Qaydaları 1 Azərbaycan Respublikasi Təhsil Nazirliyi

“Əməyin təhlükəsizliyi və əmək fəaliyyəti ilə bağlı ümumi faktorları və təlimatları şərh 
edir” 

Əmək nədir? 

“Əməyin təhlükəsizliyi” termininə nə aiddir? 

Əməyin fəaliyyətlərini izah edin. 

Əməyin faktorlarını şərh edin. 

Normal iş şəraitinin yaradılmasına təsir göstərən amillər hansılardır? 

---

11 
1.2.1. Əməyin mühafizəsi ilə bağlı məqsəd, norma, qayda və təlimatları yerinə yetirir 

Əmək mühafizəsinin əsas məqsədi 
Zəhmətkeşlərin sağlamlığını qorumaq, işçilərin təhlükəsiz əmək şəraitini təmin 
etmək, istehsalat zərərçəkmələrinin qarşısını almaq məsələləri dövlətin başlıca 
qayğılarından biridir. Əmək mühafizəsi qarşısında duran əsas məsələlər 
müstəqil Azərbaycan dövlətinin qüvvədə olan konstitusiyasına uyğun, 
qanunvericilik 
əsasları, 
Əmək 
Məcəlləsi xüsusi qayda və normalar əsasında tənzim edilir.
Azərbaycanda 
əməyin 
mühafizəsi 
ilə 
bağlı 
milli 
qanunvericiliyin əsasını Konstitusiyanın 35-ci maddəsi, yəni 
“Hər kəsin təhlükəsiz və sağlam şəraitdə işləmək hüququ 
vardır” müddəası təşkil edir. Azərbaycanın qoşulduğu, 
Beynəlxalq Əmək Təşkilatının əsas işçi hüquqları ilə bağlı 57-ci 
konvensiyasının (o cümlədən əməyin mühafizəsi və 
təhlükəsizliyinə dair 21-ci konvensiyasının) prinsipləri Əmək 
Məcəlləsində öz əksini tapmışdır.
Əməyin mühafizəsi haqqında hər bir işçi maarifləndiril-
məlidir, bundan əlavə, hər bir gənc işləməzdən öncə bu 
mövzuda hər hansı bilgiyə sahib olmalıdır. Yalnız bu zaman 
peşəsini yerinə yetirən şəxslərin təhlükəsizliyi qorunar.  
“Əmək 
mühafizəsi”nin 
metodiki 
əsası 
əmək 
proseslərində 
istifadə 
olunan 
maşınların, 
alətlərin, 
avadanlıqların, materialların və başqa texniki və canlı 
obyektlərin elmi təhlili nəticəsində təhlükə və zərərlərin aşkara 
çıxarılmasını təşkil edir. Bunun nəticəsində istehsalın təhlükəli 
sahələri, təhlükəli vəziyyətlər aşkar edilərək onların aradan 
qaldırılması üçün elmi əsaslarla tədbirlər hazırlanır.
“Əmək mühafizəsi” kursunun əsas məqsədi gələcək 
mütəxəssislərə lazımi nəzəri bilikləri öyrətmək və təcrübi 
vərdişlərlə müxtəlif istehsalat proseslərində sağlam və 
təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılmasını təmin etməkdən ibarətdir 
və sonunda gələcək mütəxəssislər Əmək mühafizəsinin 
öyrəndiyi məsələlər, şəxslərin daşıdığı öhdəliklər, onların 
sağlam və təhlükəsiz əmək şəraitini yaratmaq üçün məsuliyyəti 
bilməli olacaqlar: 

Travmatizm və xəstələnmənin hansı analiz 
metodları var; 

Təhlükəli və zərərli istehsal faktorları amilləri 
barədə necə xəbərdarlıq etməli; 

Əməyin təhlükəsiz şərtlərini təmin edən fərdi 
və kollektiv müdafiənin metod və vasitələri; 

Elektrik qurğuları ilə iş zamanı və onların 
təmiri vaxtı təhlükəsizlik texnikasına olan əsas tələblər;

Yanğının səbəbləri nə ola bilər, yanğınların 
profilaktikası və onları necə söndürməli. 
