Nəsirova Aytən Vaqif qızının “Separatizm və şovinist millətçiliyin beynəlxalq münasibətlərə təsiri”
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
66
olmaq və var qalmaq yolunda əzm və iradəsinə bütün mənliyi ilə bağlanaraq xidmət etmək, şəxsi həyatını milli dəyərlərə səmimi bir bağlılıq içində təşkil etmək və milli bir üslubla yaşamaq, varlığını millət varlığından ayırmayan, millət üçün fədakarlığı əsas qəbul edən idealist bir İslam əxlaqını fərdlərin və cəmiyyətin həyatına hakim qılmağa çalışmaq, millətin bütün fərdlərini dərddə və iftixarda ortaq, bölünməz bir bütün və bir-birlərinin qardaşları olduqları duyğu və şüurunda birləşdirməyə səy etməkdir deyə ifadə edilə bilər 120 .
zərurətdir. Romantik bir hiss yumağı ilə sarılmış, qarışmış və qaynaşmış olaraq, bir millətə mənsubiyyəti və bu mənsubiyyətin tələb etdiyi yaşayış və davranış praktikasının şüur halıdır. Məqbul bir mənlik duyğusu və bir dərəcəyə qədər bir eqoizm davranışıdır; bu da insanın təbiətində vardır 121 . Ancaq bunun mütləq təcavüzkar olması lazım deyil. Çünki öz şəxsiyyətinə düşkün olan, başqalarının şəxsiyyətinə də hörmət edər. Millətlər də milli hiss və mənfəətləri ilə və öz milliyyətçilik səyləri ilə başqa millətlərin milli duyğu və maraqlarını və yüksək insani idealları uzlaşdıra bilərlər. Uzlaşdırmalıdırlar. Bu ölçülər içində, yəni doğru, aydın bir millətçilik irqçiliklə də, nasizm və faşizmlə də qarışdırılmaması lazım olan bir fikirdir
122 .
Qısaca milliyyətçilik yox olmaq istemiyən, var olmaq və qalmaq, yüksəlmək və ucalmaq istəyən millətlərin imtina edilməz və əsla uzaqlaşdırıla bilməyən ideologiyasıdır 123
. Milliyyət hissi ilə milliyyətçilik şüurunun hər nə səbəb və surətlə olursa olsun bir millətə edilən ən böyük düşmənçilik və pislikdir 124 .
120
Arendt, Hannah (October 1945). "Imperialism, Nationalism, Chauvinism". The Review of Politics 7 (4): 457
121 Woods, Sherwyn M. ( January 1976). "Some Dynamics of Male Chauvinism"
122 Tanıl Bora, Türk Sağının Üç hali Mİlliyetçilik, Muhafazakarlık, Birikim, İstanbul, 1999
123
Tural Mehbaliyev “Millətçilik nədir? Tarixi əsasları və inkişafı” 21.10.2014 124 Masami Arai, Modernleşme ve Milliyetçilik, İletişim, İstanbul 67
"Milliyyətçilik anlayışı müsəlmanlıqla məhdud o sərhədli milliyətçilikdir ki, bu sərhədin ən kiçik miqyasına özünü hüdudsuz və başıboş bilən heç bir milliyyətçilik çata bilməz." "İslam inqilabının milliyyətçiliyi bütünlüklə insanlıq heyətində ruhun qaynağını Müsəlmanlıq olaraq qəbul etdikdən sonra, o ruhu daşımağa, rəngləndirməyə, mizaçlandırmaya qarşı ləyaqət ifadəsi baxımından bütün qövmlər arası yarışmada üstünlük məfkurəsindən ibarətdir." 125
layiq olmağa cəhd etməyin əsəridir ki, hər cür irq və qövm sərhədini əhatə edən və aşan Müsəlmanlığı incitmək yerinə şad edecək və ana ölçüyə bir dəfə bağlandıqdan sonra ən irəli hüquqlara qədər icazəli milliyyətçiliyin də özü olacaq. " "Şəriətlə hududlu milliyyətçilik həqiqətdə hüdudsuz milliyyətçiliyin tam özüdür." "Milliyyətçiliyin bu ölçü xaricində qalan bütün alovlu təzahürləri yalnız gövdələri yandırıb kül edən dar və xəsis bir nefsanîlik, xam və doğmatik bir bütçülükdən başqa bir şey deyil." Ölkəci dünya görüşünə görə görə millətçilik ən başda bir dəfə, cəmiyyət vahidləri içindən milləti seçim etmək, sonra bu milləti 1) sevmək 2) qorumaq 3) yüksəltmək və 4) ucaltmaq idealıdır ... Yəni Ölkəci dünya görüşü milliyyətçiliyi belə təsvir edir 126 :
127 .
Tərifi bir az daha açaraq, təkrarlasanız belə deməmiz mümkündür: Millətçilik millətini və millətini meydana gətirən milliyyət ünsürlərini sevmək, qorumaq, yüksəltmək və ucaltmaq idealıdır. Ancaq bu sevmək, qorumaq, yüksəltmək və
125
126
Dr. Serab Sezer, Türk Devrim Tarihi-"çöküşten dirilişe", 2006 127
Əhməd Şahidov “XXI əsrin ideal tələbəsi ifrat dini və şovinist ideyalardan uzaq olmalıdır” 12.05.2012
68
ucaltmaq ünsürlərinin istiqaməti, şəkli və sərhədləri təsadüfi çizilməmişdir, İslamiyyət tərəfindən təyin olunmuşdur . Ona görə, bunların xaricinə çıxıla bilməz. İrqçilik " (şovinizm) və" milliyetçilik " bu anlayışlar zaman-zaman bir- birləriylə bərabərləşdirilməyə çalışılır. İrq - ortaq fiziki və fizioloji xüsusiyyətlərə sahib olan insanlar birliyidir. Adamın rəng, irq və milliyyətindən təyin etmə haqqı olmadığı kimi bunları seçim etmə haqqı və şansı da yoxdur. İnsanın irqi, rəngi, milliyyəti, soyu doğumla qazanılmış xüsusiyyətləridir. Yəni yaradılışının fitrətindən qaynaqlanır. İrqçilik: İnsanların ictimai xüsusiyyətlərini bioloji, irqi xüsusiyyətlərinə əsaslanaraq bir irqin başqa irqlərə üstün olduğunu irəli sürən təlimdir. Yer üzündə heç bir İrqin, millətin, qövmün birinin digərindən üstünlüyü yoxdur. Yaşadıqları coğrafiya baxımından fiziki olaraq, həyat tərzləri olaraq, Dil, inanc və Mədəniyyət baxımından yalnız fərqliliklər sərgiləyə bilərlər. Bu fərqliliklər üstünlük və ya alçaqlıq mənası daşımaz. Fiziki, dil, inanc və mədəniyyət birlikdəliyi olan bir cəmiyyətin digər bir cəmiyyət üzərində üstünlük iddia etməsi və ya bu düşüncəsini təzyiq və şiddət yolu ilə qəbul etdirməyə çalışması əvvəlcə insanlığın yaradılış qayəsinə zidd, əxlaq və insanlıq xarici bir düşüncədir. Millət - Əksəriyyətlə eyni torpaqlar üzərində yaşayan, aralarında dil, tarix, duyğu, ülkü, ənənə və adət birliyi olan insan birliyi, xalqdır. Milliyyətçilik - Maddi və mənəvi bucaqlardanibarət millət və ölkəsinin maraqlarını hər şeyin üstündə tutma anlayışı, xalqçılıqdır 128
. İqtisadi və siyasi faktları güdmədən xalqın maraqların, müstəqilliyini və vətən sevgisini ön plana çıxarmaq. Milliyyətçilik anlayışı ayrıca dil, tarix və mədəniyyət birliyinə söykənən ulusun və dövlətin mütləq və təməl bir dəyər olduğunu qəbul edən anlayış olaraq. Fərdlərin dövlətin varlığını böyüklüyünü təmin edəcək və qoruyacaq şəkildə, dövlətin ehtiyaclarına uyğun olaraq davranmaları lazım olduğunu, davranışlarını bu məqsədə görə nizamlaması lazım olduğunu önə sürən axın olaraq
128 Utku Kızılok “Özerklik Tartışmaları ve Şovenizm” May 2014 Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|