Neft-qaz quyularinin tamamlanmasi

“Quru” üsulu
ilə istehsal prosesində xam materialları əvvəlcə
qurudub, bölgülərə ayırıb sonra şarlı dəyirmanlarda hissəcikləri
5-100mk olan ölçüdə toz (poroşok) halına gətirənə qədər
doğrayırlar. Bu qayda ilə hazırlanan qarışığı korrektləmə aparıb
şaxta tipli və ya fırlanan sobalarda 1450-1480
0
S tempera-turda
yandırırlar.
Silindrik formada olan bu sobalar daxildən istiyə davamlı
materiallarla futerlənmişdir və proses getdikdə 1 dövr/dəq
sürətlə fırlanır. Qarışıq əvvəlcə soba arxası istilik dəyişdiriciyə
daxil olub, orada 900-1000
0
S qədər qazdırılır. Hava ilə soyudul-
duqdan sonra sement klinkeri yandırılma üçün bir daha sobaya
göndərilir.Sobaya daxil olaraq onun içərisində 1450-1480
0
S
temperaturda bişənə qədər yandırılır. Bir daha sement klinkeri
soyudulduqdan sonra alınan klinker şarlı dəyirmanlarda
doğranaraq narın poroşok halına gələnə qədər üyüdülür və

---

beləliklə
sement
alınır. Üyüdülmə zamanı sementin tutuşma
vaxtını tənzimləmək və quyu şəraitində sement daşının əmələ
gətirilməsi üçün ona gips və başqa əlavələr qatılır. 
“Yaş” üsulla
sementin istehsalında hazırlanmış qarışığın
xırda hissələrə doğranmasını su əlavə etməklə aparılır. Bunun
nəticəsində horra-şlam (palçıq halına gətirilmiş qarışığı) uzun
boylu fırlanan diametri 5m və uzunluğu 200m olan sobalara
göndərilir. Fırlanan sobanın içərisində uzununa hərəkət edən
klinker qarışığı tədricən quruyaraq qızır. Temperatur 900
0
S
çatdıqda qarışıqda dekarbonizasiya başlayır və sobadan çıxan
qazlarla birlikdə CO
2
qazı da uçur. Qarışığın tərkibində isə
sərbəst CaO qalır. Prosesin gedişi turşuların oksidləri ilə
reaksiyaya daxil olan CaO-nın çox hissəsi sərf olunana qədər
davam edir. Temperatur 1480
0
S-yə çatdıqdan sonra xüsusi
soyuducuya verilir. Beləliklə, hasil olan poroşok