Müdafi əsiz müdafi əçilər: Azərbaycanda vəkillik sənətinin sistematik problemləri
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İntizam Komissiyası
- II FƏSİL: İxtisas, etik davranış və intizam qaydaları Vəkil statusu
MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI 19 hü quq şü nasın və kil sta tusu al ma sı nı tə min et mir. Rəs mi sta tis tik mə lu mata əsas lan ma sa da, Ko mis si ya nın ic las ları nın na dir hal lar da ke çi ril di yi və na mizəd- lərin ix ti sas də rə cə ləri nin aşağı ol duğu id dia edi lir. İx ti sasa qə bul pro sesi nin im ta han lar və bey nəl xalq stan dart lar çər çi və sin də ke çi ril mə si Və kil lər Kol le- gi ya sı ix ti sas ko mis si ya ları nın sə la hiy yətin də olan mə sə lə olsa da, “hər kəsin hü quqi xid mət lərə sə mə rə li və bəra bər im kan ları nın ol ma sı” 87 im kan ları Və kil lər Kol le gi ya sı nın öh də li yi dir. Və kil lərin sayı nın Azər bay can da ol duğu kimi nə zə- rə çar pa caq şə kil də az ol ma sı cə miy yətin hü quqi xid mət lərə çı xış im kan ları nı məh dud laş dı rır. Ha zı rki status quo ümu mi lik də məh kə mə sis te mi nə cid di zə rər vur maq la ya naşı, in san hü quq ları qur ban ları nın da əda lət li məh kə mə araş dır- ma sı və əda lətə çı xışı na ma neə tö rə dir.
Rəyasət He yəti nin in ti zam təd biri gör mə si nə bax mayaraq, yal nız İn ti zam Ko- mis si ya sı nın rəyi əsasın da Kol le gi ya nın üzv ləri nə qar şı in ti zam təd bir ləri hə yata ke çiri lə bi lər 88 . Və kil lərin İn ti zam Ko mis si ya sı bu Qa nuna və onun əsasın da Və- kil lər Kol le gi ya sı nın Ümu mi Yı ğın cağı tə rəfin dən qə bul edi lən Əsas na mə yə mü- va fiq olaraq fə a liy yət gös tə rir 89 . İn ti zam Ko mis si ya sı nın üzv ləri Ümu mi Yı ğın- caq (Konf rans) tə rəfin dən se çi lir. Ko mis si ya sədr, mü a vin və di gər və kil lər dən iba rət tər kib də fə a liy yət gös tə rir 90 . İn ti zam Ko mis si ya sı haq qın da Əsas na mə Ko mis si ya ya üzv lərin sayı nı də qiq şə kil də müəy yən ləş dir mir. Əsas na mə Ko mis si ya nın üzv ləri nin aşağı dakı hü quq və və zi fə ləri ni müəy yən edir: • In ti zam Ko mis si ya sı na da xil olan şi ka yət və mü ra ci ət lərin araş dı rıl ma sın da iş ti rak et mək; • İn ti zam Ko mis si ya sı nın ic la sın da ba xıl ma sı nə zər də tu tu lan ma te ri al lar la ta nış ol maq və on lar dan çı xa rış lar et mək; • İntizam Komissiyası iclasının vaxtı və yeri barədə məlumat almaq; • İntizam Komissiyasının ərizə və şikayətlərə baxılmasında iştirak etmək; • Baxılan məsələlər üzrə məruzə etmək; • Də vət olun muş şəx lərə su al lar ver mək, ma te ri al ların tə ləb edil mə si ba rə də və sa tət ver mək, öz də lil və mü la hi zə ləri ni təq dim et mək; • Mə su liy yət mə sə lə si ba xı lan və kilə qo hum luq və ya qə rəz li mü na si bət ol- duq da öz-özünə eti raz et mək; • İn ti zam Ko mis si ya sı nın qə rarı nın qə bul edil mə si ilə əla qə dar səs ver mə də iş ti rak et mək; • İn ti zam Ko mis si ya sı tə rə din dən qə bul edil miş qə rara xü su si rə yini əla və et mək.
Gös tə ri lən ge niş sə la hiy yət lərə bax mayaraq, real lıq da, İn ti zam Ko mis si ya sı Rə- ya sət He yəti nin tö rə mə or qa nı kimi fə a liy yət gös tə rir. Ko mis si ya öz tə şəb büsü
87
sası nın azad hə yata keçi ril mə si haq qın da № R (2000) 21 Tövsiyyəsi, sit., prinsip IV; Sinqvi Bəyan naməsi, bənd 99(i).
88 Vəkillərin İntizam Komissiyası haqqında Əsasnamə, maddə 1.3.
89 Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında Qanun, sit., maddə 21(II).
90 Vəkillərin İntizam Komissiyası haqqında Əsasnamə, sit., maddə 2. MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI 20 ilə ic ra ata baş la maq iq ti darın da de yil və onun qə rar ları ye kun qə rar he sab olun mur: Ko mis si ya nın sə la hiy yəti hər han sı iş ba rə sin də rəy ver mək dən iba rət olsa da, ye kun qə rar Rə ya sət He yəti tə rəfin dən ve ri lir. Nəticə Və kil lərin müs tə qil özünü ida rə çi liyi və və kil lik fə a liy yəti nin yük sək stan dart lar əsasın da möv cud ol ma sı üçün ki fa yət qə dər hü quqi baza ol ma sı na bax ma ya raq, təc rü bə də Və kil lər Kol le gi ya sı ins ti tu si o nal zə if ik gös tə rə rək öz funk si ya ları nı adek vat şə kil də yeri nə ye tirə bil mir. Və kil lər Kol le gi ya sı or qan ları nın məh dud çər çi və lər də möv cud luğu on ların öz fun k si ya ları nı müs tə qil şə kil də hə yata ke- çir mə yə ma neə ya ra dır. Və kil lər Kol le gi ya sı ida rə edi ci or qan lara ye ni üzv lərin qə bulu, və kil lərin pe şə və fə a liy yəti ilə əla qə dar la zımi sə nəd lərin qə bulu ilə bağ lı mü hüm təd bir lərin gö rül mə sin də mü vəf ə qiy yət siz lik nü ma yiş et di rir. Bü- tün bun lar Kol le gi ya nın bü töv lük də fə a liy yəti nin le gi tim liyi ni su al al tın da qo yur və və kil lik fə a liy yəti nin sə mə rə li ida rə edil mə si rolun da əsas lı şüb hə lər ya ra dır.
MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI 21 II FƏSİL: İxtisas, etik davranış və intizam qaydaları Vəkil statusu Bey nəl xalq stan dart lar mü əy yən edir ki döv lət lər, və kil lərin pe şə bir lik ləri və təh sil müəs si sə ləri şəx sin və kil lik sta tusu nu əl də et mə və və kil lik fə a liy yəti ilə məş ğul ol ma sı na ma neə ya ra da caq hər han sı ayrı-seç ki li yin qar şı sı nı al maq və- zi fə si da şı yır lar 91 . Sözü ge dən öl kənin və tən daş lığı ilə bağ lı qo yu lan tə ləb is tis na ol maq la, bu ayrı-seç ki li yə iş fə a liy yəti müd dətin də ir qi, cinsi, et nik, dini, si ya si, mil li və so si al sta tusa, mül ki, do ğum yeri, cinsi se çim və ya gen der kim liyi nə, əlil- li yə və ya iq ti sa di və ziy yəti nə, bu və ya di gər əsas lar la ayrı-seç ki li yə yol ve ril mə- mə si da xil dir 92 . Və kil lik fə a liy yəti ilə məş ğul ol maq is tə yən şəxs lərin və kil ol ma sı və və kil lik fə a liy yəti ni da vam et mə si üçün ilk ola raq “zə ruri xü su siy yət lərə, vic- dan lı dav ra nışa və təq dirə layiq əx laqa sa hib ol ma sı da ey ni də rə cə də va cib dir” 93 .
tusu na yi yə lən mə pro se sin də müs tə qil liyi nin va cib liyi ni vur ğu lanır: “Və kil lik fə- a liy yəti ilə məş ğul olma və ya bu pe şə yə yiyə lən mə hü ququ ve rən qə rar lar müs tə qil or qan lar tə rəfin dən ve ril mə li dir. Belə qə rar ların müs tə qil və ya müs- tə qil ol ma yan or qan tə rəfin dən ve ri lib-ve ril mə mə sin dən asılı ol ma yaraq, müs- tə qil və qə rəz siz məh kə mə or qanı tə rəfin dən nə zər dən ke çi ril mə li dir” 94 . Azər bay can da və kil liyə qə bul Və kil lər Kol le gi ya sı nın İx ti sas Ko mis si ya sı tə rəfin- dən hə yata ke çiri lir (bax I Fəsil). Və kil liyə qə bul ilə bağ lı qay da lar qa nun ve ri ci- lik lə tən zim lən mə sə də, Və kil lər Kol le gi ya sı Rə ya sət He yəti tə rəfin dən mü əy- yən ləş diri lir 95 .
mə li dir: • Ali hüquq təhsili olmalı; • Hü quq şü nas ix ti sası üz rə üç il dən az ol mayaraq iş stajı olan və ya elmi və pe da qoji təh sil mü əs si sə lərin də hü quq sa hə sin də üç il dən az ol ma yan müd dət də fə a liy yət gös tər mə li; • Ix ti sas im ta hanı nı mü vəf fə qiy yət lə vermiş olmalı; • Müvafiq icra hakimiyyəti or qanı nın təd ris-elm mü əs si sə sin də ic bari tə limi mü vəf fə qiy yət lə bi tir mə li 96 .
şəxs lər is tis na ol maq la) və ya ha kim ol muş şəxs lər dən yal nız şi fahi mü sa- hibə dən keç mək tə ləb olu nur 97 . Hü quq elm ləri dok toru alim lik də rə cə si olan 91 Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt, maddə 26; Avropa İnsan Hü quq ları Kon ven si ya sı, mad də 14; Və kil lər Rolu haq qın da Əsas Prin sip ləri, sit ., prin sip 10; Həm çi nin bax Sinq vi Bə yan na mə si, sit., bənd 77; Əlil li yi olan Şəxs lərin Hü quq ları haq qın da Kon ven si ya, mad də 4,5; BHK, Cin si ori en ta si ya, Gen der Kim li yi və Bey nəl xalq İn san Hü quq ları — Tət biqi Tə li mat, 4 nöm rə li Prak tiki Tə li mat, 2009.
92
bənd 77.
93 Sinqvi Bəyannaməsi, sit., bənd 80.
94 Nazirlər Komistəsinin üzv Dövlətlərə vəkilli ixtisasının azad həyata keçirilməsi haqqında R (2000) 21 nöm rə li Töv siy yə si, sit., prinsip I.2.
95 Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında Qanun, sit., maddə 13(IX).
96 Ibid., maddə 8(I).
97 Ibid . Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|