é
AZ
RBAYCAN TARİXİ
Tofiq NŠc
fli, Š
Bilal DŠdŠyev
AZ RBAYCAN TARİXİ
é
Az rbaycan Respublikasında t hsil alan xarici tŠl b l r üçün
Š
Š
Š Š Š
DŠrs
V saiti
Š
ISBN: 978-9952-468-21-2
Az rbaycan Respublikasında
Š
t hsil alan xarici tŠl b l r üçün
Š
Š Š Š
dŠrs v saiti
Š
AZƏRBAYCAN
TARİXİ
e
Qafqaz Universiteti n şri
Bakı, 2013
Tofiq NŠc fli,
Š
Bilal DŠdŠyev
Q a f q a z U n i v e r s i t e t i N
r i
Az rbaycan Respublikasında t hsil alan xarici t l b l r üçün
AZ RBAYCAN TAR X
D rs v saiti
MÜ LL FL R:
Tofiq Hümb t o lu N c fli
AMEA-nın A.A. Bakıxanov adına Tarix nstitutunun elmi i l r üzr
direktor müavini, dosent, tarix elml ri üzr f ls f doktoru.
Bilal Mirz bala o lu D d yev
Qafqaz Universiteti qtisadiyyat v idar etm fakült si “Dövl t v b l diyy idar etm si”
bölm sinin dosenti, tarix elml ri üzr f ls f doktoru.
R YÇ L R:
jd r A ayev
Qafqaz Universiteti Pedogoji fakült sinin “ btidai t hsilin pedaqogika v metodikası”
bölm sinin müdiri, pedaqoji elml r doktoru, professor.
ahin F rz liyev
Qasım Hacıyev
AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix nstitutunun AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix nstitutunun
“Qafqaz tarixi” öb sinin n zdind “D rb nd tarixi” “Qaraba tarixi” öb sinin müdiri, tarix elml ri doktoru
elmi bölm sinin r hb ri, tarix elml ri doktoru, professor.
C bi B hramov
Mehmet Rıhtım
AMEA-nın A.A. Bakıxanov adına Qafqaz Universiteti, Qafqaz Ara dırmalar
Tarix nstitutunun elmi i l r üzr direktor müavini, nstitutunun müdiri, dosent,
tarix elml ri üzr f ls f doktoru. filologiya elml ri üzr f ls f doktoru
ELM REDAKTOR:
Yaqub Mahmudov
m kdar elm xadimi, AMEA-nın müxbir üzvü.
D ZAYN:
Sahib Kazımov, lham liyev
Qafqaz Universiteti Elmi urasının 23.11.2011 tarix, 2011/110.03 sayılı
q rarıyla Universitet n ri olaraq çap olunmasına q rar verilmi tir.
ISBN: 978-9952-468-21-2
© T. N c fli, B. D d yev, Bakı, 2013
© Qafqaz Universiteti, Bakı, 2013
iii
M Ü N D R C A T
G R
1
I F S L
AZ RBAYCAN RAZ S ND
BT DA CMA QURULU U
3
II F S L
AZ RBAYCAN RAZ S ND
LK TAYFA TT FAQLARI.
LK N DÖVL T QURUMLARI V MANNA DÖVL T
10
2.1. btidai icma qurulu unun da ılması. lk tayfa ittifaqları
10
2.2. lkin dövl t qurumları
11
2.3. D mir dövrü
14
2.4. Manna dövl ti
15
2.5. Kimmer- skit-Sak pad ahlı ı
18
III F S L
AZ RBAYCAN M D YA V
H M N MPER YASININ
T RK B ND . Q D M AZ RBAYCAN DÖVL TL R
21
3.1. Az rbaycan Midiya imperiyasının t rkibind
21
3.2. Az rbaycan h m nil r imperiyasının t rkibind
22
3.3. Atropatena dövl ti
23
3.4. Az rbaycan Albaniya dövl ti
26
3.5. Q dim Az rbaycanın ictimai-iqtisadi v m d ni h yatı
28
IV F S L
AZ RBAYCAN SASAN DÖVL T N N T RK B ND
32
4.1. Sasani dövl ti v Az rbaycan
32
4.2. Mehranil r sülal si
35
4.3. nzibati idar sistemi
36
4.4. Torpaq mülkiyy t formaları
37
4.5. M d niyy t
40
iv
V F S L
AZ RBAYCAN R B X LAF T N N T RK B ND
41
5.1. Az rbaycanın f thi
41
5.2. Az rbaycanda islam dininin yayılması
43
5.3. Xilaf t dövründ idar çilik sistemi. Vergi siyas ti.
Torpaq mülkiyy t formaları
45
5.4. Xilaf t leyhin ilk çıxı lar. Xürr mil r h r katı
48
5.5. Xilaf t dövründ Az rbaycan m d niyy ti
50
VI F S L
IX-XI SRL R AZ RBAYCAN DÖVL TL R
52
6.1. irvan ahlar dövl ti
52
6.2. Sacil r dövl ti
53
6.3. Salaril r dövl ti
54
6.4.
ddadil r dövl ti
56
6.5. R vvadil r dövl ti
57
6.6. Slavyanların qar tçi yürü l ri
58
VII F S L
AZ RBAYCAN S LCUQ MPER YASININ T RK B ND .
AZ RBAYCAN ATAB YL R DÖVL T
59
7.1. Az rbaycan v S lcuq dövl ti
59
7.2. Az rbaycan Atab yl r dövl ti (1136-1225)
63
VIII F S L
AZ RBAYCAN XIII-XIV SRL RD
70
8.1. Monqolların Az rbaycana yürü l ri
70
8.2. Az rbaycan Hülakular dövl tinin t rkibind
72
8.3. Az rbaycan C lairil r dövl tinin t rkibind
75
8.4.
mir Teymurun v Toxtamı ın Az rbaycana yürü l ri
76
8.5. irvan ahlar dövl ti XIII-XIV srl rd
79
8.6. XIII-XIV srl rd Az rbaycanın sosial-iqtisadi h yatı
80
IX F S L
XV SR AZ RBAYCAN DÖVL TL R
82
9.1. Az rbaycan Qaraqoyunlu dövl ti (1410-1468)
82
9.2. Az rbaycan A qoyunlu dövl ti (1468-1501)
86
