Turizim sohasini rivojlantirish

Iqtisodiyotni rivojlantirishda turizmning ta’sir doirasi

Har qanday sharoitda, xususan, bozor iqtisodiyotiga oʻtish davrida turizm infratuzilmasini rivojlantirishda davlat asosiy rol oʻynaydi. Deyarli barcha davlatlar milliy iqtisodiyotida turizm tarmogʻining ahamiyatini oshirishga harakat qilishadi. Chunki, turizm milliy iqtisodiyotini rivojlantirishda quyidagi ustuvorliklarga ega: mahalliy ishchi kuchlarini malakali mehnat va yashash sharoitlari bilan ta’minlash manbai; bozorni shakllantirish hamda kapital investitsiyalarning oqib kelish mexanizmi; qurilish (mehmonxonalar, kempinglar, motellar), kommunikatsiya (uyali, tele va optik aloqa), transport (avtomobillar, avtobuslar, xalqaro andozolardagi temir yoʻl vagonlari, samolyotlar), shuningdek xizmat koʻrsatish infratuzilmasi (avto yoqilgʻi quyish stantsiyalari) kabi sohalarga yangi texnologiyalar va nou-xau joriy etish vositasi; milliy xalq hunarmandchiligini rivojlantirish vositalari; mamlakatda va hududda siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy holatni barqarorlashtirish omillari; tarixiy yodgorliklar va madaniy merosni asrash usullari; davlatning valyuta daromadlarini samarali oshirish vositalari. Umuman olganda, davlat turizm infratuzilmasini rivojlantirish uchun uning huquqiy va iqtisodiy asoslarini yaratadi, bu soha uchun kadrlar tayyorlash masalasini yoʻlga qoʻyadi, viza tizimini soddalashtiradi, turistik mahsulotlar va an’anaviy tovarlarni ishlab chiqarishni ragʻbatlantiradi.

Oʻzbekistonda turizm infratuzilmasining rivojlanishi haqida gapirar ekanmiz, mamlakatning asosiy turizm mintaqalariga boʻlinishi xususida toʻxtalib oʻtish muhim ahamiyatga egadir. Bugungi kunda respublikada toʻrtta asosiy turistik mintaqa mavjud boʻlib, ular Fargʻona, Samarqand – Buxoro, Toshkent va Xorazm turizm mintaqalaridir. Fargʻona turizm mintaqasi Fargʻona vodiysini oʻz ichiga qamrab oladi. Uning turistik resurslari arxeologik qazilmalari va me’morchilik obidalari, qulay tabiiy sharoitlar, an’anaviy xalq hunarmandchiligi va san’ati mahsulotlari, sanoat va agrar komplekslardan iborat. Bu yerda avtomobil va temir yoʻllarning keng tarmogʻining mavjudligi ham Fargʻona mintaqasidan turizm maqsadlarida foydalanishga, uning butun hududida turizm bazalari va dam olish maskanlarini joylashtirishga imkoniyat yaratadi.
Toshkent turizm mintaqasi kelgusida turizmning barcha turlarini rivojlantirish uchun universal imkoniyatlarga egadir. Mazkur turizm mintaqasidagi madaniyat yodgorliklari, poytaxt viloyatining bugungi hayoti, qurilishlar, yangi shahar va qishloqlar, zamonaviy madaniyat, mintaqaning tabiati, boy landshafti, rang-barang oʻsimlik va hayvonot dunyosi uning diqqatga sazovor boʻlishiga sabab boʻladigan muhim omildir. Avtomobil va temir yoʻllari tarmogʻi Toshkent turizmi mintaqasidagi turizm markazlarini bir-biri bilan bogʻlaydi hamda shahar atrofidagi temir yoʻl va avtomobil turizmini rivojlantirishga imkon beradi. Samarqand-Buxoro turizm mintaqasi Samarqand, Buxoro va Navoiy viloyatlarini oʻz ichiga qamrab oladi. Samarqand va Buxorodagi butun dunyoga mashhur me’morchilik obidalari ushbu mintaqadagi turizmni rivojlantirilishiga asos hisoblanadi. Bundan tashqari, Zarafshon daryosi orqali oʻtuvchi temir yoʻl va keng tarmoqdagi shosse yoʻllari, Zarafshon togʻ tizmasi orqali oʻtgan unchalik baland boʻlmagan davonlar va yaxshi trassalar mintaqada turizmni rivojlantirish uchun nihoyatda qulay omil hisoblanadi. Xorazm turizm mintaqasining salohiyati asosan Xivaning Ichan qa’la qoʻriqxonasida joylashgan va jahonda misli yoʻq nihoyatda boy tarixiy – me’morchilik yodgorliklariga tayanadi. Faoliyat koʻrsatayotgan turizm mintaqalari bilan bir qatorda yana istiqbolli mintaqalar mavjud boʻlib, ular Jizzax, Qarshi-Termiz va Oʻrta-Qoraqalpoq mintaqalaridir. Kelajakda bu mintaqalardagi mavjud imkoniyatlarning rivojlantirilishi mamlakatimizda turizm xizmatlari bozorini yanada kengayishiga olib kelishi mumkin.

3.