•
III qrup əlillərə — yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 90 faizi məbləğində.
18. Yaşa görə əmək pensiyası nə vaxt təyin edilir?
Yaşa görə əmək pensiyası, buna hüququ olan şəxsin müraciəti əsasında əmək pensiyası hüququnun
yarandığı gündən, lakin bu qanunun qüvvəyə mindiyi gündən tez olmamaqla ömürlük təyin edilir.
19. Əlilliyə görə əmək pensiyası nə vaxt təyin edilir?
Əlilliyə görə əmək pensiyası, buna hüququ olan şəxsin müraciəti əsasında əlilliyin və ya 18
yaşınadək sağlamlıq imkanları məhdudluğunun müəyyən olunduğu gündən
müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi bütün əlillik və ya sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu dövrü
üçün müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatmış şəxslərə ömürlük təyin edilir.
20. Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası nə vaxt təyin edilir?
Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası, buna hüququ olan şəxsin müraciəti əsasında ailə
başçısını itirməyə görə əmək pensiyası hüququnun yarandığı gündən müəyyən edilmiş pensiya
yaşına çatmış şəxslərə ömürlük təyin edilir.
21. Əmək pensiyasının bir növündən başqa növünə keçmə mümkündürmü?
Bəli mümkündür, belə ki, əmək pensiyaçısının yaşa görə əmək pensiyası növündən əlilliyə görə
əmək pensiyası növünə keçirilmə istisna olmaqla, əmək pensiyasının bir növündən başqa növünə
keçmə hüququ vardır. Əmək pensiyasının bir növündən başqa bir növünə keçirilmə ərizəçi
tərəfindən müvafiq əmək pensiyası təyin edilməsi üçün zəruri sənədlər təqdim edilməklə pensiyanın
başqa növünə keçirilir.
22. Əmək pensiyaçısı vəfat etdikdə alınmamış əmək pensiyası kimə ödənilir?
Əmək pensiyaçısı vəfat etdikdə, onun ailəsinə pensiyaçının vəfatı tarixinə yaşa görə əmək
pensiyasının baza hissəsinin üç misli məbləğində dəfn üçün müavinət verilir.
23. Əmək pensiyaçısı vəfat etdikdə onu ailə üzvləri dəfn etmədikdə,dəfn müavinatı o halda
kimlərə ödənilməlidir?
Əmək pensiyaçısını onun ailə üzvlərinə aid olmayan şəxslər dəfn etdikdə, dəfn üçün müavinət məhs
onu dəfn edən şəxslərə ödənilir.
24. Xaricdə yaşayan Azərbaycan vətəndaşlarına Azərbaycanda təyin edilmiş əmək pensiyası
ödənilirmi?
Bəli ödənilir, belə ki, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığını saxlamış şəxslərin xaricdə
olduqları müddətdə onlara Azərbaycan Respublikasında təyin edilmiş əmək pensiyası arzularına
əsasən Azərbaycan Respublikasının banklarında olan şəxsi hesablarına və ya öz vəsaitləri hesabına
yaşadıqları digər dövlətlərə köçürülür.
25. Xaricdə yaşayan və Azərbaycan vətəndaşlığından çıxan şəxslərin Azərbaycanda təyin
edilmiş əmək pensiyası ödənilirmi?
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığından çıxmış şəxslər xaricdə olduqları müddətdə onlara yalnız
əmək zədəsi və ya peşə xəstəliyi nəticəsində təyin edilmiş pensiyalar ödənilir. Bu pensiyaların
başqa dövlətlərə köçürülməsi qaydası Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən
edilir.
26. Etibarnamə üzrə əmək pensiyası ödənilə bilərmi?
Bəli, əmək pensiyası etibarnamə üzrə də ödənilə bilər.
9. Sosial müavinatlar
1. Sosial müavinatlar nə deməkdir?
24
Sosial müavinətlər ayrı-ayrı kateqoriya şəxslərə sosial yardım göstərilməsi məqsədilə aylıq və ya
birdəfəlik ödənilən pul vəsaitidir
2. Sosial müavinat hansı müddətə təyin edilir?
Sosial müavinat aşağıdakı müddətlərə təyin edilir:
•
dövlət qulluqçularına ömürlük, yaşa görə müavinət - ömürlük;
•
əlilliyə görə müavinət-əlillik müddətinə;
•
sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlara müavinət - 18 yaşınadək uşaqların
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş sağlamlıq imkanlarının
məhdudluğu müddətinə;
•
ailə başçısını itirməyə görə müavinət:
•
vəfat etmiş şəxsin uşaqlarına - 18 yaşına çatanadək (əyani təhsil alanlara təhsili bitirənədək,
lakin 23 yaşdan çox olmamaqla);
•
vəfat etmiş şəxsin 18 yaşına çatanadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu müəyyən
olunmuş 18 yaşından yuxarı əlil uşaqlarına - əlillik müddətinə;
•
vəfat etmiş şəxsin 8 yaşınadək uşaqlarına baxan və işləməyən (yaşından və əmək
qabiliyyətindən asılı olmayaraq) valideynlərdən, qardaş, bacı, baba və nənələrdən birinə - uşağın
8 yaşınadək.
•
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş bəzi kateqoriya şəxslərə
kommunal, nəqliyyat və digər xidmətlərə görə müavinət - onu almaq hüququ olan şəxs
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda bu hüququ itirənədək;
•
3 yaşınadək uşağa qulluğa görə müavinət - müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilən şəxs qismən ödənişli sosial məzuniyyətə çıxdığı gündən
məzuniyyət müddətinə;
•
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş bəzi kateqoriya şəxslərin 16
yaşınadək (ümumtəhsil müəssisələrində əyani təhsil alanlar üçün 18 yaşınadək) uşaqlarına
müavinət:
•
uşağın 16 yaşı tamam olan ayın sonunadək;
•
ümumtəhsil məktəblərində əyani təhsil alanlara - 18 yaşı tamam olan ayın sonunadək (təhsil
müddətindən çox olmamaqla).
•
valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların qəyyumlarına
(himayəçilərinə) müavinət - müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən qəyyumluq
(himayəçilik) müəyyən edildiyi müddətə;
•
1 yaşınadək uşağı olan aztəminatlı ailələrə müavinət - uşağın bir yaşı tamam olan ayın
sonunadək.
3.Birdəfəlik müavinat növləri hansılardır?
•
Radiasiya qəzası nəticəsində zərər çəkmiş şəxslərə hər il müalicə üçün müavinət müraciət
edilən aydan sonrakı ayın 1-dən ildə bir dəfə ödənilməklə əlillik və ya sağlamlıq imkanlarının
məhdudluğu müddətinə təyin edilir.
•
Uşağın anadan olmasına görə və dəfn üçün birdəfəlik müavinətlər müraciət etmə
müddətindən asılı olmayaraq təyin edilir.
4. Uşağın anadan olmasına görə verilən müavinat hansı müddətə qədər ödənilir?
Yalnız bir dəfə uşaq anadan olanda ödənilir
5. Uşağın anadan olmasına görə birdəfəlik müavinat aldıqda hansı sənədlər tələb olunur?
Aşağıda göstərilən sənədlər tələb olunur:
•
Valideynlərin şəxsiyyət vəsiqələrinin surəti;
•
Uşağın doğum şəhadətnaməsinin surəti
•
Nikah şəhadətnaməsinin surəti;
•
Yaşayış yerindən ailə tərkibinə dair arayış.
Qeyd: Arayışda valideynlərin işləyib işləməməsi göstərilməlidir;
25
