T. C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı

50 
 
 
İbn  Meymun,
243
  peygamberliği  12  dereceye  ayırmış,  1’inci  dereceden 
peygamberliği  en  düşük  peygamberlik,  12’inci  dereceden  peygamberliği  ise  en 
mükemmel  peygamberlik  saymıştır.  Ona  göre  en  mükemmel  peygamber  sadece  Hz. 
Musa  olup,  12’inci  dereceden  olan  başka  bir  peygamber  bulunmamaktadır.  İbn 
Meymun,  peygamberliğin  derecelerinden  bahsederken  Davut’u  da  1’inci  dereceden 
peygamberler arasında saymıştır
244
:
 
 
“1. Dereceden Peygamberlik: Bu kişinin büyük, doğru ve önemli bir eylemi 
yapmaya  yönlendiren  veya  bu  konuda  onu  etkin  kılan  ilahi  yardım  almış 
olmasıdır.  İsrail  hâkimleri  ve  kralları  bu  gruba  girmiştir.  Hâkimler  İsrail 
halkını  kötülüklerden  kurtarmışlardır.  Zaten  1.  Dereceden  olabilmenin 
özelliği,  faziletli  toplumu  kötü  topluluklardan  kurtarmak  ile  insanlara 
iyiliklerde  bulunmak  olmuştur.  Onları  harekete  geçiren  şey  ‘Rabbin  ruhu’ 
olmuştur.  Yeftah,  Samson,  Saul,  Davut  ve  Amasay’ın  peygamberliği  bu 
mertebededir.”
245
  
    
 
 
Yeni Ahid’de ise Hz. Davut’un peygamber olduğu Petrus tarafından açıkça ifade 
edilmiştir.  Petrus,  Pentikost  günü  şöyle  konuşmuştur:  “Kardeşler,  size  açıkça 
söyleyebilirim  ki,  büyük  atamız  Davut  öldü,  gömüldü,  mezarı  da  bugüne  dek  yanı 
başımızda  duruyor.  Davut  bir  peygamberdi  ve  soyundan  birini  tahtına  oturtacağına 
dair Tanrı’nın kendisine ant içerek söz verdiğini biliyordu.”
246
 Petrus burada Davut’un 
peygamber  olduğunu  açıkça  ifade  etmiştir.  Onun  burada  söz  konusu  ettiği  “Davut”, 
İşay’ın  oğlu  Davut’tur.  Çünkü  Kitab-ı  Mukaddes’te  bu  ismin  sadece  Hz.  Davut’a  ad 
olarak  verildiği  görülmektedir.
247
 
Yararlandığımız  diğer  Kitab-ı  Mukaddes 
tercümesinde de aynı yerde Davut’un peygamber olduğu söylenmektedir. O halde Yeni 
Ahid’de  yer  alan  bu  ifadelerden  Hz.  Davut’un  peygamber  olduğu  açıkça 
anlaşılmaktadır. 
                                                           
243
 
İbn Meymun 1135 yılında Kurtuba’da doğdu. İslami literatürde adı genellikle Musa b. Meymun kısaca 
İbn Meymun diye bilinir. Yahudi literatüründe ise Rabbi Moşeh ben Meymon olarak bilinir. Kurtuba’da 
Yahudi  ilahiyatı  tahsil  ederken  bir  yandan  da  Fârâbî,  İbn  Sînâ,  Gâzzâlî,  İbn  Bacce  gibi  Müslüman 
düşünür ve tabiplerin eserlerini okuyarak İslami kültüre sahip olmuştur. İbn Meymun hakkında daha fazla 
bilgi için bkz. Mustafa Çağırıcı, “İbn Meymun”, DİA, İstanbul 1999, c. 20, s. 194-197.  
244
 İbn Meymun’un saydığı 12 derece peygamberlik hakkında daha fazla bilgi için bkz. Taşdelen, a.g.e., s. 
55-57. 
245
 Taşdelen, a.g.e., s. 55. 
246
 Kitab-ı Mukaddes, Elçilerin İşleri, 2/29-30. 
247
 Harman, “Dâvûd”,  DİA, c. 9, s. 21. 

---

51 
 
 
Yeni  Ahid’in  bir  başka  yerinde  Petrus  ve  Yuhanna’ya  iman  eden  imanlılar’ın 
Tanrı’ya şu şekilde seslenmeleri Hz. Davut’un peygamber olduğunu gösteren bir başka 
delildir:  “Ey  Efendimiz!  Yeri  göğü,  denizi  ve  onların  içindekilerin  tümünü  yaratan 
sensin.  Kutsal  Ruh  aracılığıyla  kulun  atamız  Davut’un  ağzından  şöyle  dedin…”
248
    
Burada geçen “Kutsal Ruh” tan maksadın vahiy meleği olduğunu düşünüyoruz. Allah 
kulu  Davut’un  ağzından  bir  aracı  vasıtasıyla  konuşuyorsa  bu  aracı  vahiy  meleği 
olmalıdır.  Zira  “Kutsal  Ruh”  tabirinin  hem  Kitab-ı  Mukaddes’te  hem  de  Kur’an’da 
vahiy  meleği  için  kullanıldığı  yerler  vardır.
249
  Buradan  şu  sonuca  varmak  istiyoruz: 
Tanrı,  vahiy  meleği  aracılığıyla  Davut’un  ağzından  konuşuyorsa  Davut  peygamber 
olmalıdır. 
 
Yahudi ve Hiristiyan teolojisinde peygamberlik anlayışında bir takım farklılıklar 
ve birçok kategori olduğu  anlaşılmaktadır.  Yahudi  ve Hiristiyan teolojilerine göre Hz. 
Davut’un  peygamber  değil  kral  kabul  edildiği  şeklinde  yaygın  kanaat  bulunduğu 
görülmektedir.  Fakat  bizzat  kutsal  metnin  doğrudan  delalatleri  karşılaştırıldığında 
Kur’an’ın  ve  Kitab-ı  Mukaddes’in  Hz.  Davut’u  peygamber  olarak  ilan  ettiğini 
söyleyebiliriz. Dolayısıyla Kur’an ve Kitab-ı mukaddes’in tanımlamalarında bu noktada 
bir uyuşma söz konusudur. Ancak İslam, Hz. Davut’u en alt dereceden bir peygamber 
saymanın  ötesinde  dört  büyük  kitap  sahibi  resullerden  biri  olarak  görmekle  Yahudilik 
ve Hiristiyanlıktan ayrılmıştır.  
 
 
 
 
 
                                                           
248
 Kitab-ı Mukaddes, Elçilerin İşleri, 4/1-25. 
249
  Örnek  için  bkz.  Kitab-ı  Mukaddes,  Luka,  12/10,12;  “Kutsal  Ruh”  tabirinin  Kur’an’da  vahiy  meleği 
için kullanıldığı yerlerden birisi şu ayettir:  “Onu (İsa’yı) Ruh’ül-Kudüs ile destekledik.”(Bakara, 2/87.) 
Razi  bu  ayetin  tefsirinde  Ruh’ül-Kudüs’le  ilgili  4  görüş  sayar.  Bu  görüşlerden  birisi  Ruh’ül-Kudüs’ün 
Cebrail  olduğudur.  Cebrail  peygamberlere  vahiy  getirmeyi  üstlenmiştir.  Çünkü  beden  nasıl  ruhla 
diriliyorsa din de Cebrail ile hayat bulmaktadır. Bkz. Râzî, a.g.e., III/596. 

---

52 
 
 
4. HZ. DAVUT’A “FASL-I HİTAB” VERİLMESİ 
 
İnsanlar, kafalarındakini ve kalplerindekini anlatmaya muktedir olma açısından 
farklı farklıdırlar. Kimileri için düzenli bir şekilde konuşma adeta imkânsızdır. Böylesi 
kişilerin sözleri, birbirine karışır. Kendilerini tam ifade edemezler. Kimileri de manayı 
kavramada  ve  onu  ifade  etmede  ileri  düzeydedirler.  Bunlardan  sadır  olan  sözler 
mükemmeldir.
250
  
 
Hz.  Davut,  ikinciler  arasında  yer  alır.  Çünkü  onun  konuşma  hali  mükemmeldi. 
“Yani Hz. Davut çok fasih ve beliğ konuşurdu. O konuştuğunda karşısındaki kimseler, 
ne demek istediğini açıkça anlarlardı. Hüküm verdiğinde de açıkça hüküm verirdi. Hem 
ilim,  hem  de  konuşma  bakımından  faziletli  olmak,  ancak  böyle  birine  nasip 
olabilirdi.”
251
 
 
Kur’an’da  Hz.  Davut’un  bu  özelliğine  atfen  ona  “fasl-ı  hitabı  verdik” 
buyurulmuştur.  Bu  ifadenin  geçtiği  ayet  şudur:  “Biz  onun  (Davut’un)  mülkünü 
güçlendirmiştik.  Ona  hikmet  ve  fasl-ı  hitab  vermiştik.”
252
  Fasl-ı  hitab,  Arapça  fasl 
(ayırmak)  ve  hitab  (karşılıklı  konuşmak)  kelimelerinin  birleşmesinden  meydana  gelen 
bir  isim  tamlamasıdır.  Müfessirlerin  bu  terkip  hakkında  yaptıkları  açıklamalara 
baktığımızda,  çoğunun  Hz.  Davut’un  konuşmada,  telaffuzda  ve  açıklamadaki  halinin 
mükemmel olduğuna atıfta bulunduklarını görüyoruz. Taberi, ayette geçen “fasl-ı hitab” 
kavramını  “hüküm  vermede,  tartışmada  ve  konuşmada,  meseleleri  birbirinden  ayırt 
etme ve kesin neticeye bağlama kabiliyeti,”
253
 Zemahşerî, “sözün doğru olanı ile yanlış 
olanını  birbirinden  ayırmak,”
254
  Râzî,  “söz  söylemede,  telaffuzda  ve  bir  fikri  ifade 
etmedeki  halin  kemal  noktası,”
255
  Kurtubî,  Katade’den  rivayetle  “hüküm  vermede 
meseleleri birbirinden ayırt etmek,”
256
 Seyyid Kutup, “tereddütsüz bir görüş ile hükmü 
kesin  karara  bağlamak,”
257
  Mevdûdî  “anlatım  üstünlüğü,”
258
  Elmalılı  “hakkı  batıldan 
                                                           
250
 Râzî, a.g.e., XXVI/376. 
251
 Mevdûdî, a.g.e., c. 5, s. 59. 
252
 Sâd, 38/20. 
253
 Taberî, Câmiu’l-Beyân fî Te’vili’l-Kur’an, XXI/173. 
254
 Zemahşerî, a.g.e., s. 921. 
255
 Râzî, a.g.e., XXVI/376. 
256
 Kurtubî, a.g.e., XV/162. 
257
 Kutup, a.g.e., V/3017.  
258
 Mevdûdî, a.g.e., c. 5, s. 58. 

---