On-line kurslar haqqında túsinik

Kurs jumısınıń maqseti. On-line kurslar hám olarǵa didaktik materiallar tayarlaw metodikasın jetilistiriw qásiyetlerin ilimiy-teoriyalıq analiz etip juwmaqlaw hám usınıslar islep shıǵıw.
Kurs jumısınıń wazıypaları : On-line kurslar hám olarǵa didaktik materiallar tayarlaw metodikasınan paydalanıwda oqıtıwdı jetilistiriwqo'llaniladigan usıl hám quralların úyreniw hám de juwmaq, usınıslar islep shıǵıw.
Kurs jumısınıń obiekti. On-line kurslar hám olarǵa didaktik materiallar tayarlaw metodikasınan paydalanıw qásiyetlerin analiz etiw procesi.
Kurs jumısınıń predmeti. On-line kurslar hám olarǵa didaktik materiallar tayarlaw metodikasınan paydalanıwdıń mazmunı, forma, usıl hám quralları.
Kurs jumısınıń strukturalıq tuzulishi hám kólemi: Kirisiw, 2 bap, 4 bólim, juwmaq paydalanılǵan ádebiyatlarlardan ibarat.

I BAP. ON- LINE KURSLAR HÁM DIDAKTIK TUSINIKLER HAQQINDA ULIWMA MAǴLUMATLAR
1. 1. Kásip-óner tálimi pedagogikası hám didaktik túsinikler
Kásip-óner tálimi pedagogikası -pedagogikanıń bir bólimi bolıp, ol tálim psixologiyasi, tárbiya psixologiyasi, sosiologiya hám miynet tálimi menen uz- viy baylanıslı. Búgingi kúnde oǵan sanaat, islep shıǵarıw hám miynet pedagogikasınıń arnawlı sorawları qarawlı bolıp tabıladı.
Kásip-óner tálimi pedagogikasınıń bólimleri júdá keń.
Bul bólimler ulıwma kásip-óner tálimi pedagogikasınıń tiykarların hám tiykarǵı sorawların, kásip-óner mektep tálimi pedagogikası, miynet pedagogikası, kásip-óner tálimi salıstırıwiy pedagogikası, óner baǵdarı didaktikasi, qánigelikti qayta qayta tiklew (reabilitasiya), sonıń menen birge úshinshi dúnya mámleketlerindegi kásip-óner táliminiń tiykarǵı máselelerin óz ishine qamtıp alǵan.
Bunnan tısqarı, olar kásip-óner tárbiyasınıń social -psixilogik shárt- sharayatların, kásip-óner tálimi teoriyasın, sonıń menen birge, kásip-óner tálimi huqıqın da qamtıp alǵan.
Anglichan tilinde sóylesiwshi mámleketlerde «Educational Technology» (tálim texnologiyası ) dep atalıwshi «kasbiy pedagogikasıga» uqsas pán ámeldegi, biraq olardıń mazmunında hyech qanday tikkeley uqsawlıq joq. Bul fanda da sonday temalar berilgen: mısalı, «audio-vizual qurallar», «o'quv procesi», «ta'lim metodları hám strategiyasi», «baholash texnikası» hám basqalar.
«Tálim texnologiyasi»- pútkil oqıtıw hám oqıw procesin islep shıǵıw, ámelge asırıw hám bahalawdıń sistematik jolı bolıp, ol maqsetke erisiwge jóneltirilgen halda, insanlardıń úyreniw qábileti hám insanlar ortasındaǵı baylanıs tuwrısındaǵı izertlewler nátiyjesine hám tálim procesin jáne de nátiyjeli shólkemlestiriw ushın janlı, jansız resurslar menen shuǵıllanıwǵa tiykarlanǵan. "
(Commission of Instructional Technology (Tálim texnikasınıń komissiya - si), AQSh)
«Didaktika" túsinigi neni ańlatadı?
«Didaktika» túsinigi (grekshe «didaskein») «Oqıtıw hám oqıw teoriyası» degen mánisti ańlatadı.
Didaktika teoriyalıq sabaq hám instruktaj ótkeriwdiń maqseti, mazmunı, metod hám shárt-shárayatların belgileydi.
Oqıtıwshı hám ámeliyat oqıtıwshı ushın “didaktika" túsinigi neni ańlatadı?
Didaktika ámeliyat oqıtıwshı hám texnika oqıtıwshına tuwrı pedagogikalıq munasábet boyınsha bilimlerdi beredi. Keyinirek bolsa gáp “neni hám ne ushın oqıtıw kerek?” hám «qaysi tárzde hám neler járdeminde oqıtıw kerek? " temaları arasındaǵı munasábet tuwrısında baradı.
Bunda tómendegi sorawlar tiykarǵı rol oynaydı :
• Oqıw hám oqıtıw processinde qanday maqsetlerge eriwiliwi kerek?
• Qanday mazmunlardı oqıtıw kerek?
• Qanday dáslepki shárt-shárayatlarǵa itibardı qaratıw kerek?
• Oqıtıw procesinning qanday formasın joybarlawtırıw kerek?

Hár qanday sharayatta da tómendegilerge itibardı qaratıw dárkar :

• Oqıwshılar qanday bilimler rezervine iye?
• Tálim beretuǵın shaxslarǵa qanday talaplar qóyıladı?
«Ne? », «nima ushın? » degen sorawlarǵa juwap oqıw maqsetleri tiykarında belgilenedi.
Sonday etip «nima? » degen soraw teoriyalıq hám ámeliy sabaqlar daǵı temalar hám mazmunlardı ańlatadı. Bunday sharayatta eń tiykarǵısı mazmun esaplanadı.
«Arnawlı didaktika» didaktika hám qandayda bir anıq baǵdardaǵı arnawlı pánniń mazmunları menen baylanıs ornatıwǵa háreket etedi.
Arnawlı didaktikada itibar oqıw ámeliyatınıń arnawlı máselelerine qaratıladı. «Texnikalıq sızılmalar» salasınıń arnawlı didaktikasi «Matematika» so- hasining arnawlı didaktikasidan málim detallar arqalı ajralıp turıwı kerek.
Didaktikaning metodika menen óz-ara baylanıslılıǵı
Metodika degende ilimiy usıllar xakidagi pán túsiniledi. Bul pán didaktikan- ing bir bólimi bolıp tabıladı.
Didaktika «nima» hám «nima ushın» oqıtıw kerek degen soraw - lar menen shuǵıllansa, ol menen tıǵız baylanıslı halda metodika bolsa «qaysi ádet- da» hám «nimalar járdeminde» oqıtıw máseleleri menen shuǵıllanadı. Bunda ámeliy usıllar sisteması arnawlı tarawdıń mazmunına baylanıslılıǵın esapqa alıw zárúr.
Basqasha etip aytqanda, oqıtıw metodikası - bul túrli hil jollar hám usıllar sisteması bolıp, oqıw -didaktik materiallarınan paydalanıp, belgilengen maqsetlerge erisiw ushın teoriyalıq sabaq hám instruktaj waqtında qollanıladı.
Didaktika hám metodika bir medaldıń eki tárepi bolıp tabıladı; «Ne ushın hám ne». Yaǵnıy didaktika, «Qaysı tárzde hám neler járdeminde», yaǵnıy metodikanı bel- gilaydi.
Mısal ushın, teoriyalıq sabaq oqıtıwshı «matematika» sabaǵında basqasha usıl - larni qollaydı, ustaxonada «Enine jonıw» (prodolnaya obtochka) teması boyınsha instruktaj berip atırǵan ámeliyat oqıtıwshı bolsa basqasha usıllardı qollaydı. Eki hal da teoriyalıq bilimlerdi beriw processleri bolıp tabıladı.
Yaǵnıy ayqın kórinip turıptı, olda, olardıń maqset, mazmun, qollanǵan usıl - lari hám de oqıw -didaktik materialları hám qollanılatuǵın bahalaw usılları bir biri- den parıq etedi.
Didaktik principler teoriyalıq sabaq hám instruktaj mazmunları, usılı hám tashkil qi- linishiga tiyisli bolıp tabıladı. Didaktik principler oqıtıw hám oqıw processinde qaǵıydalar si- fatida qollanıw ushın islep shıǵılǵan. Olardı mudamı da bir birinen anıq ajıratıp bolmaydı.
Tómendegi principler qanday da túsinikler emes, bálki oqıtıw hám oqıw jaǵdayların nátiyjeli shólkemlestiriw boyınsha qaǵıydalar bolıp, kásip-óner tálimi ámeliyatınıń tájiriybesine tiykarlanǵan.
Yaǵnıy ayqın kórinip turıptı, olda, olardıń maqset, mazmun, qollanǵan usıl - lari hám de oqıw -didaktik materialları hám qollanılatuǵın bahalaw usılları bir biri- den parıq etedi.
1. Aktivlik principi
Oqıwshı ózi háreket etken waqıtta eń jaqsı úyrenedi hám ózlestiredi. Sol sebepli oqıw jaǵdayı sonday tashkil etiliwi kerek, oqıwshı bir-neshe jumıs-háreketler etiwi kerek bolsın.
Oqıwshılar hár bir sabaqta ónimli túrde aktiv bolıwı kerek, sebebi ózi neni bolıp tabıladı qılıp atırǵan waqıtta oqıwshı bul zattı sanalılaw túrde ózlestiredi jáne bul bilim yadında tereńrek o'rnashib qaladı.
Bunıń nátiyjesinde oqıwshılar bilimlerdi jaqsılaw hám tereńrek ózlestiredi hám eslab qaladı hám de olardıń qızıǵıwshılıqı artadı. Birpara kvalifikasiyalarga bolsa, mısalı ǵárezsizlik hám individual túrde úyreniw sıyaqlı qábiletlerge tek sol tárzde erisiw múmkin tek. Onıń ushın, álbette, instruktor yamasa oqıtıwshı áp-áneydey stilistik qábiletlerge hám kónlikpelerge ıyelewi kerek.