Az rbaycan özü q d r b di

_____________________Milli Kitabxana_______________________

38

haqda iddialar mediada geni

kild  vüs t alıb. G lin m ntiql  danı aq. Q rb

Az rbaycanda  sl sabitliyin olmasını ist yir. Bu sabitlik n  vaxt olur?  g r

mill tin böyük hiss sinin etimad göst rdiyi iqtidar dövl ti idar  edirs , do rudan

da, daimi sabitlik yarana bil r. Ancaq xarici dövl tl r kimis  hakimiyy t  g tirirs

v  mill tin böyük  ks riyy ti bunu q bul etmirs , hansı sabitlikd n söhb t ged

bil r? Heç k s fikirl m sin ki, AB   v  ya Q rb kimis  ön   ç kib mill tim

sırıyacaq. Bu, q tiyy n olası m s l  deyil" ("Xalq C bh si", 26 sentyabr 2002-ci 

il). 

Sabiq AM P-çi

adınan Hüseynin d  bu m s l y   f rqli münasib ti var. O, 

açıq qeyd edir ki, bir çox müxalif t partiyaları xarici qurumlardan maliyy

yardımı alır. Öz f aliyy tl rini t nziml m k üçün onların xaricd n maliyy

yardımlarına ehtiyacları var v  bunları da alırlar. Bunun müqabilind  is  xarici 

qüvv l rin tap ırıqlarını yerin  yetirm lidirl r... Az rbaycanı ist m y n qüvv l r

çalı ır ki, ist nil n formada biz   t zyiql r olsun. H min qüvv l rin xaricd n

ölk miz  gücl ri çatmırsa, buna daxild n nail olma a c hd edirl r. Daxild n

h yata keçirm k üçüns  Az rbaycanda ist nil n q d r siyas tl  m

ul olan adam 

v  partiya var. Bunların vasit sil  xarici qüvv l r Az rbaycanda qar ıdurma 

yaratmaq, ölk mizin adına l k   g tirm k imkanına malikdirl r ("Yeni 

Az rbaycan", 4 sentyabr 2002-ci il). N   q d r acı olsa da, z nnimc , bu 

d y rl ndirm  il  razıla maq lazımdır. 

T ssüfl r olsun ki, 15 ild n artıq siyasi s hn d  olmalarına baxmayaraq, siyasi 

mübariz nin sivil formaları bir çox müxalif liderl rin f aliyy t prioritetin

çevrilm yib. T sadüfi deyil ki, bir çox ekspertl r v  b zi beyn lxalq t kilatların

nümay nd l ri Az rbaycanda demokratik, obyektiv, konstruktiv müxalif tin

olmaması haqqında açıq fikir söyl yirl r. Müxalif tin h r

eyi inkar etm k

siyas ti özünü onda göst rir ki, bir sıra müxalif t partiyalarının r hb rl ri h r eyi

qara r ngd  görür, " g r m n hökum t olsaydım, bu i i gör rdim, o i i gör rdim" 

prinsipi il   h r k t ed r k c miyy td  ba  ver n müsb t d yi iklikl ri q bul

etm k ist mirl r. 

Az rbaycanın barı maz, destruktiv müxalif tinin mövqeyi v   f aliyy t

prinsipl ri Q rb müxalif tçiliyi prinsipl rind n ciddi sur td  f rql nir. T hlill r v

ara dırmalar dem y

sas verir ki, Az rbaycanda destruktiv müxalif tin davranı ı

v  mahiyy ti, onun sosial t rkibi, sona q d r formala mayan  

---

_____________________Milli Kitabxana_______________________

39

ideologiyası (sollar, sa lar, m rk zçil r, mill tçil r v  s. bütün müxalif 

partiyaların f aliyy tind  öz  ksini tapıb) partiya r hb rl rinin h yat v  idar çilik 

t crüb sin , m n vi-psixoloji durumuna, onların ümumi hazırlı ına adekvat 

olmayan iddiaları il  ba lıdır. 

Faktlar sübut edir ki, destruktiv müxalif t partiyaları r hb rl rinin mill t, 

v t n, müst qillik, azadlıq haqqında ifrat demaqogiyasına baxmayaraq, onları

milli m nafel r az maraqlandırır. Hakimiyy t davası apararaq onlar yen  qisas 

almaq ist yirl r, ali münsif hüququnu m nims y r k iqtidara qar ı ancaq  sassız,

pozuculuq m qs di da ıyan t nqidl   m

uldurlar. Mitinql rin daimi  üarı is

istefadır. qtidar il  dialoqa da hazır deyill r, çünki arqumentl ri yoxdur v  ciddi, 

saslandırılmı  t nqid  davam g tirmirl r. Üst lik, konstruktiv dialoq müxalifl rin 

siyasi maraqlarına v  niyy tl rin  daxil deyil. 2003-cü ild  keçiril c k prezident 

seçkil ri v  Seçkil r M c ll si layih si

trafında yaradılmı   s s-küy d  bunun 

bariz numün sidir.

M s l  bundadır ki, destruktiv müxalif t partiyaların  da müasir dünya 

reallıqlarına v  beyn lxalq standartlara uy un heç bir müsb t d yi iklik ba

vermir. Onların s drl ri 80-ci ill rin sonunda v  90-cı ill rin vv lind  oldu u

kimi, yen   d   u ursuz mitinq taktikasına v  qar ıdurma ovqatı yaratma a

üstünlük verirl r.  adınan Hüseynin fikrinc , bu ifrat radikal mübariz  forması

bundan sonra Az rbaycanda heç bir müsb t n tic  verm y c k. Artıq küç ,

meydan mübariz sind n keçib masa arxasında

yl ib ümummilli m s l l ri

müzakir  etm k lazımdır. Müxalif td kil r, t ssüfl r olsun ki, h l  d  19881992-

ci ill rin abhavasından uzaqla a bilmirl r. El  ba a dü ürl r ki, kütl vi aksiyalar 

keçirm kl  n  is

ld  etm k mümkündür. Ancaq anlamırlar ki, Az rbaycan xalqı

o zamankı xalq deyil. O vaxt Az rbaycan xalqı sovet imperiyasının t rkibind n

çıxmaq üçün mübariz  aparırdı. Bu güns  bir qrup müxalif partiya ba çısı

xsi

maraqları namin  insanları küç l r  çıxarına a c hd göst rir. ...Onlar yen   d

xaos yaratmaq v  Az rbaycan xalqının

ziyy t ç km sini ist mirl rs , öz 

iddialarından

l götürm lidirl r. Yax ı olar ki,  vv lc  onlar öz partiyaları

daxilind ki m nasız probleml ri h ll etsinl r. Hesab edir m ki, adic  bir t kilatı

idar  ed  bilm y n partiya ba çısının 8 milyonluq xalqı idar  etm k üçün c hd

göst rm si yersiz v  gülüncdür ("Az rbaycan ", 29 oktyabr 2002-ci il). 

---

_____________________Milli Kitabxana_______________________

40

Müxalif tin barı maz ba çılarına el   g lir ki, h r eyi  n yin yax ı, n yin pis 

oldu ımu v  v ziyy tin daha yax ı olması üçün n  etm k lazım oldu unu h mi

bilirl r. T ssüf ki, h yat onlara d rs olmayıb. Da ıdıcılıq psixologiyası il

ya ayan indiki barı maz müxalif t ba çıları unudurlar ki, m hz onların

hakimiyy td  olduqları bir il müdd tind  Az rbaycan xalqı v  dövl ti güclü siyasi 

v  iqtisadi sarsmtılar keçirib v   z rb l r alıb! Y qin ki, 1990-cı ill rin vv ll ri

d r b ylik v  anarxiya hökm sürdüyü, özba ınalı ın c miyy t h yatmm bütün 

sah l rini bürüdüyü ill r uzun zaman v t nda larımızın xatir sind n

silinm y c k. Az rbaycan tarixinin taleyüklü dövründ  özl rinin acizliyini v

s ri t sizliyini nümayi  etdir nl r bu gün iqtidarı bacarıqsızlıqda günahlandırırlar. 

N   q d r haqsızlıq olsa da, h yatımızın reallı ı bundan ibar tdir v  bel

dü ünc ni, psixologiyanı anlamaq ç tindir! Az rbaycanda da ıdıcı müxalif tin

ba çıları sivil, demokratik dünyada istifad  olunan mübariz  üsullarını q bul 

etm k iqtidarın  da deyill r!

Dünya d yi ib, beyn lxalq siyasi s hn d   d  ciddi d yi iklikl r ba  verib. 

Ancaq Az rbaycanda destruktiv müxalif t ba çılarının dü ünc sind   v

f aliyy tind   d yi iklik ba  vermir. Bu da ondan ir li g lir ki, bu yönümlü 

müxalif tçiliyin

sası

vv ld n düzgün qoyulmayıb. Çünki ilk günd n xalq 

h r katma r hb rliyi l  keçir nl rin  hvaliruhiyy si demokratik d y rl rd n uzaq 

idi.

lb tt , bütövlükd  o dövrün mübariz  metod v  foramalarına kölg  salmaq 

düzgün olmazdı. K skin radikallıq yaranmı   v ziyy tin t l bi idi. Ancaq h r

dövrün özün m xsus f aliyy t proqramı v  metodları olmalıdır. Bu, aksiomdur. 

Mitinq, yürü , da k s k, yalan, böhtan, t hqirl r v  s. bu tipli mübariz  metodları

keçmi d n x b r verir v  indi q tiyy n c miyy t t r find n q bul olunmur. 

Radikal müxalif t partiyalarının q zetl ri Az rbaycan dövl tin   v  onun 

ba çısı Heyd r

liyev  qar ı, sözün  sl m nasında, informasiya müharib si 

aparırlar. 2003-cü ilin prezident seçkil ri yaxınla dıqca bu q zetl rin ölk d  olan 

pozitiv h r ey  dü m n münasib ti, dövl t r hb rin , iqtidar nümay nd l rin

qar ı t hqir, böhtan v  iftiraları daha da gücl nir v  intensiv xarakter alır.

M s l n, Türkiy nin  dal t v

nki af Partiyasınm s dri R c b Tayyib  rdo anın

2003-cü ilin yanvar ayında Az rbaycana s f rind n sonra destruktiv müxalif t

partiyalarının ba çıları ölk miz üçün hansı n tic  ver  bil c yinin f rqin

q tiyy n varınadan respublikamızda

---