_____________________Milli Kitabxana_______________________
47
Hakimiyy t opponentl ri d rk edirl r ki, kadr, qliintellektual, siyasi müst vid
iqtidarla heç bir r qab t aparınaq gücünd deyill r. Az rbaycanda müasir sivil
hakim elita formala ıb. Hakimiyy tin
z m tli iqtisadi v sosial proqram v
layih l ri u urla h yata keçirilir. Eyni zamanda, h l lik mü yyen obyektiv
s b bl r gör h ll olunmamı probleml rin çözülm sini d xalq yalnız Heyd r
liyevd n, onım komandasından gözl yir. Bel halda destruktiv müxalif t
ba çıları xalqın d st yini qazanma a v hakimiyy t qayıtma a son ümidl rini
itir r k psixoloji uçurum qar ısında qalmı lar. Onların ba çılarının aqressivliyini
rtl ndir n s b bl rd n birini el burada axtarınaq lazımdır. Aqressivlik onların
tarix v siyas td n bird f lik silinm k qorxusu il izah olunur.
Destruktiv müxalif t ba çılarının v ideoloqlarının aqressivliyinin gücl nm si
h m d 2003-cü il prezident seçkil rind n sonra partiyaların da ılmaq v siyasi
arenadan silinm k perspektivi il baglıdır. Onlar ba a dü ürl r ki, eg r müxalif tin
namiz dl ri bu seçkil rd q l b çalmaq bir yana, hakimiyy tin namiz di il
h qiqi döyü gir bilm s l r, olubqalan elektoratı da onlardan tam imtina ed c k.
li K rimovun etirafına gör , 2003-cü il seçkil rind müxalif tin m
lubiyy ti
müxalif t dü rg sind ciddi d yi iklikl r g tir c k. Seçkil rd m
lubiyy t
z lz l effekti yaradacaq. Bunu bütün müxalif t liderl ri d rk edirl r ("Zerkalo",
26 dekabr 2002-ci ü). Müxalif t partiyaları daxilind narazılıq, r hb rliyin istefa
t l bl ri sübut edir ki, 2003-cü il prezident seçkil rind n sonra bir çox partiyalar,
slind , mövcudluq u runda mübariz aparacaq. Müxalif t ba çıları siyas tl
vidala ma a m cbur olacaqlar. El ona gör d indid n prezident seçkil rinin
n tic sini pozmaq haqqında dü ünürl r. Müsavata yaxın bir m nb bildirir ki,
fevral aymm vv lind Müsavat Partiyasının q rargahmda partiya M clisinin bir
üzvü narazılıqla qeyd edirdi ki, partiya r hb rliyi üzvl rl hazırda seçkil r
hazırla maq v zin onlara seçki gününd n d rhal sonra keçiril c k kütlevi
aksiyalara hazırla ma ı tövsiy edir.
Destruktiv müxalif tin aparıcı simaları xarici dövl tl ri v m rk zl ri
münt z m olaraq Az rbaycanın daxili i l rin qarı ma a, müxalif t d st k
verm y ça ırırlar. Eyni zamanda, xarici dövl tl rin v ya beyn lxalq t kilatların
r smi t msilçil ri bu müxalif tin maraqlarına toxunan, onun sxeml rin uy un
olmayan fikir bildirirs , mövqe nümayi etdirirs , müxalif t
_____________________Milli Kitabxana_______________________
48
ba çılarının q z bin tu g lir, t nqid v
antaj obyektin çevrilir. AT T
c sar tsiz bir kild olsa da, destruktiv müxalif tin mövqeyi il razıla mırsa,
d rhal arzuolunmaz xs elan edilir. Az rbaycanda AB -nin s firi i l mi
S.Eskudero haqqınnda q r zli yazılara geni yer verilir, çünki o, iqtidar haqqında
müxalif t s rf etm y n fikir söyl yir. H tta Az rbaycan hakimiyy tin s rt v
qeyriobyektiv münasib til seçil n A PAnm Az rbaycan üzr m ruz çisi
A.Qross referendumda s sverm nin normal v standartlara uy un keçdiyini
deyirs , müxalif t m tbuatının q z bli yazıları ona qar ı çevrilir. T sadüfı deyil
ki, Avropa urası v AT T t msilçil ri J.Bomel v J. tudman Az rbaycanda
hakimiyy t opponentl rini q r zli, dal tsiz müxalif t kimi xarakteriz etmi dil r.
H l 2000-ci ilin parlament seçkil ri r f sind AT T DT HB-in direktoru
J. tudman radikal müxalif t ba çılarına E.M mm dova v
.Q mb r x b rdarlıq
edirdi ki, siyasi qar ıdurmanı geni l ndirm k x tti tutma ınız ciddi s hv olar v
bütün m suliyy t sizin üz riniz dü mü olardı" ("Az rbaycan", 27 iyul 2000-ci
il). J.Bomel is qeyd edirdi ki, Az rbaycanda s rt müxalif t var v onlar Heyd r
liyev qar ı çox zaman s rt r ftar edirl r ("Yeni Müsavat", 29 iyun 2000-ci il).
Lakin barı maz müxalif t ba çıları beyn lxalq t kilatların bu q bild n olan
tövsiy l rini q bul etm yibl r v h r hansı konstruktivlik nümun si göst rm y
hazır deyill r.
D rin t hlil aparınadan bel üzd olan faktları v t zahürl ri n z r alsaq,
gör rik ki, Az rbaycanın barı maz müxalif tinin sosial bazasının yoxlu u,
minimal v zif l ri realla dıra bilm m si, c miyy t t r find n ciddi q bul
olunmaması v ba qa s b bl r onun k skin radikallı mı do urur. Müxalif t
partiyaları xalq arasında olanqalan nüfuz v t r fdarlarını itirdikc , mehdud sosial
bazası daraldıqca daha da aqressivl ir, yolverilm z, sivil dünyariın r dd etdiyi
üsul v vasit l rd n getdikc daha artıq d r c d istifad etm y meyil göst rir,
çirkin siyasi texnologiyalardan, "qara piar"dan, t xribat xarakterli t dbirl rd n
istifad ed r k ictimai r y t sir göst rm y çalı ırlar. Bu, n tic veraı diyi halda
müxalif t ba çıları t mkinl rini daha çox itirir, s bil irl r. Bu da t bii v
anla ılandır: bütün dünyada c miyy td yerini itirm k v ziyy tin dü n
siyasiictimai qüvv l r tarixd n silinm k t hlük si qar ısında mövcudluqlarını
qorumaq üçün ifrat metodlara l atma a, t xribat, avantürist h r k tl r etm kl
özl rini siyasi s hn d saxlama a çalı ırlar!
_____________________Milli Kitabxana_______________________
49
Barı maz müxalif t ba çıları üçün hakimiyy tin v siyas tin konfliktli rhi
s ciyy vidir. Bu is son d r c t hlük lidir. M hz bel bir v ziyy t h m ölk
daxilind , h m d onun hüdudların dan k narda daim m nasız, üzücü mübariz
üçün ideya sası yaradır, insan v maddi resursların itkisin getirib çıxarır.
Müxalif tdaxili qeyrisabitlik v ziyy ti mü yy n
raitd müxalif tin özü üçün
idar olunmaz problem g tirib çıxarar, c miyy td ki prosesl r d m nfı t sir
göst r bil r.
Bel likl , Az rbaycanda müxalif tin f aliyy tini qiym tl ndir rk n onu h dsiz
iddialı, parçalanmı v daxili ziddiyy tl r n tic sind da ılan, buna ox ar ba qa
ifad lerd n istifad ets k, s hv etm rik.
Biz artıq yuxarıda qeyd etmi dik ki, öz niyy tini h yata keçirm k m qs dil
destruktiv müxalif t müxt lif çirkin metodlardan istifad y c hd göst rir.
Mesel n, onun ba çıları sosial probleml r adı altında xalqı hakimiyy t qar ı
qaldırma a, h tta xırda, xüsusi xarakterli narazılıq t zahürl rini d
i irtm y ,
qızı dırma a v geni l ndirm y çalı ırlar. C miyy td marginal, antisistem
qrupla maların qanunsuz t l bl rinin qeyd rtsiz müdafi edilm si, onlarla
m ntiqsiz h mreylik nümayi etdirilm si partiya ba çılarının v ideoloqlarının
b yan etdikl ri platformadan v ideologiyadan praktiki m qs dl r namin imtina
etdikl rini sübut edir. Ümumiyy tl , onlar hesab edirl r ki, hakimiyy t u runda
mübariz d bütün metod v vasit l r m qbuldur.
Siyasi radikalizmin v siyasi makiavelizmin xalis nümun si olan bu taktikanm
v siyasi mübariz "metodları"nın ideya sasları müxalif tin mitinq taktikası,
"AXCP-nin iqtidara qar ı t bli at mübariz si" adlı b dnam s n dl rd
ksini
tapıbdır. Bu s n dl rd partiyalara v onların ideoloji strukturlarına t limat verilir
ki, hakimiyy t qar ı mübariz d bütün metod v vasit l rd n, h tta yalan, böhtan
v t hqird n istifad olunması m qbuldur. Tövsiy olunur: 1. C miyy td siyasi
qütbl m ni d rinl dirm k; 2. qtidarın n adi s hvl rini i ird r k c miyy t
faci kimi t qdim etm k; 3. Heyd r
liyev
xsiyy tini birba a h d f götürm k
v onun "if asını" ardıcıl
kild davam etdirm k; 4. Sabitliyi pozmaq v sosial
partlayı t kil etm k; 5. qtidarc miyy t qar ıdurmasına nail olmaq; 6. dar etm
sisteminin f aliyy tin mane olmaq, q rarların sabotajı, qeyriadekvat q rarların
q buluna sövqetm , v t nda ita tsizliyi aksiyaları,
Dostları ilə paylaş: |