“O‘zbekistonda yer resurslarini boshqarishning ustuvor yo‘nalishlari: muammo va yechimlar”
“O‘zbekistonda yer resurslarini boshqarishning ustuvor yo‘nalishlari: muammo va yechimlar”
Yüklə 87,66 Kb. Pdf görüntüsü
|
| “O‘zbekistonda yer resurslarini boshqarishning ustuvor yo‘nalishlari: muammo va yechimlar”
Bu haqida quyidagi ma’lumotlar fikrimizni isbotlaydi. Oxirgi 40-45 yil davomida Orol dengizi sathi 22 metrga pasayib ketdi, akvatoriya maydoni 4 martadan ziyodga kamaydi, suv hajmi 10 baravargacha (1064 kub km dan 70 kub km) kamaydi, suv tarkibidagi tuz miqdori 112 g/l gacha, Orolning sharqiy qismida esa 280-340 g/l gacha yetdi [4]. 7 Orol dengizi deyarli "o’lik” dengizga aylandi. Qurib qolgan tubi maydoni 4,2 mln. gektarni tashkil etib, tutash hududlarga chang, qum-tuzli aerozollarini tarqatish manbaiga aylandi. Bu yerda har yili atmosfera havosiga 80 dan 100 mln. tonnagacha chang ko‘tariladi. Ushbu changlar nafaqat qishloq xo’jaligi sohasiga balkim insonlarga ham salbiy ta’sir qiladi. Orolbo‘yi hududlari kesimi bo’yicha qishloq xo’jaligining ixtisoslashuv jarayonida bir qancha muammolar mavjud bo’lib, ular quyidagicha: - hududda aynan bir turdagi qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirishda ularga zarur bo’ladigan yerning unumdorlik ko’rsatkichi, ya’ni yerning banotet ko’rsatkichi doim ham yaxshilanib bormaydi; - suvning yetishmovchiligi qishloq xo’jaligi mahsulotlarning yetarlicha suv bilan ta’minla olmasligini bildiradi; - yuqori darajadagi changlarni havoga kutarilishi qishloq xo’jaligi ekinlarining ustiga tushishi mahsulot hajmini kamaytiradi. Chunki o’simliklar barg orqali kerakli moddalarni qabul qiladi; - yerning degridatsiya holati qishloq xo’jaligining ixtisoslashuviga judaham katta to’siq bo’ladi. Chunki reja qilingan ishlar yerning holatidan kelib chiqib qilinadi; - geografik joylashuv jihatdan Orolbo’yi hududi mamlakatimizning g’arbiy-shimoliy qismida joylashgan bo’lib, harorat darajasi keskin o’zgarib turisi ham qishloq xo’jaligi sohasiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Ushbu hududning geografik tuzilishidan tahlil qilsak, Orol bo’yi atrofidagi hududlarda suv tanqisligi boshqa hududlarga nisbatan ko’proq kuzatiladi. Bunga sabab, oldingi suv zahirasi holatni yo’qolishi oqibatida yuzaga keladigan yerning salbiy ko’rinishi ijtimoiy-iqtisodiy va geografik-demografik muammolarni yuzaga keltirib chiqadi. Bu asosan Muynoq, Ustyurt hududlaridagi demografik holatini ko’rsatishimiz mumkin. 7 https://uzjoku.uz/uz/news/orol-muammosi-haqida Orol muammosi haqida. |