Müdafi əsiz müdafi əçilər: Azərbaycanda vəkillik sənətinin sistematik problemləri
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İntizam tədbiri
MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI 26 və ziy yətə hələ də dö züm lü lük nü ma y iş et diri lir və bu yön də heç bir müs bət ad- dım atıl mır. İntizam tədbiri BMT Əsas Prin sip lər inə görə, in ti zam təd bir ləri və kil lik, müs tə qil or qan və ya məh kə mə tə rəfin dən ya ra dı lan müs tə qil və qə rəz siz qu rum tə rəfin dən hə yata ke çi ril mə li və müs tə qil məh kə mə ba xı şı na tabe ol ma lı dır 124
. İc ra at lar bu prin- sip lərin nəz din də və kil lərin davra nış qay da ları haq qın da ko deksə və di gər etik davra nış qay da ları na və stan dart lara uy ğun apa rıl ma lı 125
və əda lət li məh kə mə araş dır ma sı na uy ğun olaraq çe vik və əda lət lə hə yata ke çi ril mə li dir 126 . Av ro pa Şu ra sı Na zir lər Ko mi tə si nin R (2000) 21 say lı Töv siy yəsi öz başı na tət biq edi lən in ti zam təd biri ni qa da ğan edir və və kil lərin “pe şə fə a liy yət ləri ni hə yata ke çir- ər kən hər han sı mü da xi lə dən, məh du diy yət dən, bir-başa və do la yı yol la edi lən hədə-qor xu dan azad, və kil lərin müs tə qil liyi ni təmin edən sis temin ya ra dıl ma- sı nı tə ləb edir” 127
. İn ti zam təd biri ni hə yata ke çirən or qanın, məh kə mə nin və ya tri bu nalın həm ins ti tu si o nal, həm də fər di müs tə qil liyi nin ol ma sı tə ləb olunan di gər şərt lər dən biri dir. İn s ti tu si o nal müs tə qil lik de dik də, in ti zam təd biri görən qu rumun təş kil olun ar kən və ida rə edi lər kən ic ra və ya di gər or qan ların xa rici mü da xi lə si nin qar şı sı nı al maq iq ti da rın da ol ma sı nə zər də tu tu lur. Fər di müs tə qil lik və qə rəz- siz li yə gəl dik də isə, in ti zam təd biri gö rən qu rumun üzv ləri nin qə rar qə bul et- mə də müs tə qil ol ma sı başa dü şü lür 128 .
mə or qanı olan İn ti zam Ko mis si ya sı tə rəfin dən hə yata ke çi ri lir. Bu sə bəb dən də, onun müs tə qil liyi qa nun ve ri ci lik lə mü əy yən ləş di ri lir. İn ti zam Ko mis si ya sı və kilin in ti zam mə su liy yəti nə cəlb edil mə si və Kol le gi ya ya üzv lük dən çı xa rıl ma sı haq- qın da, on lar tə rəfin dən peşə fə a liy yəti nin hə yata ke çi ril mə si ilə bağ lı yol ve ri lən in ti zam po un tu ları na da ir şi ka yət və mü ra ci ət lərə, həm çi nin in ti zam cə za sı nın vax tın dan əv vəl gö tü rül mə si ba rə də və kilin əri zə si nə ba xır 129 . Və kil lər Kol le gi ya- sı Rə ya sət He yəti tə rəfin dən gön də ri lən şi ka yət lərə in ti zam ic ra atı nın baş lan dığı gün dən bir ay müd dətin də ba xı lır 130 . İn ti zam Ko mis si ya sı Və kil lər Kol le gi ya sı Rə ya sət He yəti va si tə si ilə məh kə mə lər dən, prokurorluq or qan ların dan, po lis or qan ların dan, mü əs si sə, ida rə və təş ki lat lar dan və Əsas na mə də gös tə rilən di- gər sub yekt lər dən zə ruri olan mə lu maq və sə nəd ləri ala bi lər 131
. Ko mis si ya həm də Rə ya sət He yəti va si tə si ilə eks pert rəyi al maq sə la hiy yəti nə də ma lik dir 132 .
bilər lər: • Və kil pe şə borcu nu hə yata ke çi rər kən Və kil lər və və kil lik fə a liy yəti haq qın- da Qa nunun;
124 BMTnin Vəkillərin Rolu bağlı Əsas Prinsipləri, sit., prinsip 28.
125 Ibid., prinsip 29.
126 Ibid., prinsip 27.
127 Nazirlər Komitəsinin üzv Dövlətlərə vəkillik ixtisasının azad həyata keçirilməsi haqqında R (2000) 21 nömrəli Tövsiyyəsi, Avropa Şurası, sit., Müqəddimə.
128 İnsan Hüquqları Şurası, Ümumi Şərh 32, bənd 19–21.
129 Vəkillərin İntizam Komissiyası haqqında Əsasnamə, sit., maddə 3.1.
130 Ibid., maddə 6.1.
131 Ibid., maddə 3.2.
132 Ibid . MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI 27 • Digər qanunvericilik aktlarının tələblərinin; • Vəkillərin davranış qaydaları haqqında Əsasnamənin; • Vəkil etikası normalarının pozulması halları aşkar olunduqda 133 .
na ra hat lıq doğu ran mə sə lə dir. Bey nəl xalq in san hü quq ları nın ən va cib prin sip- lərin dən biri in san hü quq ları na hər han sı for ma da tə sir edən təd bir lərin ay dın və bir mə na lı ya zıl mış qa nuna uy ğun luğu nu tə ləb edən qa nun çu luq prin sipi dir. İc ra atın qa nuna uy ğun luğu de dik də, bu qa nunun tək cə möv cud luğun dan yox, həm də key fiy yətin dən bəhs edi lir 134
. Xü susi lə onu qeyd et mək la zım dır ki, hü- quq ön gö rü lən ol ma lı dır, çün ki “əgər hər han sısa nor ma və tən daş lar üçün öz hə rə kət və ya hə rə kət siz liyi ni tən zim ləyə cək də rə cə də ki fa yət qə dər açıq şə kil- də ifa də edil mə miş dir sə, “qa nun” olaraq qə bul edilə bil məz: şəxs — əgər zə ruri hü quqi məs lə hətə eh ti yac var sa — həmin şə ra it də nə ti cə lər do ğura bil əcək ən uy ğun ha lı ön gör mə li dir” 135 .
şəxsi hə yata hör mət, fi kir və top laş ma azad lığı na təsir edə bilər. Bunu nə zə rə alaraq se çil miş in ti zam təd biri nin əsas ları ki fa yət qə dər açıq və qa nuna uy ğun ol ma lı dır. İn ti zam mə su liy yəti qa nun la və ya mə cəl lə ilə “ümu mi və he sab- lan mış şə kil də tət biqi ni” nə zər də tut duq da, sözü ge dən təd birin uzaq görən lik tə ləbi nə ca vab ver mə si şüb hə doğu ra bi lər 136
. Si ya hı dan da görül dü yü kimi, “Di gər qa nun ve ri ci lik akt ları nın tə ləb ləri nin po zul ma sı” ka te qo ri ya sı da da xil ol- maq la, in ti zam ic ra atı nın baş lan ma sı üçün ki fa yət qə dər ge niş əsas lar mü əy- yən ləş di ril miş dir. Həm çi nin, qeyd et mək la zım dir ki, İn ti zam Ko mis si ya sı haq- qın da Əsas na mə də bu ka te qo ri ya nın in ti zam ic ra atı nın baş lan ma sı üçün əsas kimi gös tə ril mə miş dir 137 . Di gər əsas lar və kil lərin han sı hal lar da in ti zam ic ra atı- na baş lanıl acağı nı gör mə yə im kan ver mə yə rək, on ların ey ni də rə cə də və ge niş şə kil də şərh edil mə si nə im kan ya ra dır. İn ti zam ic ra atı Və kil lər Kol le gi ya sı Rə ya sət He yəti tə rəfin dən irə li sü rü lür 138
. İn- ti zam Ko mis si ya sı in ti zam ic ra atı nın baş lan dığı gün dən bir ay müd dətin də, bir qay da olaraq, və kilin iş ti rakı ilə araş dır ma apa rır və mü va fiq rəyi ni Rə ya sət He- yəti nə təq dim edir 139 . İn ti zam Ko mis si ya sı nın sədri in ti zam ic la sı nın ha zır lığın- da mə su liy yət da şı yır. O, ic la sın ye ri, vaxtı, gün də liyi ni və ic la sa də vət edi lən şəxs lərin si ya hı sı nı mü əy yən edir 140 . İn ti zam Ko mis si ya sı nın üzv ləri nə və də vət olu nan şəxs lərə ic la sa ən ge ci iki gün qal mış, mə su liy yət mə sə lə si nə ba xı lan və kilə isə ən geci üç gün qal mış ic la sın vaxtı və yeri ba rə də xə bər dar lıq edi lir 141 .
Mə su liy yət mə sə lə si nə ba xı lan və kilin ic la sın günü ba rə də mü va fiq qay da da xə- bər edil mə mə si və ya üzr lü sə bəb dən ic la sa gəl mə mə si mə sə lə yə ba xıl ma sı nı tə xirə sa lır 142
. İc las ko mis si ya üzv ləri nin ya rı sın dan çoxu iş ti rak et dik də eti bar lı
133 Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında Qanun, maddə 22(I).
134 Malone Birləşmiş Krallığa qarşı, AİHM, Ərizə nömrə 8691/79, 2 avqust 1984-ci il Qərar, bənd 67.
135 Ibid., bənd 66.
136 Oleksandr Volkov Ukraynaya qarşı, AHİM, Ərizə nömrə 55480/00, 9 yanvar 2013-cü il Qərarı, bənd 178.
137
Vəkillərin İntizam Komissiyası haqqında Əsasnamə, sit., maddə 1.2.
138 Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında Qanun, sit., maddə 22(V).
139 Ibid., maddə 22(IV).
140 Vəkillərin İntizam Komissiyası haqqında Əsasnamə, sit., maddə 6.2.
141 Ibid., maddə 6.3.
142 Ibid., maddə 6.4. Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|