Qarshi davlat universiteti



Yüklə 1,06 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə41/41
tarix04.03.2022
ölçüsü1,06 Mb.
#84330
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   41
biokimyo Na. K. Ca

0

20

40

60

80

100

120

140

А

ск

ор

бат

к

и

сл

от

а

Р

ет

и

н

ол

То

к

оф

ер

ол

К

ал

ьц

и

ф

ер

ол

Ти

ам

и

н

Р

и

боф

л

ав

и

н

П

и

р

и

док

си

н

Н

и

ац

и

н

Ф

ол

ат

 к

и

сл

от

а

Ц

и

ан

к

обо

л

ам

и

н

%

Меъёр

натижа

          

 

13-rasm.

 

18-29 yoshli xotin-qizlarning kunlik ovqatidagi vitaminlar miqdori 



(me`yorga nisbatan % hisobida) 

 

 



14-rasm.

 

30-39 yoshli ayollarning kunlik ovqatidagi vitaminlar miqdori (me`yorga 



nisbatan % hisobida) 

0

20



40

60

80



100

120


140

А

с

к

ор

бат

к

и

с

лот

а

Р

е

т

и

н

ол

Т

ок

оф

е

р

ол

К

аль

ц

и

ф

е

р

ол

Т

и

ам

и

н

Р

и

боф

лав

и

н

П

и

р

и

д

ок

с

и

н

Н

и

ац

и

н

Ф

олат

 к

и

с

лот

а

Ц

и

ан

к

обо

лам

и

н

%

Меъёр



Натижа


 

58 


 

 

15-rasm.

 

40-59 yoshli ayollarning kunlik ovqatidagi vitaminlar miqdori (me`yorga 

nisbatan % hisobida)   

 

 

16-rasm.

 

Aqliy mehnat kishilarining kunlik ovqatidagi vitaminlar miqdori (me`yorga 

nisbatan % hisobida) (ayollar). 

 

0



20

40

60

80

100

120

140

А

ск

ор

бат

к

и

слот

а

Р

ет

и

н

ол

Т

ок

оф

ер

ол

К

аль

ц

и

ф

ер

ол

Т

и

ам

и

н

Р

и

боф

лав

и

н

П

и

р

и

д

ок

си

н

Н

и

ац

и

н

Ф

олат

 к

и

слот

а

Ц

и

ан

к

обо

лам

и

н

%

Меъёр 18-29 ёш 30-39 ёш 40-59 ёш

0

20



40

60

80



100

120


140

А

ск

о

р

б

а

т 

к

и

сл

о

та

Р

ет

и

н

о

л

То

к

о

ф

ер

о

л

К

а

л

ь

ц

и

ф

ер

о

л

Ти

а

м

и

н

Р

и

б

о

ф

л

а

в

и

н

П

и

р

и

д

о

к

си

н

Н

и

а

ц

и

н

Ф

о

л

а

т 

к

и

сл

о

та

Ц

и

а

н

к

о

б

о

л

а

м

и

н

%

Меъёр



Натижа


 

59 


Aqliy  mehnat  qiluvchilarning  amaldagi  ovqatlanishini  tahlil  qilish  shunday  xulosaga  olib 

keldiki,  ularning  iste’mol  taomlarida  ayrim  vitamin  va  mineral  moddalarning  miqdori  shu 

yoshdagi kishilarga mо‘ljallangan  meyordan sezlarli darajada kam bо‘lib, uni tuzatish yо‘llarini 

topish, boshqacha aytganda, aqliy mehnat qiluvchilarning oqilona ovqatlanishini amalga oshirish 

yо‘lida tegishli tadbirlar belgilash kechiktirib bо‘lmaydigan dolzarb muammolardan hisoblanadi.  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


 

60 


XULOSA 

 

Inson  iste’mol  qiladigan  oziq-ovqat  mahsulotlari  tarkibida  makronutriyentlardan  tashqari 

qator vitaminlar, ma’danli moddalar va boshqa biologik faol moddalar ham bо‘ladi. Ularni oqsil, 

yog‘  va  uglevodlarga  nisbatan  nihoyatda  kam  iste’mol  qilingani  ichun  (milligramm, 

mikrogramm,  hatto  ionlar  holida)  mikronutriyentlar  (mikros-kichik,  nutritio-ovqat)  deb  ataladi. 

Barcha  mikronutrientlar  hech  qanday  energetik  qiymatga  ega  emas,  shunga  qaramasdan 

vujuddagi  jamiki  tiriklik  jarayonlari  ularsiz  meyorida  amalga  oshmaydi.Chunki  bunday  kо‘zga 

kо‘rinmas  va  qо‘lga  ilinmas  moddalar  barcha  hayotiy  jarayonlarni  boshqaruvchi  fermentlar, 

gormonlar  va  qator  biologik  faol  suyuqliklar  (tо‘qimalararo,  ichki  va  tashqi  suyuqliklar,  qon, 

limfa va boshqalar tarkibiga kiradi. Shu munosabat bilan mikronutrientlarning tegishli meyordan 

kam bо‘lishi ham, kо‘p bо‘lishi ham yashash jarayonlarining buzilishiga olib keladi.  

Aytish joizki, har xil kasalliklarga qarshi ishlatiladigan dori-darmonlarning aksariyat qismi 

ham  asosan  mikronutrientlar  va  ularning  birikmalaridan  iborat  bо‘lib,  ular  birinchi  navbatda 

vujudning  u  yoki  bu  moddaga  nisbatan  talabini  qondirish  va  hayotiy  jarayonlarni 

me`yorlashtirishga qaratilgan bо‘ladi. 

Yuqoridagi fikrlar hisobga olingan holda Respublikamizda 2010 yilning 7 iyunida “ Aholi 

о‘rtasida  mikronutrient  yetishmasligi  profilaktikasi  tо‘g‘risida”  degan  muhim  qonun  qabul 

qilindi.  Uning  2-bob  4  –  va  7-moddalarida  “Aholi  о‘rtasida  mikronutrient  yetishmasligi 

profilaktikasi”  sohasidagi  davlat  siyosatining  asosiy  yо‘nalishlari  sifatida  bu  boradagi  ilmiy 

tadqiqot ishlarini  qо‘llab quvvatlash hamda tegishli sanitariya gigiyena va tushuntirish ishlarini 

olib borish masalalariga alohida e’tibor berilgan. 

Qayd  qilib  о‘tganimizdek,  aholining  asosiy  qismi  ovqatlanish  bobida  quvvat  beruvchi 

oqsillar,  yog‘lar  haida  uglevodlarga,  makronutrientlarga  e’tibor  berib,  mikronutrientlarni 

nazardan  chetda  qoldiradi  yoki  hisobga  olmaydi.  Buning  oqibatida  yosh  bolalarda  о‘sish, 

rivojlanish,  kattalarda  serunum  mehnat  qilish.  Uzaro  munosabatlar  va  kayfiyat  kо‘ngildagidek 

bо‘lmaydi.  Shu  nuqtai  nazardan  mikronutriyentlar  tо‘g‘risida  qabul  qilingan  qabul  qilingan 

qonun  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Chunki  Respublikamiz  aholisining  turli  guruhlarida  ,  shu 

jumladan  Qashqadaryo  va  Surxondaryo  viloyatlarida  viloyatlarida  ham  amaldagi  ovqatlanishni 

tahlil  qilish  maqsadida  olib  borilgan  tadqiqotlar  kо‘pchilik  hollarda  bu  borada  qator 

kamchiliklarga  yо‘l  qо‘yilayotganligini  kо‘rsatadi.  Ularni  bartaraf  qilish  uchun  muhim 

tadbirlardan  biri  bu  mikronutrientlar  haqida  aholining  turli  qatlamlarida  tegishli  tushunchalarni 

targ‘ibot-tashviqot, о‘qish, о‘rgatish yordamida shakllantirishdir. Shunda ushbu masala bо‘yicha 

qabul  qilingan  qonun  va  unga  muvofiq  tuzilgan  dasturning  amalga  oshirilishi  ancha 

muvaffaqiyatli kechadi. 




 

61 


Masalaning  aytib  о‘tilgan  muhim  jihatlarini  e’tiborga  olgan  holda,  biz  tadqiqotlarimiz 

obe’kti  sifatida  aqliy  mehnat  qiluvchilar  vakillari  sifatida  kasb-hunar  kollejlarida  faoliyat  olib 

borayotgan  о‘qituvchi,  tarbiyachi  va  murabbiylarni  tanlab  oldik.  Zero,  о‘sib  kelayotgan  yosh 

avlodning  yetuk  va  barkamol  bо‘lib  yetishishida  ularning  xizmatlari  beqiyosdir.  Shu  nuqtai 

nazardan  kollej  о‘qituvchilarining  sog‘ligini  yaxshilash  va  ularda  ovqatlanish  madaniyatini 

shakllantirish, ularning ilmiy va amaliy faoliyalarini yuksaltirishga ijobiy ta’sir kо‘rsatadi.                                  

Olib  borilgan  tadqiqotlarimiz  natijasidan  kelib  chiqqan  holda                  quyidagilarni  xulosa 

о‘rnida keltirdik: 

1.Mikronutrientlar (vitamin va mineral moddalar) ning aqliy mehnat qiluvchilar  hayotida 

tutgan о‘rni, ularning tabiiy manbaalari va sutkalik talab meyorlarini о‘rgandik va tahlil qildik. 

2.Qashqadaryo 

viloyati 

Koson 

tumanidagi 



Koson 

sanoat 


kasb-hunar 

kolleji 


о‘qituvchilarining qish faslida amaldagi ovqatlanishini tahlil qilib, ularning iste’mol taomlaridagi 

mikronutrientlarning miqdori aniqlanib, belgilangan meyorlar bilan solishtirildi. 

3.Aqliy  mehnat  qiluvchilarning  iste’mol  taomlarida  biz  о‘rgangan  mineral  moddalardan 

kalsiy,  rux  va  yod  elementlarining  tegishli  guruhlar  uchun  belgilangan  meyordan  kamligi 

aniqlandi. 

4.О‘tkazgan  tadqiqotlarimiz  natijasida  biz  о‘rgangan  aholi  guruhining  fosfor,  magniy  va 

temir  kabi  hayot  uchun  nihoyatda  zarur  bо‘lgan  ma’danli  moddalar  bilan  meyordan  ortiqroq 

ta’minlanganligi aniqlandi va bu natijalar izohlab berildi.  

5.Tadqiqot  о‘tkazilgan  aqliy  mehnat  kishilarining  temir  elementi  bilan  meyordan  ortiq 

ta’minlanishiga  qaramay,  ularning  ayrimlarida  kamqonlik  belgilari  kuzatildi.  Bu  xol,  ya’ni 

iste’mol  taomlarida  temir  moddasining  yetarli  va  meyordan  ziyod  bо‘lishiga  qaramasdan,  

kamqonlik holatlarining kо‘p uchrashi oshqozon-ichak tizimidan qon (gemoglobin) hosil bо‘lishi 

uchun  muhim  ahamiyatga  ega  bо‘lgan  temir  elementining    vujud  ichki  muhitiga  kam  о‘tishi 

bilan  tushuntirilishi  mumkin.  Bu  о‘rinda  aholining  mahalliy  udumlariga  xos  achchiq,  kо‘k 

choyni kо‘p iste’mol qilishini keltirish mumkin. 

6.Sog‘lom  yashash  hamda  jismoniy  va  aqliy  faoliyat  yurgizishda  energetik  qiymatga  ega 

bо‘lmasada,  muhim  ahamiyat  kasb  etadigan  darmondorilardan,  ya’ni  vitaminlardan 

kuzatuvlarimizda  aqliy  mehnat  kishilari uchun  erkaklar  guruhida  C,  E,  A,  folat  kislota,  ayollar 

guruhida esa C, A, D, B

, folat kislota va  B



12

 larning tannqisligi aniqlandi.  

 

 

 



 

 



 

62 


 

 



 

63 


AMALIY TAVSIYALAR 

         

  Kasb-hunar  kollejlarida  faoliyat  yuritayotgan  aqliy  mehnat  kishilarining  salomatligini 

saqlash,  kasbiy  mahoratini  oshirish  maqsadida,  ularning  amaldagi  ovqatlanishini  tahlil  qilib, 

mahalliy sharoitlarni hisobga olgan holda, quyidagilarni taklif qilish mumkin: 

1.

 



Har  bir  о‘qituvchi,  tarbiyachi  va  murabbiy  о‘zining  yoshi  va  jinsiga  munosib  holda, 

asosiy  oziq  moddalari  yoki  mikronutriyentlar  (oqsillar,  yog‘lar  va  uglevodlar)  bilan  birgalikda, 

qо‘shimcha yoki mikronutriyentlar (vitaminlar va mineral moddalar) dan  tegishli miqdorda yil 

davomida qabul qilib turishi shart. 

2.

 

 Ovqatlanish 



tartibi,miqdori 

va 


har 

xil 


mahalliy 

udumlar 


ta’siri  ostida 

mikronutriyentlarning meyor darajasidan kamayib ketishini aniqlash maqsadida yilning tо‘rt fasli 

davomida  aniq  ovqatlanishni  о‘rganish  bо‘yicha  mutaxassislar  bilan  birgalikda  tadqiqotlar 

о‘tkazilib, tо‘g‘ri (ratsional) ovqatlanish bо‘yicha targ‘ibot ishlarini о‘tkazib turish. 

3.

 

Kasb-hunar  kollejlarida  ishlayotgan  о‘qituvchi,  tarbiyachi  va  murabbiylarning  tо‘g‘ri 



ovqatlanishi  bilan  bog‘liq  bо‘lgan  jadvallar  diagramma  va  kо‘rsatkichlar  qayd  qilingan  sihat-

salomatlik burchaklarini tashkil qilish. 

4.

 

 Kollej  pedagogika  kengashi  yig‘ilishlarida  kamida  har  bir  kvartalda  bir  marta 



mavsumga qarab ratsional ovqatlanish bо‘yicha suhbatlar, simenar-treninglar о‘tkazib turish.  

 

                          



 

 

 



 


 

64 


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

 

RО‘YXATI 

 

1.  Каримов  И.А.  Ўзбек  халқи  ҳеч  қачон  ҳеч  кимга  қарам  бўлмайди.Т.13.-Т.: 

Ўзбекистон, 2005. – Б. 119-120. 

2.  Авцин  А.П.,  Жаворонков  А.А.,  Риш  М.А.,  Строчкова  Л.С.  Микроэлементози  

человека. –М.: Медицина, 1991.-496 с. 

3.  Алматов  К.Т.,  Алламуратов  Ш.И.  Одам  ва  хайвонлар  физиологияси.  Тошкент, 

«Университет» , 2004, 580 бет. 

4. Алишко-Ожевский  Й.П., Шевякова А.В., Махова  Н.Н., Шаховская А.К., Бессонов 

В.В. Сезонние комбания содержания макро и микроэлементов в крови больних с явенной 

болезню желудка и двенадсатиперстной кишки. Вопрос питания , 2005, №5. -915с. 

5.  Ашурова  Л.Н.,  Хўжаева  Ф.К.  Болаларда  йод  етишмовчилиги.  Сихат-  саломатлик 

журнали. №3, 22 бет. 

6.  Арзиқулов  Р.У.  Соғлом  турмуш  тарзи  асослари.//Соғлом  турмуш  тарзининг 

асослари,  шакллантириш  масалалари  ва  муаммолари.  Тошкент:  Республика  Саломатлик 

институти, 2005. – ИИ жилд.- 251 б.  

7.  Будаговская  В.  Н.,  Плотникова  О.А.,  Нестерова  А.П.  и  др.  –В  кн:  Актуалние 

проблеми гигиени питаний. Тибилиси, 1981, с   31-32. 

8.  Бобохўжаев  Н.Қ.  Овқатланиш  ва  саломатлик.  Тошкент.  “Медицина”,  1985,  13-15 

бетлар. 

9.  Воганов Н.Н. и др. Сов здравоохр. 1989, №3, с 71. 

10. Воронина  Н.В.  Витаминная обеспеченност школников     // Медицинский  журнал 

Узбекистана. – Ташкент. 1990. - №1. –С. 31-33. 

11. Валихонов М.Н. Биокимё. Тошкент, “ Университет”, 2008 йил, 290 бет.  

12.  Долник  В.Р.  Сушествуют  ли    биологические  механизми  регуляции  численности 

людей?. «Природа», 1992, № 6, стр. 3-16. 

13.  Дусчанов  Б.О.  Сточная  потребност  в  энергии  и  обоснование  норм  питания 

зерноводов в условиях Узбекистана. Мед. журнал Узбекистана. 1995, № 2, стр. 45-46. 

14. Дусчанов Б. О. Ерли дон маҳсулотларидаги микроэлементлар таркибий қисмини 

гигиеник баҳолаш. Ўзбекистон тиббиёт журнали. 1995 йил, № 4, 10-12 бетлар. 

15.  Дусчанов  Б.О.  Сточние  энергитические  запрати  рабочих  некоторие  отрослей 

Узбекистана. Мед. журнал Узбекистана. 1996 г. № 3,33-34 с. 

16.  Дусчанов  Б.О.,  Юсупова  О.Б.  Болаларнинг  оилада  тўғри  овқатланишининг 

гигиеник асослари. Педиатрия, 2001, № 2, 20-24 б. 



 

65 


17. Дусчанов Б.О. ва бошқалар. Умумий гигиена: Тиббиёт институтлари талабалари  

учун дарслик.- Т., “Абу Али ибн Сино” номидаги тиббиёт нашри, 2001 йил, 558 бет.  

18.  Ефремов  В.В.  Витамини  в  питании  и  профилььактики  витаминной 

недастаточности. М., 1971, стр. 207. 

19.Зайченко  В.И.  и  др.  Методические  рекомендатсии  по  взрослам  изучения 

фактического питания и состояния здоровья в связи с характером питаний. М., 1986, 68 с. 

20. 

Кроснопевсев  В.М.,  Истомин  А.В.,  Серебриков  В.С.  Эффективност 



сбалансированного  питания  в  условиях  профилактория  для  рабочих  угольного  разреза. 

Гигиена и санитарий. М., 1984, №11, 14-16 с. 

21.  Кроснопевсев  В.М.,  Профиминко  Л.С.,  и  др.  Потребление  основних  пишевих 

вешеств,  состаяние  здоровя  и  физическая  работоспособност  учашихся  средних  школ. 

Вопроси  питания, 1998 г., № 5, стр. 40-43. Московский НИИ гигиени им. Ф.Ф. Эрисмана, 

СОЛИУВ, Москва. 

22.  Курбанов  А.Ш.  Влияние  недастаточности  белка  в  рационе  матери  во  время  ее 

беременности  и  лактатсии  на  развитие  физиологических  систем  началного  и 

заключителного  этапов  гидролиза  углеводов    у  потомства.  Диссертация  на  соискание 

ученой степени. канд. биол. наук. Ташкент, 1997, 161 с. 

23.  Каримов  О.Р.,  Қурбонов  Ш.Қ.,  Қурбонов  А.Ш.  Витаминлар  ва  маъданли 

моддаларнинг овқатланишдаги ўрни. Қарши. “Насаф”, 2004 йил, 68 бет. 

24.  Латипов  Х.М.,  Сирожиддинов  Ш.  С.  Соғлом  турмуш  тарзи  –  саломатлик 

марказлари  фаолиятининг  асосий  йўналишига  айланмоғи  керак  //  Актуал.  проб.  Гигиен. 

Науки в свете реформи системи здровох. Ўзб-на: Материали науч.- прак. конф.- Ташкент, 

1999.- С. 142-145. 

25. Мазо В.К., Ширина Л.И. Мед в  питания человека: всаичвание и биодотупност.// 

Вопроси питаний. -2005.-Том № 74, стр. 52-59. 

26.  Методические  рекомендатсии  по  вопросам  изучения  фактического  питания  и 

состояния  здоровья  населения  в  связи  с  характером  питания/  Зайченко  А.И.,  Волгарев 

М.Н., Бондарев Г.И и др.-Москва, 1986.-86 с.  

27.  Нормы  физиологических  потребностей  в  пишевих  вешествах  и  энергии  для 

различние групп населения СССР.// Вопр.питаний. 1992, №2, стр. 6-15. 

28.  Покровский  А.А.  О  биологический  и  пишевой  ценности  продуктов  питаний.  // 

Вопроси питаний. 1975 , № 3, стр. 25-40. 

29. Покровский А.А. Питания и болезн. Вопроси питаний. 1976, №1, стр. 18-33. 




 

66 


30.  Рахматуллаев  Ё.Ш.  Физиологическая  обеспеченност  пишевими  вешествами 

учашихся селских школ и её рационализаций. Автореф. диссертация канд. биол. наук. –Т., 

2009.- 20 с. 

31.  Рахматуллаев  Ё.Ш.  Қишлоқ  мактаби  ўқувчиларининг  оқилона  (рационал) 

овқатланиши.  /  Услубий  қўлланма.  Проф.  Ш.Қ.Қурбоновнинг  умумий  таҳрири  остида. 

Тошкент, “Келажакка қадам” х.к, 2006.- 60 б. 

32. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Минск: Вишейшая школа, 1967. – 327 

с. 


33.  Сайланова  Д.К.  Состаяние  фактического  питания  и  физического  развития  детей 

1-7 лет в условиях южного приарали (Республика Каракалпакистан). Автореф. дисс. канд. 

биол. наук. Т.: 2004, стр. 19. 

 34. Спиричев В.Б., Блажеевич Н.В., Исаева В.А.//Там же.-1995.-№5-С.  3-8.  

35. 

Спиричев  В.Б.  Теоритеческие  и  практические  аспекти  современной 



витаминологии // Вопроси питаний.- М., 2005.- №5.-С.32-48. 

36.  Содиқов  Б.А.,  Қўчқорова  Л.С.,  Қурбонов  Ш.Қ,  Болалар  ва  ўсмирлар 

физиологияси ва гигиенаси. Тошкент, 2006 йил, 234 бет. 

37. Тўрақулов Ё.Х. Биохимия. Тошкент, “Ўзбекистон” нашриёти, 1996 йил, 478 бет. 

38.  Тутелян  В.А.,  Спиричев  В.Б.,  Суханов  Б.П.,  Кудашева  В.  Н.  Микронутриенти  в 

питании здорового и больного человека.-М.: Колос, 2002.-423 с. 

39.  Уголев  А.М.,  Груздков  А.А.  и  др.  Ферментативние  адаптации  под  желудочной 

желези и тонкой кишки и пише с различним содержанием белков , жиров и углеводов. В 

кн: Проблеми клинической и эксприменталной энтерологии. Л., 1981, стр. 103-119. 

40.  Химический  состав  пишевих  продуктов.  Справочние  таблици  содержания 

основних  пишевих  вешеств  и  энергетической  ценности  пишевих  продуктов.  (под.  ред. 

И.М.Скурихина и М.Н. Волгарёва). М., Кн:1, 1987, стр. 224. 

41.  Хмелевский  Й.В.  ,  Поберезкина  Н.Б.  Витамини  и  возраст  человека.  Киев.,  1990, 

стр. 168. 

42. Шайхова Г.И., Эрматов Н.Ж., Саломова Ф.И., Азизова Ф.Л., Алимухамедов Д.Ш. 

Болалар  ва  ўсмирлар  гигиенаси:  Тиббиёт  институтлари  талабалари  учун  амалий 

машғулотлар ўқув дарслиги. -Т.: Тошкент тезкор босмахонаси, 2004 йил.-324 бет. 

43.  Шарипова  Н.В.,  Дусчанов  В.О.,  Шайхова  Г.И.,  Қурбонов  Ш.Қ.,  Азизова  Ф.Л., 

Рахматуллаев  Ё.Ш.,Солихова  Н.С.  “Ўзбекистон  Республикаси  аҳолиси  турли 

гуруҳларининг  озиқ  моддалар  ва  энергияга  бўлган  физиологик  талаб  меъёрлари, 

қоидалари ва гигиена нормативлари. Санпин. № 0250 -08,Тошкент, ТТАИФ, 2008 йил, 38 

бет. 



 

67 


44.  Шодиметов  Й.  Соғлом  турмуш  тарзи:  ижтимоий  гигиеник  ва  экологик 

муаммолар.- Тошкент: Абу Али ибн Сино, 1990.- 118 б.  

 45. Қодиров У.З. Одам физиологияси. Тошкент, “Ибн Сино”, 1996 йил, 478 бет. 

46.  Қурбонов  Ш.Қ.,  Рустамов  С.  Қачон,  қанча  ва  қандай  овқатланиш  керак.  Қарши, 

“Насаф”, 1994 йил, 92 бет. 

47. Қурбонов Ш.Қ. Дармондорилар зарурми? “Қашқадарё” , 1999 йил, 14 апрель. 

48.  Қурбонов  Ш.Қ.,  Қурбонов  А.Ш.  Овқатланиш  физиологиясининг  асослари. 

Қарши, “Насаф” нашриёти, 2000 йил, 72 бет. 

49.  Қурбонов  Ш.Қ.,  Қурбонова  Ш.Ш.  Танамиз  темири.  “Моҳият”  ,  2003  йил,  3 

октябр. 


50. Қурбонов Ш.Қ. Танамиз темирга муҳтож. “Фан ва турмуш”, 2004 йил, №2-3, 29-

30 бетлар. 

51. Қурбонов Ш.Қ. Овқатланиш маданияти. Тошкент, 2005 йил, 206 бет. 

52.  Қурбонов  Ш.Қ.,  Қурбонов  А.Ш.,  Каримов  О.  Р.  Рационал  овқатланиш  ва 

овқатланиш  маданияти.  “Рационал  овқатланиш  ва  соғлом  турмуш  тарзи”,  Республика 

илмий-  амалий  анжумани  материаллари  тўплами.  Қарши,  2008  йил,  16-  17  май,51  -52 

бетлар. 

53.  Қурбонов  Ш.Қ.,  Бўриев  А.  “Кўзга  кўринмас,  қўлга  илинмас  (ёҳуд 

микронутриентлар ҳақида маълумот). Сиҳат  -саломатлик журнали. 2010 йил, № 7  -8, 2-3 

бетлар. 


        54. Қурбонов Ш.Қ., Рахматуллаев Ё.Ш. Микронутриентлар ва соғлом авлод, “Соғлом 

авлод учун”, 2010 йил, 11-сон, 24-27 бетлар. 

55.  Қурбонов  Ш.Қ.,  Дўстов  К.Т.    Микронутриентлар  ва  жисмоний  қобилият” 

Спортда юқори натижаларга эришишда илмий-педагогика ва тиббий-биологик таъминлаш 

масалалари мавзусида Республика илмий- амалий анжумани. Тошкент, 2011 йил, 215-216 

бетю 


56. Қурбонов Ш.Қ., Рахматуллаев Ё.Ш. “Овқатланиш илми” Доктор пресс, 6.12.2011, 

№28 , 12 бет; 13.12.2011, №29, 12-13 бетлар. 

57.  Ҳакимов  Ҳ.К.  Касаллик  сабабчиси  -йод  танқислиги.  Фан  ва  турмуш  журнали. 

2004 йил, № 3, 14 -18 бетлар. 

58. 

http://www.ziyonet.uz



 

59. 


http://www.zoyo.com

 

60. 



http://www.rusmg.ru

 

61.



http://knowledge.allbest.ru

 

62. 



http://bibliofond.ru

 



 

68 


63. 

http://www.ref.uz

 

64. 


http://edadetey.ru

 

65. 



 http://pitanie.ru  

 

 



 

 

 



 

 

Dissertatsiya ishini yozishda yaqindan yordam berganligi uchun ilmiy rahbarim  b.f.d. proff. 



Shoniyoz Qurbonovich Qurbonovga  o`z  minnatdorchiligimni bildiraman.  

 

Yüklə 1,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   41




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə