Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Boshqa kemtiklar
41 – yo’qsa shunday qilarmiding” deyishdir. Unutmang, bolangiz uchun eng qadrli narsa – sizning mehringiz va uning sizga bo’lgan mehrini bilishingizdir. Bu narsadan mahrum qilish evaziga uni o’z izmingizga solmoqchi bo’lsangiz – siz uning shaxsiyati va qalbiga qarshi jinoyat qilgan bo’lasiz. Bu holatda unda shunday kuchli aybdorlik tuyg’usi ildiz otadiki, u butun umr bu ofatdan qutula olmaydi va baxtsiz hayot kechiradi. Xo’sh, mening ayblashlarim sizga qanday ta’sir qildi? Bunday gaplarni o’qish juda yoqimsiz, shunday emasmi? Ana shunaqa – ayblash orqali odamda faqat salbiy tuyg’ularni uyg’otish mumkin, xolos. Shaxsiyatingizni aybdorlik tuyg’usidan tozalab tashlang. Buning eng samarali yo’li – uzr so’rash. Agar siz kimgadir nisbatan chindan noto’g’ri ish qilgan bo’lsangiz – undan darhol uzr so’rang. U sizni kechirish-kechirmasligi ahamiyatsiz. Asosiysi, siz shu yo’l bilan o’zingizdagi aybdorlik tuyg’usini tarqatib yuborasiz. Shaxsiy muhimlik tuyg’usini yengib o’tib shunday qilishga haddingiz sig’sa kifoya. O’zingizni kechirish qobiliyatingizni ham rivojlantiring. Pushaymon bo’layotgan hamma ishlaringizni bir-bir eslang-da, o’zingizni har biri uchun kechiring. Chindan tavba qilsa, gunohlardan o’tishni Yaratgan va’da qilib qo’ygan: Tangriki kechirimli bo’lyaptimi, gina saqlamayaptimi – sizning o’zingizga gina saqlashingiz ortiqcha. Yoki siz shunchalik muhimmisiz? Agar siz tabiatingizdan aybdorlik hissini chiqarib tashlay olsangiz – ajoyib mo’jiza sodir bo’ladi. Mana sizga kuchli shaxsiyatning yana bir siri: siz o’zingizni
yashaydilar. Bu ularga qilgan xatolari uchun emas – shu xatolarini o’zlari kechirolmasliklari uchun beriladigan jazodir. Yodingizda bo’lsinki, sizning aybdorlik tuyg’usidan ozod yashash erkinligingiz bor.
Boshqa kemtiklar Jamiyat bizning ongimizga boshqa ko’plab komplekslarni joylashtirib qo’ygan. Aslida, agar amaliy psixologiya adabiyotlarini o’rganilsa, 30 dan ortiq kompleks turlari haqida aytiladi. Ammo men sizni buncha ko’p nuqsonlar haqida gapirib zeriktirmoqchi emasman. Biz shunchaki eng ko’p uchraydigan va katta zarar keltiradigan komplekslar haqida suhbatlashamiz. Bekamlik kompleksi (yoki perfektizm) har narsada mukammallikka, yuz foiz samaraga erishish istagi juda kuchli odamlarga xos. Bekamlik kompleksi katta muhimlik ortidan kelib chiqadi – odam tashqi muhimlikka intilib, bekam qilmoqchi bo’lgan narsaning ahamiyatini o’ta oshirib yuboradi. Masalan, yosh qiz o’z to’yini bekam qilishiga intiladi – uning libosidagi ozgina g’ijim ham bu mukammallikni buzayotgandek tuyulaveradi. Yoki kim uchundir sovg’a tayyorlayotgan odam o’z sovg’asi bekam, lol qoldiradigan va hech kimnikiga o’xshamagan bo’lishiga astoydil harakat qiladi. Natijada sovg’a tanlash jarayoni maroq emas, azobga aylanadi.
42 Bunday odamlarga biror ishni topshirib qo’yib, ancha kutishingizga to’g’ri keladi – chunki ular o’z vazifalarini mukammal darajaga yetkazmaguncha tinchimaydilar. Albatta, o’z ishiga jiddiy yondashgan yaxshi – ammo bu tobelikka aylanib qolmasligi va kishi hayotini tashvishga to’ldirmasligi kerak. Sizga topshirilgan ishni uning ahamiyatini o’ta oshirmasdan ham bekam bajarish mumkin – qaytanga, ishga sergak munosabatda bo’linsa, uni xatosiz bajarish ehtimoli katta bo’ladi. Ishni o’ta muhim hisoblash esa sizga ortiqcha mas’uliyat yukini tashlaydi va sizga shu ishni keragidek bajarishingizga halal beradi. Bekamlik kompleksiga chalinishning bir salbiy oqibati bor: bunday odam borib- borib hech narsadan ko’ngli to’lmaydigan, o’zi va atrofdagilardan ko’p narsani talab qilib yashaydigan odamga aylanib qoladi. Bunday odamlarni hammamiz uchratganmiz – ular bilan birga ish qilish juda qiyin. Ular har narsadan arzimagan kamchiliklarni topib, barchani xafa qilib yuradilar. Bekamlik kompleksidan qutulishning bir qiziq yo’li bor: odam o’z xatti- harakatlariga zararsiz xatolarni atayin qo’shib ketishi kerak. Ya’ni ongli ravishda uncha katta salbiy oqibatlarga olib kelmaydigan kamchiliklarga yo’l qo’yishi kerak. Bundan tashqari, bunday odamga boshqalar ishida faqat yaxshi jihatlarga e’tibor berishni o’z- o’ziga qoida qilib olish tavsiya etiladi. Yana bir qiziq psixologik mashq – “teskari o’yin” deb nomlanadi. Har birimiz nimanidir yoqtiramiz va nimalarnidir yomon ko’ramiz. Endi siz yoqtirgan narsangiz (yoki shaxs) haqida eslang-da, uning salbiy tomonlarini sanashga tirishing. O’n soniya ichida qancha ko’p salbiy xislat ayta olsangiz, shuncha yaxshi. Faqat, bu xislatlarni o’ylab topmang – ular rostdan ham shu shaxs yoki narsaga tegishli bo’lsin. Endi yomon ko’rgan narsangiz yoki odamingiz haqida eslang – uning yaxshi sifatlarini sanashga urinib ko’ring. Bu o’yin sizga boshida juda qiyin keladi, ammo unga ko’nikib qolgandan so’ng, sizga yoqqan va yoqmagan odamlar va narsalar haqida juda ko’p yangi narslarni bilib olasiz. Bekamlik kompleksi rivojlantirib yuborilsa, haqparastlik kompleksiga aylanib ketishi mumkin. Bunday odam doim o’zini haq deb o’ylaydi va boshqalarni qoralab yoki ayblab yashaydi. Borib-borib u o’zini dunyodagi haq yo’ldan borayotgan yagona odam deb o’ylab qolishi mumkin. Bunda u boshqa “yo’ldan adashgan” bandalarni “haq yo’lga” solish uchun astoydil urina boshlaydi. Agar bunday haqparastga aybdorlik tuyg’usi kuchli odam ro’baro’ kelsa, “haqgo’y” “gunohkorni” o’z izmiga solib, undagi aybdorlik hissini shu darajada oshirib yuboradiki, “gunohkor” o’zini bu dunyoda yashashga noloyiq sezib suiqasdga qo’l urishi mumkin. Bunday holatlar hayotda ko’p uchraydi. Odamdagi aybdorlik tuyg’usi o’z-o’zicha suiqasd uchun yetarli emas – uni “to’g’ri” odamlar tashqaridan kuchaytirib bersagina odam kompleks qurboni bo’lishi mumkin. Ishonchim komilki, siz haqparastlik kompleksidan holisiz. Mening kitobim bunday odamning qo’liga tushmagan bo’lardi. Bunday odamni “Men har nima qilib bo’lsa ham haqligimni isbotlayman”, “Men shu paytgacha hech adashmaganman va adashmayman ham”, “Men qanday yashash kerakligini juda yaxshi bilaman”, “Mening ko’rgan bilganlarim o’zimga yetarli” kabi ta’kidlari orqali tanib olish mumkin. Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|