Qafqaz sorunu
Yüklə 396,2 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (Bu yöndəki baxıĢımız yazarlarımızdan M. B. Məm- mədzadə bəyin yazdığı «Ermənilər və Ġran» adlı kitabda
- «droĢak»çıların da, xondkaryanların da iz- lədikləri yanlıĢ yolda tutulduqları ortaq bir xəstəlik vardır – türk yağıçılığı, qonĢunun pisliyini istəmək.
- Ancaq bu yolun erməni ulusuna çox baha oturduğu bütün dünyaya bəllidir. YanlıĢ yolun harasından dönülürsə, qazancdır!...
20 bir idealist bəlkə də günün birində Çexoslovakiya da olmaqla bütün slavyan dövlətlərinin bir siyasi birlik yaradacaqlarını düşünməkdədir. Ancaq belə bir düşüncənin olması sözsüz, Çexoslovakiya Respublikasının bir gerçək olduğunu danamaz! Türk birliyi üçün də belədir. Ulus birliyindən dolayı biri- birinə yaxın kültürlü türk ellərindəki ortaq dəyərləri qorumaqla yanaşı, ayrı-ayrı türk elərinin bir dövlət, respublika kimi bağımsızlıq qazanmaq yolundakı axınlarını quşqu altına alanlar ancaq rus imperializminin könüllüləri, ya da qulları ola bilərlər. Azərbaycanın bağımsızlıq savaşçılarının türk birliyi düşüncəsindən böyük ilham aldığını danmamaqla yanaşı, siya- sətdə gerçəkçilik yanlısı olan Azərbaycan ulusalçıları üçün bu düĢüncənin tək kültür alanında olacağı aydındır. Buna görə də biz bağımsız Qafqaz Konfedarasiyası ideyasını çağın ən aktual tezisi kimi savunuruq. Qafqaz Konfedarasiyasını yaratmaq üçün çalışan qurum- ların ancaq Rusiya imperializminə qarşı güclərdən yaranması ilə bağlı düşüncəmizi Türkiyə ilə birləşmək amacı daşıdığını demək üçün ancaq Xondkaryantək Rusiya düşkünü, ya da Türkiyə yağısı olmaq gərəkir! «Rusofilliyini» – rus imperializminin yandaşı olduğunu deyən Xondkaryan bu «presticin» bağımsızlığa toxunmadığını dava edib, gülünc olmaq qorxusu göstərmədən «rus tutması Polşaya bağımsızlıq verdi», – deyir. Polşa bağımsızlığının rus yağıçılığı üzərində qurulduğunu bilməyən, uluslararası axınlar tarixini az-çox bilən tək bir aydının bulunamayacağını söyləmək gərəkdir!... Hə, Xondkaryan ağa! Panturanizmin dünənki romantik öncüllərinə Qafqaz Konfederasiyasının türk düşüncəsinə əngəl olmadığını söylədiyiniz kimi, sizə də russevərliyin Qafqaz bağımsızlığına uyğun olmadığını söyləməliyik. Sizin bir «suç»
21 kimi göstərdiyiniz türk dostluğu isə buna kəsinliklə bənzəməz! Rus imperializmilə savaşırkən siz də anlayın: qafqazlılar üçün «rusofillik» çox da yaxşı bir dəstək olmasa gərək! Rusiyanın öz ulusal sınırı içində qalmasını ürəkdən istəyən qonşu dövlətlərə – Türkiyə ilə İrana qafqazlıların göstərəcəyi yaxınlıq duyğusunun anlamı bütünlüklə başqadır, yaxşılığadır. Xondkaryanların istədiyi kimi, Türkiyə yağıçılığı üzərində qurulan Qafqaz birliyinin bugünkü Sovetlər İttifaqında olan Güney Qafqaz Federasiyasından başqa bir anlamı olamaz! Bu anlayış Xondkaryan düşüncəsindəki bir çox erməni siyasilərini güvənləndirib, onun rus ağalarını şad edərsə də, başqa uluslardan olan qafqazlı siyasi qurumları, elə erməni ulusunun yaşam gəlir- çıxarlarını içdən anlayan ağlı başında olanları sevindirəcəyini düşünmürük. Dediyimiz kimi, indi ancaq kültür alanına çəkilərək yerini bütünlüklə türk ulusları gerçəyinə verən siyasi panturanizm uydurması üzərində rusçuluq gedişi adına alver yapan «gerçək rus» erməniləri nədənsə «Daşnaksütyun» basınının ortaya atdığı, yeni çıxan «panarianizm»dən heç də danışmırlar. «Daşnaksütyun» partiyasının düşüncələrinin yetkili yayımı olan «Droşak»ın «arian ocağı», «arian özəyi»nin qurulması ilə bağlı bəlli önərisini A. Xondkaryan, sözsüz, görmüşdür. «Droşak»a görə bu «ocaq»la «özək»də: «seçkin farslar, igid kürdlər, qoçaq bəluclar, cəngəlli giləklərlə gözüaçıq ermənilər, əfqanlar, hindlilər – hind-ari soyundan bütün uluslar toplanmalı, birləşməlidirlər!»... Bu birliyin amacı nədir? «Arian uluslarının qaniçən yağıları turanlılara qarşı ariyan uluslarından qurulmuş bir birlik yaratmaq!». Belə birlik, Yegikyanın, sözsüz, İranı sevdiyi üçün yox, aldadıcı bir gediş qullanmaq üçün bildirdiyi düşüncəsincə: «İranın bu birlikdəki rolu Prussiyanın Almaniya birliyində oy- 22 nadığı roldur». (Bu yöndəki baxıĢımız yazarlarımızdan M. B. Məm- mədzadə bəyin yazdığı «Ermənilər və Ġran» adlı kitabda bütünlüklə açıqlanıb, yazılmıĢdır. Ġstanbul, 1927). «Daşnaksütyun»un taktikləri ariyan birliyindən danışarkən bu böyük plana Rusiyanın da qatılmasından heç danışmırlar. Bu dinməzlik – Xondkaryanın bizə uyğuladığı yolla – Ermənistanın Rusiyadan ayrıldıqdan sonra İranla qovuşmasını göstərmirmi? Göstərməz: «droĢak»çıların da, xondkaryanların da iz-
Arian birliyindən danışmaları da bu xəstəliyin uzunsürən görüntüsündən başqa bir şey deyildir. İranlıları öz qonşuları, bir sözlə qafqazlı azərbaycanlılara qarşı qaldırmaq istəyilə uydurulan bu quramaya özlərinin də yaxşı dəyər verdiklərini düşünmürük!... Bizcə, qonşu pisliyini istəməyin burada da tək etkili koşul olduğunu göstərməyə gərək yoxdur. Ancaq bu yolun erməni ulusuna çox baha oturduğu bütün dünyaya bəllidir. YanlıĢ yolun harasından dönülürsə, qazancdır!... Uluslarından çox öz duyğuları, çıxarları üçün çalışan bir sıra erməni siyasətçiləri ulusdaşlarını birgə yaşamalı olduğu qonşularına qarşı çıxmazlara yönəltməkdən çəkinərlərsə, onlar üçün çox ağıllı, çox gərəkli bir işdə bulunmuş olarlar!...
Yüklə 396,2 Kb. Dostları ilə paylaş:
|