
müalicə pulsuzdurmu? (əlavə
tövsiyə)
2010-cu ildə İnsanın immun çatışmazlığı virusunun törətdiyi
xəstəliyin yayılmasının qarşısının alınması haqqında Azərbaycan
Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir. Bu Qanun İİV-lə
yaşayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının, Azərbaycan
Respublikasında daimi yaşayan vətəndaşlığı olmayan şəxslərin
və Azərbaycan Respublikası tərəfindən qaçqın statusu verilmiş
şəxslərin dövlət tibb müəssisələrində tibbi yardımla (o cümlədən
ixtisaslaşdırılmış tibbi yardımla) və dərman vasitələri ilə pulsuz təmin
edilməsini təsbit edir. Qanun öz növbəsində İİV-ə tibbi müayinənin
dövlət tibb müəssisələrində pulsuz həyata keçirilməsinə təminat
verir (maddə 4.0.6). Ancaq İİV-in qarşısının alınması sahəsində
çalışan QHT-lər bildirir ki, müalicə imkanları məhdud olduğu üçün
İİV daşıyıcısı olan şəxslər müalicələri üçün ödəniş etməli olurlar.
UNAIDS Azərbaycan QİÇS-ə yönəlmiş
qlobal tədbirlərlə bağlı irəliləyişə dair
Hesabat: Azərbaycan Respublikası (2012):
h t t p : / / w w w . u n a i d s . o r g / e n /
d a t a a n a l y s i s / k n o w y o u r r e s p o n s e /
countryprogressreports/2012countries/
ce_AZ_Narrative_Report per cent5B1 per
cent5D.pdf
Səhiyyə Nazirliyi
109
GENDER STEREOTİPLƏRİ
UDİ üzrə İşçi
Qrupunun
tövsiyəsi
(2013)
-
CEDAW Komitəsinin
Yekun Müşahidələri
(2009 və 2015)
(2009)
21. Komitə Dövlət tərəfini aşağıdakıları həyata keçirməyə çağırır:
(a) Ləngimələrə yol açmadan oğlanlara üstünlüyün verilməsi fenomeninin qarşısının alınmasına yönəlmiş çox-sektorlu Fəaliyyət Planını qəbul
etmək;
(b) Qadın və kişilər, o cümlədən vəzifəli şəxslərin təhsilinin sürətləndirməsi səylərini artırmaqla, oğlanlara üstünlüyün verilməsinə vüsət verən
stereotiplərlə qəti şəkildə mübarizə aparmaq və cəmiyyətin bütün sahələrində yayılan cins-əsaslı mövcud stereotiplərin aradan qaldırılması
məqsədi ilə bu hallar haqqında məlumatlılığı artırmaq.
(c) Qadınların sosial, iqtisadi və siyasi həyatda fəal iştirakının üstünlüklərini (müsbət tərəflərini) göstərməklə, gender üzrə stereotiplərin aradan
qaldırılmasının
əhəmiyyəti barədə radio, televiziya və çap mediası vasitəsilə məlumatlılığı artırmaq;
(d) Onların təsirini qiymətləndirmək məqsədilə gender stereotiplərin aradan qaldırılması üzrə tədbirlərin mütəmadi monitorinqini və nəzərdən
keçirilməsini təşkil etmək.
(2015)
15. Komitə dövlət tərəfinə tövsiyə edir:
(b) Gender bərabərliyi və qadınların inkişafı üzrə Milli Fəaliyyət Planını qəbul etmək .
110
İrəliləyişi izləmək üçün
indikatorlar
Görülmüş tədbirlərin cari statusu
Mənbə
Cavabdeh qurum
Dövlət
məktəb
tədris
materiallarının
və
tədris
proqramının
məzmununu
gender stereotiplərini aradan
qaldıracaq şəkildə dəyişdirmək
üçün hər hansı tədbir görübmü?
(CEDAW Komitəsinin Yekun
Müşahidələri (2009), bənd 20)
Xeyr
UNDP/AQUPDK, Azərbaycan Respublikasında
İnsan İnkişafı Haqqında Hesabat 2007.:
Azərbaycanda
gender
münasibətləri:
tendensiyalar və problemlər (Bakı, Azərbaycan,
2007);
UNFPA/AQUPDK
Azərbaycanda
qadınlara qarşı zorakılıq üzrə Milli Sorğu
Hesabatı (Bakı, Azərbaycan, 2011); UNFPA/
AQUPDK, Azərbaycanda məcburi köçkün/qaçqın
qadınlara qarşı törədilən zorakılığın səbəblərinin
qiymətləndirlməsi (Bakı, Azərbaycan, 2011);
Məktəb tədris proqramları/dərsliklər
Ailə, Qadın
və Uşaq Problemləri üzrə
Dövlət Komitəsi, Təhsil Nazirliyi
Dövlət kütləvi informasiya
vasitələrinin kişi və qadının rol
və surətlərinin dəyişdirilməsini
təşviq
etmək
məqsədilə
həvəsləndirmək
üçün
hər
hansı
tədbirlər
görübmü?
(CEDAW Komitəsinin Yekun
Müşahidələri (2009), bənd 20)
Xeyr
Media əməkdaşlarının
təhsil kurrikulumu
Dövlət TV və Radio Şurası, Milli Mətbuat
Şurası, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri
üzrə
Dövlət Komitəsi
Dövlət
gecikdirmədən
oğlanlara üstünlüyün verilməsi
fenomeninin
qarşısının
alınmasına
yönəlmiş
çox-
sektorlu Fəaliyyət Planını qəbul
etmək üçün hər hansı tədbir
görübmü? (CEDAW Komitəsinin
Yekun Müşahidələri (2015);
bənd 21(a))
Gender Bərabərliyi haqqında Milli Fəaliyyət
Planı hələ hazır olmasa da Əmək və
Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi 2015-
2025-ci illər üçün Əhalinin Demoqrafiyası
və Müdafiəsi üçün Dövlət Proqramının
layihəsini hazırlamışdır. Dövlət Proqramının
layihəsində selektiv abortlarla mübarizəyə
dair ayrıca bəndlər əks olunub.
Əhalinin Demoqrafiyası və Müdafiəsi üçün
Dövlət Proqramının layihəsi http://www.mlspp.
gov.az/az/pages/373
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə
Dövlət Komitəsi,
Əmək və Əhalinin Sosial
Müdafiəsi Nazirliyi