6. Məhkəmədə işə baxılma müddətləri, şikayət müddətləri nə qədərdir?
İddia ərizisi, məhkəmə onun daxil olmasında 2 həftə ərzində qaytarmayıbsa və ya onu qəbul
etməkdən imtina etməyibsə qəbul edilmiş sayılır. Ümumi İddia icraatında məhkəməyə Ərizə təqdim
edildikdən sonra 3 ay müddətində həmin işə məhkəmə tərəfindən baxılmalı, aiddiyyatı üzrə
Qətnamə və ya Qərardad çıxarılmalıdır. Qətnamə açıq məhkəmə iclasında tərəflərə oxunur və
Qətnamədən Çıxarış təqdim olunur. 3 gün ərzində isə Qətnamə tam formada tərəflərə verilir.
Qətnaməni almış tərəflər aldığı gündən sonrakı 1 ay müddətində Apellyasiya Məhkəməsinə
müraciət etmək hüquqları vardır. Əgər tərəflərdən heç biri 1 ay müddətində Apelyyasiya Şikayəti
verməmişlərsə onda Qətnamə Qanunu Qüvvəyə minir və İcraata yönəlir.
7. Apellyasiya məhkəməsinin fəaliyyəti nədən ibarətdir, hansı müddətdə işə baxılır və necə
müraciət edilir?
Birinci İnstansiya məhkəməsinin Qətnaməsini tərəf rəsmi şəkildə aldıqdan sonra 1 ay müddətində,
Qərardandan isə 10 gün müddətində Apellyasiya Şikayəti yazmaqla Apellyasiya məhkəməsinə
müraciət etməlidir. Apellyasiya məhkəməsinin daxil olmuş Şikayət əsasında Məhkəmə işinə baxma
müddəti 3 aydır. Apellyasiya Məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsinin Qətnaməsini Ləğv edə,
Qismən Ləğv edə və ya Qüvvədə saxlaya bilər. Apellyasiya Qətnaməsi qəbul olunduqdan sonra,
tərəflər Apellyasiya Qətnaməsini aldıqdan sonra 2 ay müddətində Kassasiya Şikayəti verməklə
Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinə müraciət etmək hüquqları vardır. Əgər bu müddət
ərzində Kassasiya Şikayəti verilməmişdirsə, o zaman Apellyasiya məhkəməsini çıxardığı Qətnamə
Qanunu Qüvvəyə minir və İcraya yönəldilir.
8. Kassasiya İnstansiyasına necə müraciət edilir, hansı müddətdə işə baxılır?
Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsindən qanunla göstərilmiş müddət ərzində ( 2 ay ) Kassasiya
şikayəti verildikdə Ali Məhkəmə işə 2 ay ərzində baxır və Yekun Qərar çıxarılır və bu qərar qəbul
edildiyi gündən 1 ay müddətinə məktub vasitəsilə tərəflərə göndərilir. Ali Məhkəmə Apellyasiya
məhkəməsinin qətnaməsini Ləğv edə, Qismən Ləğv edə və ya Qüvvədə saxlaya bilər. Əgər
Apellyasiya məhkəməsinin Qətnaməsi Ali Məhkəmə tərəfindən Ləğv edilərsə o zaman işə yenidən
baxılması üçün Apellyasiya məhkəməsinə göndərilir. Ali Məhkəmənin Yekun Qərarından Ali
Məhkəmənin Plenumuna Şikayət, təqdimat və protest 2 ay müddətində verilə bilər.
Qeyd: əgər şəxs ölkə daxili məhkəmələrdə işinə düzgün, ədalətli və Qanunun Aliliyi prinsipinə
uyğun baxılmadığını, o cümlədən əgər şəxsin İnsan Hüquqları Konvensiyasında göstərilmiş
hüquqlarından birinin pozulduğunu hesab edərsə, o zaman Azərbaycan Respublikası Ali
Məhkəməsinin Yekun Qərarını Rəsmi şəkildə əldə etdikdən 6 ay müddətində Avropa İnsan
Hüquqları Məhkəməsinə Müraciət edə bilər.
2. Məhkəmə Qərarlarını icrası.
1. Məhkəmə Qərarları Nə vaxt İcraya yönləndirilir?
Azərbaycan Respublikası qanunları ilə müəyyən edilmiş qaydada və müəyyən edilmiş müddət
ərzində Məhkəmə prosesi yekunlaşdıqdan, yəni Məhkəmə baxdığı işlə bağlı Qərar qəbul etdikdən
sonra həmin qərardan yuxarı Məhkəmə orqanına qanunvericliklə müəyyən edilmiş vaxt ərzində
şikayət edilmədiyi təqdirdə Qərar Qüvvəyə minmiş hesab edilir və İcraya yönəldilir. Məhkəmə
qərarlarının İcrası fəaliyyəti bir başa olaraq Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin İcraçılar
Baş idarəsinə həvalə olunur. Belə ki, Qətnamə hüquqi hərəkətin baş verməli yer üzrə icra
olunmalıdır.
2. İcra Hansı Qaydada Həyata keçirilir?
Ədliyyə Nazirliyi İcra baş idarəsinin hər bir Rayon(şəhər) üzrə İcra şöbələri fəaliyyət
göstərməkdədirlər. Məhkəmə Qərarlarının icrası həmin şöbələrin əməkdaşlarından birinə, daha
doğrusu İcra Məmuruna həvalə edilir. Azərbaycan Respublikası adından çıxan Qərarların icrası
öhdələyini İcra Məmuru və onun aid olduğu orqan daşıyır. O cümlədən Məhkəmənin Qərarı ilə
6
Qərarın İcrası Qərarda adı göstərilən digər dövlət orqanlarına və təşkilatlara tapşırıla bilər. Yəni
Məhkəmə işinin mahiyyətindən asılı olaraq Qərar ilə edilməli olan hərəkət həmin funksiyanı yerinə
yetirən orqana və ya təşkilata tapşırılır. Məhkəmə qərarı icraya yönləndirmək üçün qərarı çıxaran
hakim İcra sənədi hazırlayıb aidiyyatı üzrə İcra məmuruna və ya icranı həyata keçirən digər orqana,
təşkilata göndərməlidir.
3.Məhkəmə Qərarı hansı müddətə həll olunmalıdır?
İcra sənədi almış İcra məmuru və ya Orqan təşkilatlar 2 ay ərzində Qərarı icra etməlidirlər.
Müstəsna hallarda İcra sənədində göstərilən halların icra olunması üçün icra qurumun rəhbərinin
təqdimatı əsasında icra xidmətinin rəhbəri ( Baş İcra məmuru ) tərəfindən 1 ay müdətinədək uzadıla
bilər.
4. Məhkəmə Qərarlarının icrası qanunla müəyyən edilmiş müddət ərzində həyata keçirilməsə
hansı orqana müraciət etmək olar?
Məhkəmə qərarlarının icrası zamanı yaranan problemlərlə bağlı tərəf Azərbaycan Respublikası
Ədliyyə Nazirliyi İcra baş idarəsinə, habelə İcranı həyata keçirməli olan orqan və ya təşkilatın
Yuxarı qurumuna Qətnamənin İcrasının həyata keçirilməsi Tələbi ilə bağlı Şikayət Ərizəsi ilə
müraciət edə bilər. Azərbaycan Respublikasının adından çıxan Qərarların icrası Məcburidir və bu
yalnız Yuxarı Məhkəmə orqanın həmin qərarı ləğv etməsi ilə dayandırıla bilər. Xüsusilə qeyd etmək
istəyirəm ki, Məhkəmə Qərarlarını icra etməməyə və Məhməkə Qərarlarının icrasına mane olmağa
görə Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin müvafiq Maddələrinə əsasən Məsuliyyət
nəzərdə tutulmuşdur.
Qeyd: Məhkəmə qərarlarının icrası zamanı tərəflərdən birinə maddi ziyan vurulması halı aşkar
edilərsə o zaman həmin maddi ziyan vurulmuş tərəf Məhkəmədə İcranı həyata keçirən orqana qarşı
Maddi tələblə bağlı İddia qaldırmaq hüququna malikdir.
3. Şəxsiyyət vəsiqəsinin alınması
1 . Şəxsiyyət vəsiqəsinin hansı növləri var?
•
16 yaşına çatanadək vətəndaşa verilən şəxsiyyət vəsiqəsi;
•
16 yaşına çatdıqdan sonra vətəndaşa verilən şəxsiyyət vəsiqəsi.
2. Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi üçün hansı sənədlər tələb olunur?
Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının hər bir vətəndaşının və ya onun
qanuni nümayəndəsinin ərizəsi, doğum şəhadətnaməsi, 16 yaşına çatmış vətəndaşın 2 ədəd 3X4
ölçüdə fotoşəkli, dövlət rüsumunun ödənilməsi barədə qəbz və zəruri hallarda Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşlığını təsdiq edən sənədlər tələb olunur.
4. Şəxsiyyət vəsiqəsi hansı müddətə verilir?
Şəxsiyyət vəsiqəsi Azərbaycan Respublikasının vətəndaşının müraciətindən ən geci 10 gün
keçənədək verilir.
5. Hansı hallarda şəxsiyyət vəsiqəsi dəyişdirilməlidir?
•
Azərbaycan Respublikası vətəndaşı 25, 35, 50 yaşına çatdıqda,
•
Azərbaycan Respublikası vətəndaşın soyadı, adı, atasının adı, yaşayış yeri, ailə
vəziyyəti, hərbi vəzifəsi dəyişildikdə,
•
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsində olan yazılar təhrif
edildikdə, şəxsiyyət vəsiqəsi yararsız hala düşdükdə,
•
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsi itdikdə,
•
Şəxsiyyət vəsiqəsi bu hallardan biri baş verdikdən sonra bir ay ərzində
dəyişdirməlidir.
7