O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. N. Samadov, O. S. Jumanov

 
 
Б.Ж. Сафаров, доцент кафедры «Маркетинг», 
Ташкентского государственного экономического 
университета, кандидат экономических наук.
 

---

4 
 
 
© A.N. Samadov, O.S. Jumanov. Commodity Research. 
The manual. 
-
Tashkent, publishing house. TSUE, 2010.
p.246
 
 
This textbook describes meaning and theoretical bases of commodity 
research, basic concepts of the subject, rules of classification of goods, 
description of food and nonfood goods, and production technologies of 
foodstuffs and product-quality indexes in detail. 
The textbook is oriented to students of “Marketing” specialty of
high 
educational institutions. 
The 
responsible 
(crucial) editor: 
Professor M.S. Qosimova, PhD 
Dean, Faculty of International Business 
 
The reviewers: 
Professor Sh.J. Ergashxodjaeva, PhD
Head of Department of Marketing
 
 
Professor D.M. Muxitdinov, PhD
Department of Marketing
 
The experts: 
 
O.A. Abduvahobov, PhD 
Head, Department of internal control and monitoring 
of TSUE
 
 
B.J. Safarov, PhD
Department of Marketing
 

---

5 
KIRISH 
F a nni o ‗rg a nis hning do lza rblig i.
Tovarshunoslik 
ilmiy 
fan 
sifatida tovarlarning iste‟mol qiymatini, ya‟ni ularning inson aniq ehtiyojlarini 
qondira olish xossalarini tadqiq etadi. Tovarlar inson ehtiyojlarini qondira olish 
qobiliyatlari tufayli foydali bo„ladi. Ammo, in son mehnati bilan yaratilib, sotish 
(ayriboshlash) 
uchun 
yoki 
shaxsiy 
iste‟mol 
uchun 
mo„ljallangan 
mahsulotlargina tovar bo„la oladi. 
Tovarshunoslikning asosiy vazifasi- tovarlarning tasnifini, ularni sinab 
ko„rish uslublarini, ishlab chiqishdan hamda
 
sifatiga baho berishdan, tovarning 
iste‟mol xossalari va sifatini saqlash eng maqbul sharoitlarini aniqlashdan va 
sifatini hamda assortimentini o„rganishdan iboratdir. Bu fan iste‟mol mollarini 
o„rganadi. Keyingi yillarda tovarshunoslik sohasida kattagina muvaffaqiyatlarga 
erishildi: materiallarning ichki tuzilishi va xossalarini tadqiq etish, shuningdek 
ularning sifatiga baho berishning zamonaviy uslublari ishlab chiqildi, 
mahsulotni tasniflash, standartlash va markalashi yuzasidan katta ishlar bajarildi, 
uni samarali saqlash usullari ishlab chiqildi, tovarshunoslikka doir xilma-xil 
ilmiy va ma‟lumot beruvchi adabiyotlar nashr etildi. Tovarshunoslik asoslarini 
chuqur bilmay turib iste‟mol tovarlarini tayyorlab bo„lmaydi, shuningdek ularni 
vositachi sifatida sotish, xarid qilishda ancha murakkabliklar yuzaga keladi. 
Ushbu fanda oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlarining asosiy turlari, ularning 
iste‟mol xossalari ko„rib chiqiladi hamda eng muhim mahsulot turlarini ishlab 
chiqarish 
texnologiyasining 
asoslari 
bayon 
qilib 
beriladi, 
mahsulotni 
standartlash, uni tasniflash va markalash, undan oqilona foydalanish, etkazib 
berish, saqlash va tashish masalalari ko„rib chiqiladi
.
Mahsulotni 
saqlash 
va 
tashish shart-sharoitlari bilan, unda ro„y beradigan o„zgarishlar bilan tanishish 
natijasida savdo xodimlari mahsulotning nobud bo„lishini kamaytiradilar va uni 
ishlab chiqarish jarayonida bunyod etilgan iste‟mol xossalarini saqlab qoladilar. 
Shuning uchun hozirgi kunda tovarshunoslik fani eng dolzarb fanlardan biridir. 

---

6