Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
635 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R – Özün bil, mən Mir Kiçik xanla sazişə gələcəyəm, bu andan sonra bütün sistanlılar, bəluc və əfqan tay- faları da bizə qoşulacaqlar! Təhmasib xan Cəlayir başını buladı. Nə edəcəyini bilmədi. Nadir şah Əfşarla ilk görüşünü xatırladı. İllərlə qazandığı təcrübə ona imkan vermirdi ki, qar- daş qanı töksün. – Bir zamanlar biz qılıncımızı Nadir şahın sayəsində birləşdirdik ki, yadelliləri ölkəmizdən çıxa- raq, indi sən istəyirsən ki, yadlarla birləşib, ona qarşı vuruşaq?! Əliqulu xan halını pozmadan: – Doğma oğluna rəhm etməyən bir hökmdar sənə, mənəmi rəhm edəcək?– dedi və var-gəl edə-edə uzun- uzadı danışıb, ürəyini boşaltdı. …Mir Kiçik xanla razılaşma baş tutandan sonra, Əliqulu xan Sistanda, Bəlucistanda, Əfqanıstanda Na- dir şahdan narazı olan tayfaları öz ətrafında topladı və 1747-ci ilin aprel ayında böyük qüvvə ilə Sistandan Herata doğru hərəkət etdi... Heratda da yerli tayfa başçıları onunla birləşdilər və dedilər: – And içirik ki, zalım Nadir şahla mübarizədə ha- mımız sənə kömək edəcəyik!.. Əliqulu xan günbəgün ona qoşulan adamları gö- rüb ürəkləndi, yavaş-yavaş qəlbində taxt-taca sahib olmaq arzusu baş qaldırdı... Təhmasib xan Cəlayir yenə də onu Nadir şaha xəyanət etmək fikrindən çəkindirmək istədi. Balaca- boy Təhmasib xan Cəlayirin bu inadkarlığı və danışıq 636 S O N U N C U FAT E H tərzi fikrindən dönməyən Əliqulu xanı tədbirli tər- pən məyə sövq etdi. Əliqulu xan susub, xeyli fikrə getdi, sonra əlini əmisinin təcrübəli silahdaşının çiyninə qoydu, onu gülə-gülə axşam saraya – qonaqlıq mərasiminə dəvət etdi:
– Təhmasib xan, elə şeylər var ki, onu ancaq ləziz xörəklərlə süslənmiş süfrə arxasında danışmaq olur. Nə bilmək olar, bəlkə mən yox, sən haqlı çıxacaq- san…
…Herat sarayında böyük məclis qurulmuşdu. Əliqulu xan başına yığışan tayfa başçılarına qonaqlıq verirdi. Təhmasib xan Cəlayir ağlına da gətirə bilməzdi ki, həmin gün Əliqulu xan onu zəhərləyəcək… Əliqulu xan, axırda heç nə olmamış kimi, üzünü məclisdəki adamlara tutub dedi: – Hər an kötük kimi qarşımı kəsən, məni Nadir şa- hın qanını tökməkdən çəkindirən bu balacaboy ada- mın zatən nəsihətdən başqa əlindən bir şey gəlmirdi. Özü kimi qılıncı da kütləmişdi. Mənə isə, Qılınc oğlu ilə savaşmaq üçün özü kimi qılıncı, qılıncı kimi də özü iti olan adamlar lazımdır! İnanın, belələri sarayda – Nadir şahın ətrafında da var. Mən onlarla ünsiyyət yaratsam, hesab edin ki, bu işi daha tez bitirərəm… Ertəsi gün Əliqulu xanın Təhmasib xan Cəlayiri öldürməsi, əmisi Nadir şah Əfşarın əleyhinə qiyama qalxması ildırım sürəti ilə hər yana yayıldı. Həmişə ölkədəki qarışıqlıqdan öz mənafeləri üçün istifadə etməyə çalışan Xabuşan kürdləri də 637 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R silaha sarılıb, Əliqulu xanla həmrəy oldular. Hətta bu həmrəyliyin nişanəsi kimi, onlar Radkanda Na- dir şahın at ilxısına basqın etdilər. Sarayda qulluq edən, Şahənşaha sədaqət göstərən kürd xanların- dan Cəfər xan Zəfəranlı və İbrahim xan Keyvanlı da gecə ikən gizlicə qaçıb, Xabuşan qiyamçılarına qoşuldular... * * *
...Kəlat qalasında Lazar xəzinə üstə oturmuş əjdahaya bənzəyirdi. Doğrudan da buranın hava- sı ona düşmüşdü. Hərdən xəzinədəki almazlara ba- xıb xəyallar qururdu. Bu almazlardan biri bəs idi ki, özünə uzaq vilayətlərin birində yer-yurd alsın, nəsil- nəcabətini firavan dolandırsın! Son vaxtlar Məşhəd- dən gələn xəbərlərə görə Nadir şahın başı ölkədəki qiyamları yatızdırmağa bərk qarışmışdı. Bəzilər hətta deyirdilər ki, Nadir şahın sonu çatıb. Öz qardaşı oğlu da ona qənim kəsilib. Lazar Nadir şahın «Kuhi-Nur» adlandırdığı al- maza baxa-baxa düşünürdü ki, hərgah bu alma- zı xəzinədən götürsə, bəs o, yaxşı mühafizə olunan Kəlatdan kənara necə çıxacaq, hara gedəcək, onu kimə satıb varlanacaq? Beynini gəmirən belə suallarla gəzib-dolanırdı, yatırdı, qalxırdı, yeyib-içirdi... «Yox, nə «Kuhi-Nur», nə də «Dəryayi-Nur» – heç birini oğurlamaq olmaz. Ona görə ki, ikisi də böyük- dür, bədənimin hansı hissəsində gizlətsəm, diqqəti cəlb edər... Təkcə böyüklüyünə görə «Dəryayi-Nur» 780 karatdı».
638 S O N U N C U FAT E H Bir dəfə o yenə almazlara baxıb onlardan hər hansı birinisə oğurlamaq fikrinə düşdü. 300 karatlıq bir almazı götürüb o yan-bu yana baxdı. Bu almazın qiyməti çox olsa da, adı yox idi. Lazar mavi-yaşıl rəngə çalan daşa xəyalən öz adını verdi: «Lazar almazı...». Xəzinədən götürdüyü bir neçə balaca daşlarla bərabər həmin almazı götürüb öz hücrəsinə getdi. Bu qiymətli daşları ölkədən necə çıxaracağını düşündü. «Tutaq ki, çıxartdım, 300 karatlıq almazı məndən kim alacaq? Onu alan gərək özü də Nadir şah kimi bir taxt- tac sahibi ola» Birdən ağlına gəldi ki, Rusiya çariçası- nın sarayına təşrif aparan o qədər erməni din xadimi var ki! «Bax, onlardan birini tapsam, bu işi asanlıqla həll edərəm!» Məşhəd bazarında əcnəbi tacirlərdən eşitmişdi ki, Nadır şahın taxt-taca seçildiyi Muğan qu- rultayında Abraham adlı bir erməni katalikosu iştirak edib. Özü də deyilənlərə görə Eçmiədzin monastrına Nadır şahdan çox incik qayıdıb. «Hə, məni elə həmin katalikos I Pyotrun qızı imperatriça Yelizaveta Pet- rovnanın sarayına aparacaq! Qadın, həm də padşah... Bu almazı yalnız beləsinə sata bilərəm.» O əvvəlcə özünü axsaxlığa vurub əlinə əsa gö- türdü. Qalanı mühafizə edənlərin gözü qabağında ufuldayaraq gəzib dolandı. Soruşana cavab verirdi ki, ayağı bərk burxulub. – Həzrət Abbasa and olsun, elə ağrıyır ki, az qala, kəsib atam. Kimsə zarafatla: – Kəsib atsan, tək qıçınla hansı axmaq qadın sənə arvadlıq edər? Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|