Vii. Uluslararasi

VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ

391 

 FOTOĞRAFLAR 

Şekil. 1. Gülağaç halı dokuma atölyesi    Şekil 2. Atölyenin dış görünümü   Şekil. 3. 

Atölyede dokuyucular 

Şekil. 4. Yün atkı, çözgü, ilme iplikleri  Şekil.5. İlme ipliğinin eğrildiği saf yün   Şekil. 

6. Metal sarma tezgah

Şekil 7. Ahşap germe tezgâh Şekil 8. Halı makası, bıçak yerine kullanılan araç, 

kirkit Şekil 9. Dokunan desene örnek 

Şekil.10. Çözgü aparatı   Şekil. 11. Atılan atkı sıraları 

 Şekil 12. Türk düğümü 

Şekil. 13. Halı makası ile kesilen hav yüksekliği  Şekil. 14. Atölyede dokuma birimi 

Şekil.15. İplik deposu 

---

VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ

392 

Şekil. 16. Mutfak 

 Şekil 17. Mescit 

 Şekil. 18. Doğal havalandırma 

Şekil. 19. Yapay ışıklandırma ve köpük tavan kaplaması. 

 Şekil.20. Oturaklar 

Şekil.21. Gözlem gezisine katılanlar ve yöre Kaymakamı 

---

VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ

393 

BEYPAZARI YÖRESİ DOĞUM VE BEBEK GELENEĞİ 

(BEYPAZARI REGION BIRTH AND BABY TRADITION) 

 Hilal Şahin USTAOĞLU



 

   Fadim AKCA



 

ABSTRACT 

Beypazarı,  an  old  settlement  of  the  city  of  Ankara,  has  a  socio-cultural 

structure.  It  is  a  settlement  area  that  family  and  surroundings,  partly  trying  to 

maintain  the  properties  of  this  structure,  and  can  be  observed  from  the  socio-

cultural point of view. Situations such as "birth, marriage and death", which have an 

important  place in  human  life,  have  an  important  place  in family life  together  with 

rituals  and  traditions  in  Beypazarı  as  well  as  in  many  regions.  Birth  and  baby 

traditions  in  Beypazarı,  which  is  the  subject  of  research,  are  welcomed  excitedly 

and  joyfully  and  especially  requires  ceremonies.  Birth  events,  which  are  of  great 

importance in terms of strengthening the ties within the family, are also a necessity 

of  social  status  in  the  region. With  every  baby  born, all the familiy,  especially  the 

parents  gains  more  respect  in  society.  In  this  study,  it  was  aimed  to  transfer 

Beypazarı  regional  birth  and  baby  traditions,  which  holds  an  important  place  for 

family  and  society,  to  the  future.  Key  Words:  Beypazarı,  Cultural  heritage,  Birth, 

and baby tradition. 

GİRİŞ 

Aile  insanların  belli  bir  şekilde  ürediği,  topluma  hazırlanma  sürecinin  belli 

ölçülerde  ilk  ve  etkin  şekilde  süregelen  ana-baba  ve  çocuklar  arasında  sıcak, 

güven  veren  ve  içten  duygularla  ilişkilerin  yürüdüğü  toplumsal  bir  kurumdur.  Aile 

toplumsal  bir  bütünlüğün  düzeni  için  önemli  bir  kavramdır.  Ailenin  düzen  ve 

bütünlüğü  için  önemli  olan  doğum  ve  çocuk  olaylarının  aile  bireylerine,  toplumda 

belli bir statü kazandırdığı görülmektedir. 

Doğum  ve  çocuk  olayları  Anadolu’nun  her  yerinde  olduğu  gibi,  Ankara’nın 

ilçesi  Beypazarı’nda  evlilik  kurumu  içerisinde  heyecanlı  ve  mutlu  bir  şekilde 

karşılanmaktadır.  Aileye  yeni  katılan  bireyin,  gelişi,  yöreye  has  gelenekler  ve 

ritüellerle,  eş,  dost  ve  akrabalarla  sevinçlerin  paylaşması  da  süregelen  olaylardır. 

Birçok olduğu gibi yörede, gelenekler yaşatılmaya çalışılsa da toplumsal değişimler 

nedeniyle  giderek  azalmıştır.  Bu  çalışmada,  Beypazarı  yöresi  doğum  gelenekleri 

araştırılmış ve kayıt altına alınmıştır. 

Beypazarı Yöresi Doğum ve Bebek Gelenekleri 

Annelik insanoğlu sürece, tüm zaman ve toplumlarda tartışmasız en önemli 

ve saygın bir görevdir. Kadınlara has kişisel bir sorumluluk olan annelik toplumsal 

gelişim  açısından  önemli  bir misyondur.  (Ozankaya,  1999:357).  Beypazarı’nda  da 



  Öğr.  Gör.,  Gazi  Üniversitesi  Polatlı  Sosyal  Bilimler  Meslek  Yüksekokulu,  El  Sanatları 

Bölümü. 



  Öğr.  Gör.,  Gazi  Üniversitesi  Polatlı  Sosyal  Bilimler  Meslek  Yüksekokulu,  El  Sanatları 

Bölümü. 

---

 

VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ 

394 

 

anneliğe ve doğum olaylarına verilen önem büyüktür. Çocuğu olan aileler toplumda 

saygınlık  kazanmakta,  çocuğu  olmayan  ana  babalarda  toplumsal  baskı 

görmektedir. Toplumsal yapımız gereği erkek çocuğa özellikle de ilk çocuğun erkek 

olmasına önem verilmektedir. Çünkü soyun ve soyadının devam ettirileceği ayrıca 

hayat  boyu  çocuğun  her  anlamda  babaya  destek  olacağı  düşüncesi  hâkimdir. 

Bunun için dualar edilir ve adaklar adanmaktadır (Uzmaner, 2002:34). 

Günümüzde ilk çocuğun erkek olması önceliği yerini, çocuğun sağlıklı olması 

dileğine bırakmıştır. Anne adayları doğacak çocuğun,  sağlıklı ve güzel olması için 

çirkin şeylere baktırılmazlar (Uzmaner, 2002:34). 

Doğacak  olan  bebek  ilk  çocuk  ise  tüm  hazırlıklar  kız  evi  tarafından  yapılır 

(İnecek,  2016).  Tüm  Türk  toplumunda  olduğu  gibi  Beypazarı’nda  da  annelik  ve 

doğum  kavramları,  doğum  öncesi  ve  sonrasında  yöresel  gelenek  ve  ritüellerle 

kutlanmaktadır (Fotoğraf: 1). 

 

 

Fotoğraf: 1 

 

Doğum Öncesi 

Yörede,  hamilelik  durumunun  öğrenilmesiyle  gerekli  hazırlıklar  yapılmaya 

başlanır. Bu işte en bü-yük görev gelinin annesine düşer. Bebeğin doğduğunda ve 

sonrasında giydirilecek kıyafetler (zıbın, ince patiska, ya da astarda kuşak) kundak 

vb.  eşyalar  elde  dikilerek  hazırlanır.  Bunların  dışında  bebek  beşiği  de  gelinin 

annesi  tarafından  hazırlanarak  (beşik,  yatak,  yorgan  vb.)  eşyalar  hediye  edilir 

(İnecek, 2016) (Fotoğraf: 2). 

 

 

Fotoğraf: 2 

 

 

---