MüSTƏQİLLİYİMİZ ƏBƏDİDİR iyirmi ikinci kita b sentyabr, 1999 -noyabr, 1999
Yüklə 3,09 Mb. Pdf görüntüsü
|
_____________________________________________ 30
əlbəttə, bu, bizi hiddətləndirir. Özü də təkcə məni hiddətləndirmir, cəmiyyətimizi, adamlarımızı da hiddətləndirir, Rusiya barəsində mənfi münasibət yaradır. Biz bunu istəmirik, qətiyyən istəmirik. Xatirimdədir, Pervomayskda Çeçenistanla Dağıstan arasında böhran baş vermişdi. О vaxtlar Federal Təhlükəsizlik Xidmətinə Barsukov rəhbərlik edirdi. O, hansısa bir suriyalıdan onun oraya Azərbaycandan keçib getdiyi barədə viza olan pasport tapıb göstərmişdi. Azərbaycana gələnlərin Rusiyadan keçdiyi barədə viza olan pasportlardan indi nə qədər istəsəniz çıxarb sizə göstərə bilərəm. Biz məgər onların hamısına nəzarət edirik? Biz məgər onların hamısını tuturuq? Biz bunu necə edə bilərik? Ölkələrimiz azad ölkələrdir, sərhədlər açıqdır, kimsə oraya gedə bilər, kimsə buraya gələ bilər. Məgər bu fakt əsasında belə qənaətə gəlmək olarmı ki, Azərbaycandan Çeçenistana yaraqlılar və ya quldurlar keçib gedirlər? Mən bunu о dövr haqqında deyirəm. Nə isə, olan olub, keçən keçib. Orada hadisələr yatdı və sairə. Hər şey ötüb keçdi. Dağıstan. Dağıstan Rusiya Federasiyasının sübyekti kimi, Rusiya Federasiyasının ayrılmaz hissəsi kimi ən yaxın qonşumuzdur, eyni zamanda bizim böyük dostumuzdur. Belə ki, əvvəl, bütün sərhədimiz Dağıstanla bizim aramızda olan ərazidən keçir, ikincisi, Azərbaycanı Dağıstanla çoxəsrlik əlaqələr, mədəniyyətlərimizin ümumiliyi, dinimizin ümumiliyi, digər dəyərlərimizin ümumiliyi birləşdirir. Sonra, siz gözəl bilirsiniz ki, Azərbaycanda əslən dağıstanlı olan çoxlu insan yaşayır. Dağıstanda da əslən Azərbaycandan olan bir о qədər insan yaşayır. Dağıstanda 120 mindən artıq azərbaycanlı yaşayır. Biz həmişə istəmişik ki, Dağıstanda vəziyyət sakit olsun. Həmişə, Çeçenistanda hadisələr baş verən dövrdə də daim
_____________________________________________ 31
narahat olmuşuq ki, bu hadisələr Dağıstana keçə bilər. Bununla əlaqədar biz Dağıstan rəhbərliyi ilə, Dövlət Şurasının sədri Məhəmmədəli Məhəmmədovla, Nazirlər Şurasının sədri Şıxsəid Xizroyev və başqaları ilə sıx əlaqə saxlayırıq. Biz həmişə bir- birimizə məlumat vermişik və sair. Yeri gəlmişkən, Dağıstanda vəziyyətin mürəkkəbləşməsini biz buradan müşahidə edirdik. Hələ 1997- ci ildə, - indi mən bu faktları mətbuat nümayəndələrinin yanında açıqlamalıyam ki, mövqeyimizi təhrif etməsinlər, - mən Moskvada rəsmi səfərdə olarkən və prezident Boris Nikolayeviç Yeltsinlə görüşərkən nümayəndə heyətimizin yanında ona dedim ki, Dağıstanda vəziyyət ağırdır, mürəkkəbləşir, siz buna diqqət yetirin. Lakin dedilər ki, biz bunu bilirik, məşğul oluruq və sair. Sonralar, 1997-ci ilin oktyabrında Kişinyovda MDB dövlət başçılarının iclasında öz çıxışımda, - mən onu ən çox Ermənistan- Azərbaycan münaqişəsinə həsr etdim, - dedim ki, Dağıstanda vəziyyət mürəkkəbləşir, xahiş edirəm, buna diqqət yetirəsiniz. 1997-ci ilin oktyabrında Kişinyovda dövlət başçılarının iclasının yazısı var, stenoqramı var. Azərbaycan prezidenti kimi mənim mövqeyim belədir, bu, Azərbaycan dövlətinin mövqeyidir. Biz bunu görürdük. Lakin orada kimə xoş gəlməsə də, bu gün deməliyəm ki, Rusiya rəhbərliyi Dağıstanın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün lazımi tədbirlər görmədi. Tədbirlər görmədi. Bunu deməyə haqqım var, çünki oradakı vəziyyətə bələdəm. Əgər Rusiyanın müvafiq xidmətləri bu məsələyə daha çox diqqət yetirsəydi, ciddi işlə daha çox məşğul olsaydılar, Dağıstanda bu cür vəziyyət yaranmazdı. Mən Dağıstan nümayəndələri ilə daim görüşürəm. Onlar mənə deyirlər - biri gəlir, onunla, bununla görüşür, amma deyir ki, hər şey normaldır və sair. Rusiyanın ən yüksək vəzifəli şəxslərindən biri bu hadisələr inkişaf etmədən hələ xeyli əvvəl Dağıstana gələrək bəyan etmişdi ki, bilirsinizmi,
_____________________________________________ 32
vəhhabilər çox tərəqqipərvər insanlardır və onlarla əməkdaşlıq etmək lazımdır. Bu bəyanatlar Dağıstanda məlumdur, onlar bizə də gəlib çatmışdır. Başa düşürsünüzmü? İndi Dağıstanın düşdüyü vəziyyətin başlıca səbəbi Rusiya Federasiyasının müxtəlif xidmətlərinin Dağıstanda bu cür qeyri-ardıcıl mövqeyidir. Sonra. Axı orada Çobanmaxi və Karamaxi kəndlərini, daha hansısa dörd kəndi həmin terrorçular, həmin quldurlar hərbi əməliyyatlar başlanmazdan xeyli əvvəl ələ keçirmişdilər. Bu, bir neçə ay əvvəl çox yaxşı məlum idi. Mən bundan yenə də dağıstanlılarla əlaqələrim vasitəsilə xəbər tutmuşdum. Deyirəm - necə olmuşdur ki, bu kəndlər Dağıstan rəhbərliyinin, daha doğrusu, Rusiya rəhbərliyinin tabeliyindən çıxmışdır. Lakin onlar vaxtında tədbir görməkdənsə, sadəcə olaraq seyr etmiş, orada sadəcə olaraq kimsə bir tipi dəstəkləmiş, kimsə başqa bir tipi dəstəkləmişdir. Yeri gəlmişkən, orada Xaçilayev adlı birisi var. İş о yerə gəlib çatmışdı ki, bir vaxtlar onu bütün Rusiya müsəlmanlarının rəhbəri, prezidenti elan etmişdilər. O, Azərbaycana da çox mənfi münasibət bəsləyirdi. Boris Nikolayeviç Yeltsin prezident seçildikdən sonra onun andiçmə mərasimi oldu. Mərasimdə mən də iştirak edirdim, bu zaman Xaçilayev, - о vaxtadək mən onu tanımırdım, - mənə yaxınlaşaraq dedi: - Mən Xaçilayevəm, sizinlə tanış olmaq istəyirəm və sair. İndiki hadisələrin baislərindən biri olan və Çobanmaxi, Karamaxi kəndlərinin və digər kəndləri ələ keçirən bu adam yüksək hakimiyyət dairələrində idi, Dövlət Dumasının deputatı seçilmişdi. Axı bütün bunlar Rusiya rəhbərliyinə çox gözəl məlum idi. Onlar nə üçün tədbirlər görmədilər, nə üçün vəziyyətin bu yerə gəlib çatmasına yol verdilər? Biz bundan əziyyət çəkirik. Qonşu kimi, tərəfdaş kimi bütün bunlar barəsində açıq deməyə əsasımız var.
Yüklə 3,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
|