O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti

1. 2  Nomerlash metodikasi bo’yicha o’qituvchi va o’quvchilar bilim, 

ko’nikma va malakalariga qo’yiladigan talablar 

 

I.Har bir o’qituvchi: 

1.Konsentrlar bo’yicha "nomerlash" mavzusini mazmuni va vazifalarini bilishi; 

2.O’quvchilarni o’zlashtirishni takomillashtiradigan mashqlar tizimini ishlash jarayoni: 

a) fanlar aro aloqadorlik va sonlarni xonalar bo’yicha o’zaro uzviyligiga bog’liq 

metodlar: 

b) natural sonlar qatorining  hosil qilish prinsiplari: 

v) Sonning o’nli tarkibi to’g’risida: 

g) konsetrlar bo’yicha sonlarning o’qilishi va joylashuvi: 

d) yangi sanoq birligining hosil qilinishi: 

e) konsentrlar bo’yicha sonlarning joylashuv tarkibi: 

j) xona birliklari bo’yicha munosabat: 

z) sonlar tarkibining o’qilishi va yozilishini bilishi kerak. 

---

 

12 

Mavzuni o’rganish jarayonida ko’rgazmalilikdan foydalanish. 

II. Bilish kerak: 

-

 

mavzu bo’yicha dastur talablari asosida sonlarni xona  qushiluvchilari yig’indisi 

shaklida tasvirlash; 

-

 

darslik bo’yicha ko’rgazmalar asoisda suhbatlar olib borish: 

-

 

o’quv materialini o’zlashtirishini mustahkamlashga va kuchaytirishga oid didaktik 

o’yinlar tanlash: 

-

 

bilim, malaka va ko’nikmalarni hosil bo’lishi bo’yicha turli metodlar va mashqlar, 

mustaqil ishlar tuza olish: 

Turli xil ko’rinishdagi ko’rgazmali vositalar asosida yangi materialni va o’tilgan 

materiallarni mustahkamlash va bayon qila olish. Nomerlash metodikasi bosqichda 

o’qituvchining vazifasi bolalarda sanash malakalarini shakllantirish va 1-10, 100 ichida, 

1000 ichida va ko’p xonali  sonlarni sanay olishini, o`qishi, yozishi, taqqoslash usullarini 

bilbishi, sinflarga ajrata olishi,  didaktik prinsiplar asosida natural qatorning tuzilishini 

ochib berish va bu asosda sonni natural ketma-ketlikning hadi sifatida ta’riflashdan 

iborat. 

  Buning uchun o’quvchilarning quyidagilarga erishishlarini ta’minlash zarur: 

1) o’quvchilarning miqdor va raqamlar tartibi haqidagi tushunchalari aniqlashadi: 

2) Predmetlarni sanashni shakllantirish: 

3) 1 dan 10 gacha sonlar ketma-ketligini yaxshi o’zlashtirib olishlari kerak; 

4) Narsalarni sanashni va sanash tartibi ko’rsatilganda har bir narsaning berilgan 

guruhdagi tartib nomerini aytib bera olishlari kerak; 

5) Sonlarning 1 dan 1000 000 gacha qatoridagi har bir son qanday hosil bo’lishini 

ongli o’zlashtirishlari kerak; 

6) Raqamlarni o’qiy  olishlari va har bir raqamni narsalarning mos soni bilan mos 

qo’ya olishlari kerak; 

7) Sonlarni taqqoslashni bilishlari kerak; 

8) 2,3,4,5,6,7,8,9,10  sonlarning ikkita qo’shiluvchilardan iborat sonlar tarkibini 

barcha hollarini mustahkamlab, o’zlashtirib olishlari kerak; 

9) 2+1, 4-1, 1+3, va hokazo ko’rinishdagi matematik yozuvlarni o’qiy olishlari va 

bunday yozuvlarni aniq rasmlar bilan mos qo’yishlarini bilishlari kerak. 

---

 

13 

10) miqdorlar yordamida predmetlarni o’zaro taqqoslash, "Ko’p", "Kam", "Ortiq", 

"Baland", "Past" kabi tushunchalarni taqqoslay olishi: 

11)

 

Doira, kvadrat, uchburchakni bir-biridan farq qila bilishlari va nomini ayta 

olishlari kerak.