Saydaliyeva dilshodaning

2-xarita. Bu didaktik ko’rgazma Janubiy Amerikaning aholi zichligi xaritasi (S.A.Polskiy va M.V.Omelchenko) ma’lumotlari asosida tuzilgan. Aholi zichligida areal usulida foydalanilgan. Aholi zichligi quyidagicha tavsiflangan:



200 dan ortiq

20 – 200



2 – 20



2 dan kam
Janubiy Amerikada 387 mln. kishi yashaydi. O’rtacha zichlik 22 kishi. Lotin Amerikasi aholi zichligi 4 xil usulda tasvirlangan. Aholi zichligi ko’rsatkichlari kattalashgan sari bu yo’lakchalar zichlashib boradi. Masalan: aholi zichligi 1 km² da kam hududlarni tasvirlovchi yo’lakchalar orasi aholi zichligi 20-200 bo’lganda 10 baravar kichrayib boradi. Bu xaritada ham aholi zichligi hududlar areali nisbatan kichik. Aholi zichligi 1 km² da 100 kishidan ortiq hududlar 6 ta. Buenos-Ayres, Karakas, Jorjtaun, Rio-de-Jareyno, Montevideo, San-Paulu. Aholi 20-200 gacha hududlar ettita. Bular parcha-parcha holda tasvirlangan. Aholi 1 km² da 2-20 gacha. Bular yaxlit uzviy areal hosil qiladi. Eng katta hudud 2-20 gacha bu uzviylikni saqlab qolgan. Aholi zichligi 2 kishidan kam hududlar bu erdagi aholi Amazoniya o’rmonlari va Atakama cho’li atroflarida aholi juda siyrak yashaydi. Bu ko’rgazmada Janubiy Amerikadagi yirik shahar aglomerasiyalarini o’rganish mumkin. Bu didaktik ko’rgazmada dunyo aholi zichligi boshqa region aholisini o’rganishni taqqoslash maqsadida urbanizasiya jarayoni topografiya fanlarini o’tishda foydalaniladi. Yuqoridagi ko’rgazma singari buning ham ma’naviy-ma’rifiy bilim berish imkoniyati katta. Bu didaktik ko’rgazmada Janubiy Amerikaning yirik aglomerasiyalarini o’rganish mumkin. Aholi joylashuvida quyidagi omillarni ta’sirini o’rganish mumkin²¹.
1.Tabiiy omillar (tabiiy geografik o’rni, iqlim, relef).
2.Iqtisodiy-ijtimoiy omillar. (Iqtisodiy geografik o’rin, rivojlanish darajasi, migrasiyasi)
3.Mustamlakachilik siyosati. Bu xaritadan amaliy darslarda, mavzuni so’rashda foydalaniladi.