_____________________________________________
69
Heydər Əliуеу: Bütün nəqliyyata. Yeri gəlmişkən,
deməliyəm ki, Sovetlər İttifaqında dəmir yolu ən mürəkkəb
sahələrdən biri və dünyada ən uzun dəmir yolu idi. Ən uzun
orada problem olduqca çox idi. Lap çox idi.
Rusiyanın yanacaq və energetika naziri Viktor İvanoviç
Kalyujnı “Əsrin müqaviləsi”nin beşilliyi ilə əlaqədar bu
yaxınlarda burada oldu. Мən onu ilk dəfə idi görürdüm. Demə,
həmin illərdə o, Tomskda işləyirmiş. O, Əliyevin necə selektor
müşavirələri keçirdiyini xatırladı. Amma çoxları selektor
müşavirəsinin nə olduğunu yəqin ki, bilmir.
Bu о deməkdir ki, Sovetlər İttifaqının bütün nöqtələri radio
ilə qoşulur, hər bir nöqtəyə vilayətin, şəhərin, rayonun dəmir yol
nəqliyyatının rəhbərləri, yolların, sahələrin rəisləri toplaşırlar.
Vəziyyət araşdırılır, məsələn, Kemerovo dəmir yolunun rəisinə
söz veririk, o, bir məlumat verir. Məndə isə başqa material var,
mən suallar verir, tənqid edirəm və s. Ümumiyyətlə, bu, maraqlı
prosesdir. Bunun nə demək olduğunu əvvəllər mən özüm də
bilmirdim.
Budur, Kalyujnı deyir ki, həmin selektor müşavirələri
indiyədək yadımızdadır. Biləndə ki, səhər saat 9-da müşavirə
olacaq, hamı bunu gərginlik içində gözləyirdi - nə olacaq, necə
olacaqdır? Bəzən kimisə işdən çıxarmaq, kimisə cəzalandırmaq
lazım gəlirdi. Bir sözlə, dəmir yol nəqliyyatı çox nəhəng idi.
Dəniz nəqliyyatı, hava, çay, avtomobil nəqliyyatı da böyük idi.
Bu, nəqliyyat kompleksidir. Digərləri bütün mədəniyyət,
təhsil kompleksi idi. О vaxtlar üç Təhsil Nazirliyi vardı - ali
təhsil, maarif və texniki peşə təhsili nazirlikbri. Sonra elm,
səhiyyə - burada da Səhiyyə Nazirliyi və Tibb Sənayesi
Nazırliyi vardı. Yüngül sənaye, Xalq istehlakı malları istehsalı.
Sovetlər İttifaqının Yüngül Sənaye Nazirliyi ən böyük nazırlik
idi. Xalq istehlakı malları istehsal edənlər isə müxtəlif sahələrə
aid idilər. Ticarət Nazirliyi və digər bütün baş
_____________________________________________
70
idarələr, özü də onların hamısı xaraktercə müxtəlif idi. SSRİ
Nazirlər Sovetinin tarixində hələ heç vaxt elə olmamışdı ki, bir
nəfər bu qədər yük çəksin.
Vaqif Mustafayev: Cənab prezident, ona görə də yenə
demək istəyirəm ki, bu materialdan istifadə etmək çox çətin idi.
Bir о qədər, bəlkə də daha çox material hələ qalmışdır. Əlbəttə,
biz Sizin iştirakınızla heç olmasa daha iki seriya hazırlamaq
istəyirik, bütünlükdə isə 12 seriyalı sənədli film yaratmaq
fikrindəyik. Lakin bunlar da Sizin gördüyünüz işlərin ancaq bir
hissəsini əhatə edəcək, hamısı olmayacaqdır. Ona görə ki,
Türkiyədə Dəmirəl danışmışdır, Doğramacı danışmışdır, bu
məqamlar da qalilədır.
Nə demək istəyirəm? Mən 1982-ci ildə Moskvada kurslara
daxil oldum. Direktorumuz Kokareva idi. O, əvvəllər SSRİ
Dövlət Kinematoqrafıya Komitəsinin baş redaktoru olmuşdu.
Kurslarda oxuyan uşaqlar isə qətiyyən heç nəyi bəyənmirdilər,
elə bir film olmurdu ki, hamımızın xoşuna gəlsin. Heç kimi, heç
bir rəhbərliyi tanımırdıq. Bir dəfə mən məşğələyə gələndə
müəllim dedi - hamı ayağa qalxsın. Mən soruşdum ki, onlar nə
üçün ayağa qalxıblar? Direktor dedi -Vaqif Mustafayev, Heydər
Əliyeviçin Moskvada olması münasibətilə sizi təbrik edirik. Heç
bilmirdim özümü necə aparım, onlar isə ayaq üstə qalmışdılar.
Onların hamısı institutu bitirdikdən sonra gəlmişdilər - biri
Minskdən, digəri Bolqarıstandan, Kaydanovski... Mən
yanlarından ötüb dedim - əyləşin, əyləşin. Bu, çox xoş idi.
Sizin haqqınızda film çəkmək ideyasının nə vaxt
yaranmasından danışım. Qərilbə olsa da, Sizə qarşı qara-qışqırıq
saldıqları, ayaqlarını уегə döydükləri, danışmağınıza maneçilik
törətdikləri və s. Həmin sessiyanı görəndə məndə elə bir hiss
vardı ki, az qalırdı televizora girim. Başa düşürdüm ki, artıq
onların hamısı uduzubdur. Mən Rəfael müəllimə demişəm ki,
Sizin natiqlik məharətiniz haqqında film çəkəcək
_____________________________________________
71
lazımdır. Ona görə ki, Siz orada mikrofona yaxınlaşaraq eyni bir
cümləni iki dəfə təkrar edirsiniz, bundan sonra salondakılar
bilmirlər ki, özlərini necə aparsınlar. Bu, komissiya yaradılması
təklif ediləndə olmuşdu. Siz soruşdunuz - hansı komissiyanı
yaratmaq istəyirsiniz? Kiçik bir pauzadan sonra bir daha
soruşdunuz - hansı komissiyanı yaratmaq istəyirsiniz?
Vəssalam. Bu, əslində 15 söz deməyə bərabər idi.
Mən bu salona baxırdım - axı mən montaj edirəm, bütün
bunların hamısını iri planda görürəm, - Siz eyni bir cümləni
təkrar etməklə bütün salonu karıxdırdınız. Sizin haqqınızda film
çəkmək fikri bax, onda ağlıma gəldi. Çünki başa düşdüm ki,
Azərbaycan xalqının... Əvvəllər necə olurdu? Məsələn, 60-70-ci
illərdə hər evdə divardan Heminqueyin, Mayakovskinin, Blokun
və başqalarının portreti asılırdı. Yəni, biz qəhrəmanları kənarda
axtarırdıq. Мən isə hesab edirəm ki, - elə görünməsin, təmtəraqlı
sözlər söyləyirəm, yox, mən normal sözlər deyirəm, -
övladlarımız xoşbəxtdir və gələcək nəsillər xoşbəxt olacaqlar ki,
onların öz qəhrəmanı var. Düzünü deyirəm. Мən belə adamam,
hamı məni tanıyır, heç vaxt nəyinsə xatirinə yalan danışan
deyiləm. Həyatımda hələ elə bir hal olmayıb ki, mən
rəhbərlərdən hər hansı biri haqqında danışım.
Heydər Əliyev: Sağ ol.
Vaqif Mustafayev: Siz sağ olun, cənab prezident.
Heydər Əliyev: Çəkdiyiniz əməyə görə sağ olun, bu işə
səmimi, ürəkdən yanaşdığınıza görə sağ olun. Sizin axırda
dediklərinizi başa düşürəm. Belə olmasaydı, sizə bu qədər
sifarişlər verilməzdi. Öz duyğularımz və öz fikriniz olmasaydı,
sız heç nə edə bilməzdiniz. Yeri gəlmişkən, belə bir film
olduğunu, - axı mən bunu qətiyyən bilmir və təsəvvür etmirdim,
- mənə deyəndə, Allahverdiyev məndən bu filmə baxmağa
dəfələrlə xahiş edəndə dedim ki, mənim baxmağım nəуə
gərəkdir, nə çəkmisinizsə, onu da göstərin, mən ki ona
Dostları ilə paylaş: |