Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hech kimga kerak bo’lmasam-chi
48 chalingan odamlarga xos – ular o’z ishlari kamchiliksiz bo’lishini istaydilar va xatolardan azbaroyi qo’rqadilar. Har birimiz har qadamda qandaydir qarorlar qabul qilib yashaymiz – bizning hayotimiz to’lig’icha qarorlardan iborat desa ham bo’ladi. Ba’zida oldimizga muhim maqsad qo’yamiz-u, natija biz kutgandek bo’lmaydi va biz tushkunlikka tushamiz. Ba’zida esa arzimas deb o’ylagan qarorlarimiz hayotimizda katta o’zgarishlarga sabab bo’ladi. Navbatdagi sirdan boxabar bo’lishga tayyormisiz? Buni qarangki, hayotda omad
biz aytgan reja bo’yicha borsa, buni omad, agar shu rejadan og’ib ketsa – buni omadsizlik deb ataymiz. Xo’sh, o’sha rejalarni kim tuzadi? Albatta, bizning aqlimiz. Aql hayotiy vaziyatlarni o’z intilishlariga mos kelish-kelmasligiga qarab, omad- omadsizlikka ajratadi. Ammo aqlning bu ishi juda kulgili. Chunki u omadsizlik deb atagan narsa natijada bizga katta foyda keltirishi va aksincha, u omad deb baholagan voqea juda salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bunga hayotda juda ko’p misollar mavjud – o’zingiz ham bunday vaziyatga duch kelgansiz. Ishingizning natijasi qanday bo’lishi sizning ahdingizga bog’liq. Agar ish boshidan o’zingizga to’liq ishonib, o’z imkoniyatlaringizni shubha tarozisida o’lchamasangiz – hammasi siz aytgandek bo’ladi. Bordi-yu, ishga qo’l urmay turib, uning natijasidan qo’rqsangiz – bundan sizning ahdingiz bulg’anadi va ish chappasiga ketishi katta ehtimolga aylanib qoladi. Undan keyin, xato qilmaslik uchun – hech narsa qilmaslik kerak. Xato qilish esa – insonga xos. Shaxsiy muhimlik tuyg’uyingiz “sening xato qilishga haqqing yo’q” deganiga quloq solmang. Axir, xatolarning ham o’z foydasi bor – ular o’zlarini o’zlari to’g’rilash xususiyatiga ega. Buni quyidagi misolda izohlab beraman. Ko’pchilik til o’rganuvchilar xato qilishdan qo’rqib gapirmaydilar. Bundan ularning og’zaki nutq qobiliyatlari sust rivojlanadi. So’zni xato talaffuz qilib qo’yib, ko’pchilik ichida izza bo’lish kimga ham yoqardi. Ammo agar siz gapirmasangiz, aynan shu so’zni noto’g’ri talaffuz etishingizni bilmaysiz. Og’zaki gapirish sizga aynan o’z talaffuz xatolaringizni ochib beradigan jarayon. Bir so’z bilan aytganda, xatoni tuzatish uchun, avval shu xatoni qilish kerak – xatodan qo’rqish esa bunda sizni juda cheklab qo’yadi. Yana bir gap. Biror ishni boshlashdan avval esingizda bo’lsin – ishning natijasi muhim emas. Siz uchun ishni bajarish jarayoni ko’proq ahamiyatga ega. Chunki bu jarayon sizning shaxsiy o’sishingizga xizmat qiladi. Siz bir cho’qqini zabt etishga kirishdingizmi – bunda hech narsadan qo’rqmang. Bu tadbirni amalga oshirishda o’z qo’rquvingizga so’z bermay, ko’zlagan maqsadingizga erishsangiz – siz kuchli shaxsiyat zinasida bir pog’ona yuqori ko’tarilasiz. Keyingi gal bu kabi ish siz uchun muammo bo’lmaydi va siz undan ortiq hadiksiramaysiz. Tanqiddan qo’rqishning har qanday ko’rinishi shaxsiy muhimlik tuyg’usi asosida yuzaga keladi. Biz o’z muhimligimizga zarar yetishidan qo’rqamiz, aslida. Ammo odamning o’z-o’ziga hurmati tashqi ta’sirlarga bog’liq bo’lmasligi lozim. Unutmang! 49 Juda ko’p odamlar shaxsiy muhimlik tuyg’usiga tobe yashaydilar. Shuning uchun ular tanqiddan qo’rqishga o’ta moyil. Siz kuchli shaxs egasi bo’lishga intilyapsiz – xo’sh, bunday intilishga ega bo’lmaganlar siz haqingizda qanday fikrda bo’lishi siz uchun muhimmi? Muhimlikdan voz kechish – qo’rquvdan ozod bo’lish demakdir.
Ijtimoiy qo’rquvlarning yana bir qiziq ko’rinishi – yolg’izlikdan qo’rqishdir. Men bunda xonada yoki uyda yolg’iz qolish fobiyasini nazarda tutmayapman. Yolg’izlikdan qo’rqish – hayotda o’z hamrohini topa bilmaslikdan yoki atrofdagi odamlar e’tiboridan mahrum bo’lishdan qo’rqishdir. Bu qo’rquv zamirida odamning muloqot va jamiyat a’zosi bo’lish ehtiyoji yotadi. Odamzodga nimagadir, u har doim kimgadir kerakligini bilish juda zarur. Bunday tobelikka hammamiz moyilmiz – buni hech kim rad eta olmaydi. Aslida, bu biz o’ylagandan kuchliroq tobelik – zamonaviy aloqa vositalari buni yaqqol tasdiqlab turibdi. Internetdagi ijtimoiy tarmoqlarga a’zo bo’lgan, bir kunda bir mahal u yerga kirib turmasa, o’zini yomon his qiladigan odamlar qanchaligiga e’tibor bering. Bularning hammasiga yolg’izlikdan qo’rqish majbur qiladi. O’z-o’zicha bu qo’rquv hech bir zarar keltirmaydi – u, bir jihatdan, tabiiy qo’rquvga asoslangan. Yakka odam o’zini xavf ostida sezadi – shuning uchun biz har doim guruh ichida bo’lishga intilamiz. Ammo agar bu qo’rquvga erk berilsa, odam o’z erkinligidan va ko’ngil xotirjamligidan mahrum bo’lishi mumkin. Bu qo’rquvning bir alohida zarari bor – unga balog’at yoshidan o’tgan va hali turmush qurmagan qizlar juda moyil. Ishonchli va munosib umr yo’ldoshini topish ilinji qizlarda yolg’izlikdan qattiq qo’rqishga sabab bo’ladi. Bunda shoshilinch va o’ylamasdan qilingan tanlovlar oxir-oqibat qizning hayotini azobga aylantirishi mumkin.
Esingizda bo’lsa, sizga bir odamning baxti boshqasiga bog’liq qilib yaratilmasligini aytgandim. Shunday ekan, siz kutgan odamni topish va u bilan birga bo’lishga intilishda o’z qo’rquvlaringiz sizni ko’r va kar qilib qo’yishiga yo’l qo’ymang. Ish vaqtidan o’tgandan keyin “ko’zim qayoqda edi” kabi nadomatlar yordam bermaydi. Bu dunyoda siz va faqat sizga atalgan baxt bor – uni hech kim tortib ololmaydi. Siz uning uchun kurashishingiz shart emas – uni yo’qotib qo’yishdan yoki unga yetolmay qolishdan qo’rqmang. Yolg’izlikdan qo’rqishning bir ajoyib asorati bor – bu o’z-o’zidan qo’rqish holati. Odam o’z hayoti uchun qaror qabul qilish o’ziga qolib ketishidan qo’rqadi. Bunga sabab u o’ziga o’ta ishonmasligida va o’zini o’z hayotini boshqarishga loyiq sezmaganida. Anglab turganingizdek, bunday qo’rquvga aybdorlik tuyg’usiga chalingan odamlar moyil.
Odam tabiatining xavfsizlikka intilishi yana bir ijtimoiy qo’rquvni keltirib chiqargan – bu o’zgarishlardan qo’rqishdir. Eski va sinalgan hayot tarzi, tushuncha va qadriyatlar juda ishonchli – yangi narsalar esa hali o’rganilmagan, noma’lum. Esingizda bo’lsa, har qanday qo’rquv ortida noma’lumlik turardi. Biz yangicha narsalarni har Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|