Referat mövzu Qazın tərkibinə görə qaz-kondensat quyularının sulaşmasının diaqnostikası əsasında nəticələrin təhlili

NƏTİCƏ VƏ TƏKLİFLƏR
1. Qaz kondensat qarışığının lay şəraitində faza keçidlərinin daha ətraflı öyrənilməsi üçün xüsusi alətlər işlənib hazırlanmışdır. Bu cihazların əsas hissəsi hərəkətli porşenlərlə birləşdirilmiş yellənən (fırlanan) HTP bombalarından ibarətdir. Onlar bombanı təbii qaz və kondensatla dolduraraq orada rezervuar təzyiqi və temperaturu yaradırlar. Bomba kondensat qaz fazasında həll olunana qədər sarsılır. Daha sonra onlar bombanın içindəki qaz-kondensat qarışığını differensial şəkildə qazsızlaşdırır və bombanın şüşə pəncərələrindən kondensatın miqdarını dəqiq ölçürlər.
2. Kondensat istehsalı müəssisələrində iş təzyiqinin artması qaz kondensat yataqlarının dərinliyinin artması ilə əlaqədardır və qurğularda iş təzyiqinin artırılması işləri davam etdirilməlidir. Son vəziyyət, V. HOUR. qaz kondensat yataqlarının dərinliyinin artması şaxta daxilində avadanlıqların və bütün istismar avadanlığının işini xeyli çətinləşdirir və emal olunmuş qazın (quru qazın) qaz kondensat yataqlarında məhsuldar laylara təkrar vurulması məsələsini gündəmə gətirir.
3. Qaz kondensat yataqlarında lay təzyiqini saxlamaq üçün suyun istifadəsi aşağıdakı çatışmazlıqlara malikdir:
1) məhsuldar təbəqəyə suyun vurulması zamanı gil-araqat (“proplastik”) və gil sementlərin yerində şişməsi;
2) quyuların dibi zonasının çirklənməsi və daş və suyun təsiri ilə lay sulanması, bu da lay suvarma təzyiqinin artmasına səbəb olur;
3) lay və dib zonalarında xam qazın itirilməsinə səbəb ola bilən daşqın dillərinin əmələ gəlməsi;
4) Enjeksiyon quyularının (suvarma quyularının) işlənməsinin mürəkkəbliyi və s.
4. Qaz və qaz-kondensat quyularının dibində mayenin yığılmasının qarşısı iki əsas yolla alınır:
- lay quyusuna daxil olan mayenin çıxarılması;
- lay suyunun laydan quyu dibinə daxil olmasının qarşısını almaq üçün quyuların dibi zonalarında müxtəlif növ izolyasiya və izolyasiya işlərinin aparılmasından ibarətdir.
5. Qaz və qaz-kondensat quyularının dibində yığılan mayenin fasilələrlə çıxarılması ilə quyunun dibinə səthi aktiv maddənin vurulması prosesin səmərəliliyini artırır. Belə ki, quyunun dibinə vurulan köpük əmələ gətirən maddə (SSM) su ilə təmasda olduqda, “köpük” qazı maye sütunundan keçdikdə köpük əmələ gəlir. Köpüyün sıxlığı suyun sıxlığından xeyli aşağı olduğundan, o zaman bərabər qaz sürətində (0,2-0,5 m/s) yaranan köpük məhlulu quyu ilə dib səthinə vurulur. Lay suyunun duzluluğu 3-4 q/l olduqda sulfanolun 3-4%-li məhlulu, 15-20 q/l olduqda kükürd tərkibli natrium duzlarından istifadə edilir.
6. Qaz-kondensat quyularının sulaşmasının diaqnostikası üçün nümunələrin izotop analizi üsulu ilə tədqiq edilməsi təklif edilmişdir.