331
bo‗lganliklari uchun mavjud bo‗lib, uni inertlikning miqdoriy me‘yori deb
hisoblashadi.
Inertlik
– jismni o‗z tezligini boshqa jismlar bilan o‗zaro harakati bo‗lmaganda
saqlash xususiyati.
Ishqalanish kuchlari
– bitta jism boshqasiga nisbatan harakatlanganda yuzaga
keladi: bir-biriga tegadigan jismlarning yuzalarida doimo bo‗ladigan notekisliklar
bir-birlariga ilashadi
va deformatsiyaga uchraydi, sirpanadigan yuzalarning zich
kontakti paytida molekulalar o‗zaro ta‘sir ko‗rsata boshlaydi. Ishqalanish kuchi
bir-biriga tegadigan jismlarning yuzalari bo‗ylab, ularning nisbiy harakatlanishi
tezligining vektoriga qarama-qarshi yo‗nalgan bo‗ladi.
Ichki kuchlar
– ayrim tizimning qismlari o‗rtasidagi o‗zaro ta‘sir
kuchlari
bo‗lib, odam tanasida, bu – mushak kuchanishlari.
Yo‘l
– bu, gavdani yoki gavda nuqtasini tanlangan vaqt oralig‗ida bosib o‗tgan
traektoriyasi bo‗lagining uzunligi.
Kuchning elkasi
– bu, aylanish o‗qidan toki kuchning ta‘sir chizig‗iga qadar
bo‗lgan qisqa masofa.
Kinetik moment
– jismga kuch bilan ta‘sir qilishning oqibati.
Kinetik energiya
– ilgarilanma harakat va aylanma harakat energiyasi.
Kuch sifatlari
– alohida mushak va
mushaklar guruhi tomonidan
rivojlantiriladigan kuch orqali namoyon qilinadi
Kuch
– odam mushagining kuchlanishlari hisobiga tashqi qarshiliklarni engishi
yoki unga qarshilik ko'rsatishidir.
Motorikaning ontogenezi
– odamning harakatlari va harakat imkoniyatlarini
butun hayoti davomidagi o‗zgarishlari.
Murakkab harakat
– odam gavdasi va uning zvenolari bir vaqtning o‗zida
ilgarilanma va aylanma harakatlarda ishtirok etishi.
Mustahkamlik
– unda mushak cho‗ziladigan kuchning kattaligi bilan
baholanadi
.
332
Mushaklarning ishi
– bu, biologik jarayon bo‗lib, unda mushak tolalari gavda
bo‗g‗inlarini harakatlantirishi bo‗yicha mexanik
ishni bajarishi uchun
faollashtirilishi kerak.
Mushakning quvvati -
rivojlantiradigan kuchni kaltalanish tezligiga ko'paytirishga teng.
Musobaqa faoliyatini tadqiq qilish
– sportchining tayyorgarligini, mashqlarni
bevosita musobaqaning ekstremal sharoitlarida bajarish
texnikasini nazorat qilish
va baholash.
Mushak birligi
– bitta harakat birligining skelet mushak tolalari.
Muhandislik biomexanikasi
– boshqariladigan robotlarni konstruksiya qilishga
ustivor yo‗naltirilgan.
Nazariy biomexanika
– harakatlarni matematik modellashtirish,
harakatlarni
boshqarish qonuniyatlarini o‗rganish bilan bog‗liq.
Nisbatan harakatlanishni
,
kinematika
– harakatni chaqiradigan sabablarga
e‘tibor qilmasdan gavda harakatini ko‗rib chiqadgan mexanikaning bo‗limi bayon
qiladi.
Dostları ilə paylaş: