Vitamin E
kо‘payish uchun zarur. Ovqatda vitamin E bо‘lmasa, moyak (urug‘don) da
spermatozoidlarning normal yetilishi – spermatogenez va normal homiladorlik, bola emizish va
uning yashab qolishi mumkin emas.
E avitaminozida hayvonlarda homiladorlikning birinchi yarmi aksari normal о‘tadi.
Ikkinchi yarmida esa bachadondagi embrion halok bо‘lib, sо‘rilib ketadi yoki bola tushadi.
Ba’zan esa bola tug‘ilganidan sо‘ng о‘ladi. Vitamin E yо‘qligi ona organizmidan kо‘ra
embrionga yomon ta’sir etadi. Erkak hayvonlarning urug‘doni kichrayadi, jinsiy hujayralar hosil
bо‘lishi buziladi, spermatozoidlar harakatchanlikdan mahrum bо‘lib, tezda halok bо‘ladi.
Avitaminoz og‘ir bо‘lganda hayvonlar jinsiy maylni yо‘qotadi.
Organizmga vitamin E preparatlari kiritilganda, jinsiy sistemaning normal holati tiklanadi.
Jinsiy jihatdan yetilmagan hayvonlarga gipofiz oldingi bо‘lagining gormonlari yuborilganda
tezroq voyaga yetgani kabi, vitamin E ta’sirida ham tez yetiladi. Hayvonlar organizmida
gipofizning oldingi bо‘lagi va platsenta (yо‘ldosh) vitamin E ga boy. Bu omillar vitamin E
gipofizda gonadotrop gormon hosil bо‘lishiga bog‘liq ekanini kо‘rsatadi [37]. E avitaminozida
jinsiy sistema funksiyalari buzilishdan tashqari kо‘ndalang targ‘il muskullar ham zararlanadi –
miodistrofiya vujudga keladi. Bu kasallikda muskullar degeneratsiyalanib, mifibrillar
parchalanadi. Kо‘pincha bu kasallikda orqa miya ham ayniydi (degeneratsiya).
Kо‘pchilik mahsulotlarda vitamin E kо‘p bо‘lgani uchun odamda vitamin E avitaminozi
juda kam uchraydi. Shunga qaramay, tug‘maydigan ayollar ovqatidagi vitamin E miqdorini
oshirib, ularni tuzatish hodisalari meditsina adabiyotlarida tasdiqlangan.
Vitamin E salatda (koxu), bug‘doy, makkajо‘xori murtagida, о‘simlik moylarida va hayvon
tо‘qimalarida kо‘p. Ular lipovitaminlarga kiradi [51].
Dostları ilə paylaş: |