O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi samarqand viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

I. Eshitishi zaif bolalarni etarli savod olishlari uchun o’qituvchilar oldida quyidagi vazifalar turadi:

• 
  Qulog’i yaxshi eshitmaydigan bolalarni nutqida, ruhiyatidagi o’zgarishlarni o’z vaqtida bilish lozim.
  
• 
  Bolaning eshitish qobiliyati darajasini bilish maqsadida zarur bo’lsa davolash uchun mutaxassis ottolorengolog oldiga yuborish lozim.
  
• 
  Eng muhimi sinfda qulog’i uncha yaxshi eshitmaydigan bola borligini hamisha esda tutish va bunday bolalarni 1-partaga o’tqazib qo’yish kerak.
  
• 
  O’qituvchi sinf o’quvchilarigamavzuni tushuntirayotganda, diktant matnini o’qiyotganda o’quvchini mavzuni qanchalik fahmlaganini ko’rishi lozim.
  
• 
  Qulog’i yaxshi eshitmaydigan bolalarning ishini baholayotganda, xatolar sifatini tahlil qilganda, qulog’i yaxshi eshitmasligi tufayli xatoga yo’l qo’ygan bo’lsa, bahoni pasaytirmaslik lozim.
  
• 
  O’qituvchi bolaning ota-onasiga bolaning o’qishda uchraydigan qiyinchiliklarining xususiyatlarini tushuntirish, o’quvchiga uy topshiriqlarini tayyorlashda qay tariqa to’g’ri yordam ko’rsatishi kerakligini o’qitish.
  

II. Nutqida kamchiligi bor o’quvchilar bilan ishlashda.

o’qituvchi quyidagilarga e’tibor berishi zarur:

• 
  O’qituvchi noto’g’ri talaffuz qiladigan o’quvchilarga alohida e’tibor qilish, hamda logoped mutaxassislaridan maslahat olishlari kerak.
  
• 
  Bolaning o’qish va yozishdagi xatolari uchun past baho qo’yib ranjitmaslik, unga dalda berish, uning hulq atvoridagi ijobiy jihatlarga tayanish, unga qiyinchiliklarni bartaraf qilish mumkin degan fikrni singdirish mihimdir.
  
• 
  Duduqlanuvchi bolalar bilan alohida suhbatlar qilish, ularning xarakter xususiyatlarini o’rganish lozimdir. Sinf o’quvchilariga duduqlanuvchi o’rtog’i ustidan kulmaslik, uning kamchiligini yuziga solmaslik, unga sinf o’quvchilarining hayrihohligini tashkil qila bilish kerak.
  
• 
  Duduqlanuvchi o’quvchi savollarga og’zaki javob bergan vaqtida ularga xushmuomalalik bilan yordam ko’rsatish, ulardan darhol katta uzun gaplar tuzishni talab qilmaslik kerak.
  
• 
  Duduq o’quvchilarning bilimlariga, ularning yozma javobiga qarab baho qo’yish ma’quldir.
  
• 
  Ulardan chet kishilar bo’lganda og’zaki javob berish talab qilinmaydi.
  
• 
  Duduq bolalarga baqirib gapirish, masxara qilish, laqab qo’yish mutlaqo noo’rindir.