Azərbayca respublikasinin insa a (ombudsman)
Yüklə 5,07 Kb. Pdf görüntüsü
|
93 ABORT UDİ üzrə İşçi Qrupunun tövsiyəsi (2013) 09.101. Selektiv abortların qarşısını almaq üçün tədbirlər və gender rollarına, qadın və qızların dəyərliliyinə dair maarifləndimə kampaniyaları həyata keçirmək (Sloveniya); CEDAW Komitəsinin Yekun Müşahidələri (2009 və 2015); (2009) 33. Komitə, özünün qadınlar və sağlamlıq üzrə 24 (1999) saylı Ümumi Tövsiyəsinə uyğun olaraq, qadınların yüksək keyfiyyətli səhiyyəyə çıxışının yaxşılaşdırılmasına, habelə aşağıda göstərilən tədbirləri həyata keçirməyə çağırır: (a) Digər işlərlə bərabər, bu fenomenin yayılma dərəcəsi, onun tərifi və ölçü parametrləri barədə dəqiq məlumatların təmin edilməsi vasitəsilə, ana ölümü hallarının azaldılmasına yönəlmiş səyləri sürətləndirmək; (b) Ana və neonatal ölüm hallarının sayını azaltmaq üçün antenatal, doğüş və yeni doğulmuşlara qayğı xidmətlərinin keyfiyyətini təmin etmək; (c) Digər işlərlə bərabər, məktəblərdə yaşa uyğun cinsi təhsil vasitəsilə ailə planlaşdırılması və reproduktiv sağlamlıq üzrə tədrisi təşviq etmək; (d) Səhiyyə Nazirliyinin Əsas Dərman Siyahısına müasir kontraseptivlərin daxil edilməsi vasitəsilə əhali arasında müasir kontraseptivlərdən istifadəni təşviq etmək; (e) Təxirə salmadan Əhalinin Reproduktiv Sağlamlığı və Ailə Planlaşdırması haqqında qanununu qəbul etmək; (f) Qadınlar və uşaqlar arasında mikroelement çatışmamazlığını aradan qaldırmaq üçün Yeməklərin (Qida) Vitaminləşdirilməsi haqqında Qanunu qəbul etmək; (g) Xüsusilə kənd yerlərində olmaqla, AUÖP (anadan uşağa ötürülmənin qarşısının alınması) proqram və xidmətlərin geniş əhatəsini təmin etmək; (2015) 13. Komitə dövlət tərəfinə tövsiyə edir: (c) Məcburi köçkün qadın və qızların adekvat səhiyyə xidmətləri, təhsil imkanlarına çıxışının, eləcə də hərəkət azadlığının təmin olunmasını reallaşdırmaq 37. Komitə kənd qadınlarının icma səviyyəsində qərarların qəbul edilməsi proseslərində, o cümlədən torpaq, əlaqədar resurslar, eləcədə sosial, səhiyyə və digər əsas xidmətlərə, iqtisadi imkanlara, yeni texnologiyalara adekvat çıxışının olmasını və həmçinin onlara siyasi və ictimai həyatda bərabər iştirak imkanını təmin etməyi Dövlətə tövsiyə edir. O, həmçinin kənd yerlərində uşaq müəssisələrinin, habelə məişət zorakılığı qurbanları üçün sığınacaqların mövcudluğunu təmin etməyi tövsiyə edir. 94 İrəliləyişi izləmək üçün indikatorlar Görülmüş tədbirlərin cari statusu Mənbə Cavabdeh qurum Abort əmsalı (CEDAW Komitəsinin Yekun Müşahidələri, bənd 34) (yaş, evlilik statusu, şəhər/kənd, etnik mənsubiyyət, region, gəlir və s. üzrə bölgü əsasında) 15-49 yaşlı hər 1,000 qadına17.5 abort (2010); 15-49 yaşlı hər 1,000 qadına 31 abort (2012) Dövlət Statistika Komitəsinin məlumat bazası http://www.stat.gov.az/indexen.php Səhiyyə Nazirliyi, Dövlət Statistika Komitəsi Doğulmuş uşaqların cinsə görə nisbəti (UDİ üzrə İşçi Qrupunun tövsiyəsi, bənd 109.101) (yaş, evlilik statusu, şəhər/kənd, etnik mənsubiyyət, region, gəlir və uşaqların sayı üzrə bölgü əsasında) Doğulmuş uşaqların cinsi nisbətinə dair statistik məlumatlara əsasən bu göstərici 1980-ci illərin əvvəllərində doğulan hər 105-106 oğlana 100 qız, 1998-ci ildə isə doğulan hər 120 oğlana 100 qız nisbətində olmuşdur. Son illər ərzində bu göstəricidə cüzi azalma (116) müşahidə edilmişdir: Hər 100 qıza 105-106 oğlan (1990-cı illərin əvvəlinə qədər); Hər 100 qıza 116 oğlan (2014) Dövlət Statistika Komitəsinin məlumat bazası http://www.stat.gov.az/in dexen.php Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, Səhiyyə Nazirliyi, Ədliyyə Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Dövlət Statistika Komitəsi Dövlət, dövlət rəsmiləri də daxil olmaqla kişi və qadınlar üçün oğlan övladına üstünlük verilməsi stereotiplərinin aradan qaldırılmasına yönəlmiş maarifləndimə və məlumatlandırma kampaniyaları keçirmişdirmi? (UDİ üzrə İşçi Qrupunun tövsiyəsi, bənd 109.101; CEDAW Komitəsinin Yekun Müşahidələri (2015), bənd 21(b)); Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi selektiv abortların səbəbləri və nəticələri haqqında bir sıra ictimai məlumatlandırma kampaniyaları keçirmişdir. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin proqram sənədləri, nəşrləri və hesabatları www.scfwca.gov.az Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi Dövlət gecikdirmədən oğlanlara üstünlüyün verilməsi fenomeninin qarşısının alınmasına yönəlmiş çox-sektorlu Fəaliyyət Planını qəbul etmişdirmi? (CEDAW Komitəsinin Yekun Müşahidələri (2015); bənd 21(a)); Reproduktiv sağlamlığın qorunması və ailə planlaşdırılması haqqında Qanun layihəsi cinslə bağlı irsi xəstəliklərin keçmə ehtimalı yüksək olduğu hallar istisna olmaqla selektiv abortları qadağan edir. Qanun layihəsinin Milli Məclis tərəfindən qəbul edilməsi gözlənilir. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi 2015-2025-ci illər üçün Demoqrafiya və Əhalinin İnkişafına dair Dövlət Proqramının layihəsini hazırlamışdır ki, həmin Dövlət Proqramında selektiv abortlara dair xüsusi fəsil var. Demoqrafiya və Əhalinin İnkişafına dair Dövlət Proqramının layihəsi http://www.mlspp.gov.az/az/ pages/373 Nazirlər Kabineti, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi Dövlət 12-14 həftəlik hamiləliklərdə abort zamanı dilatasiya və kürretaj üsulları əvəzinə vakuum üsulundan istifadə olunmasını təmin etmişdirmi? (əlavə tövsiyə) Təhlükəsiz abortlara dair klinik protokol olsa da dilatasiya və kürretajüsullarından hələ də geniş istifadə olunur. Təhlükəsiz abortlara dair Klinik Protokol http://www.isim.az/ upload/File/reports/84_tehlikesiz_ abort.pdf Səhiyyə Nazirliyi Yüklə 5,07 Kb. Dostları ilə paylaş:
|