Müasir dövrdə Azərtac xəbər agentliyinin fəaliyəti
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
-13-
müasir insanların informasiyalardan bəhrələnmə imkanları, informasiya resursları və ondan istifadənin vəziyyəti kimi məsələlər əsas götürülmüşdür. İnformasiya azadlığı prinsipi Qərb media sistemində fərqlidir, insanlara ən başlıca olanı söyləmək imkanı ilə yanaşı, öz istədiyi fikri çatdırmaq və izah etmək niyyətini nəzərdə tutur. İraq müharibəsi, Əfqanistan, Çeçenistan, Gürcüstan və Dağlıq Qarabağ müharibələrinin gedişindəki informasiya mübarizəsində bu, özünü daha aydın göstərdi. Bütün bunlar informasiya şəbəkələrinə və sistemlərinə təhlil verərkən kulturoloji təhlil metodundan istifadə etməyi, ziddiyətlərin sosiomədəni mahiyyətini üzə çıxarmağı tələb edir.Tarixin indiki mərhələsində hər bir informasiya qurumu dünyanın qlobal problemlərini və qabaqcıl təcrübələri öyrənməklə yanaşı, öz prinsiplərini və konsepsiyalarını da müəy- yənləşdirir. Azərbaycanda informasiya qurumlarının bu istiqamətdə fəaliyyətinin elmi- nəzəri təhlilini canlandırmaq üçün tarixi müqayisəli təhlil metodundan istifadə daha məqsədəuyğun sayılmışdır. Dövlətin və xalqın istək və arzularına müvafiq olaraq Azərbay- can gerçəkliyinin təbliği, iqtisadi və sosial imkanların getdikcə artması ilə müşahidə olunan informasiya siyasəti öz tarixi inkişafında Azərbaycan dövlətinin və xalqının mənafeyinə xidmət edir. Müasir informasiya cəmiyyətində aparılan böyük işlər nə qədər ümumbəşəri xarakterli olsa da, onun zəngin və çoxsahəli regional və milli xüsusiyyətləri də vardır. Ona görə də tədqiqatda məsələnin ümumi tərəflərinə nəzər salmaqla, ilk dəfə olaraq, Azərbaycan tarixi- nin bu mühüm sahəsinə kompleks yanaşılmış, onun regional, o cümlədən ölkəmizlə bağlı məsələlərinə daha çox diqqət verilmişdir. Bununla yanaşı, tədqiqatda yeniliyi əsas- landırılan aşağıdakı məsələləri ayrıca qeyd etmək olar: -
yətlərinin milli arealda səciyyələndirilməsi; -
dünya yeniliklərinin öyrənilməsi, təhlili və yayımında yerli KİV və agentliklərin fəaliyyəti və informasiya mübadiləsinin əhəmiyyəti; -
həyatındakı rolu; -
AzərTAc-ın yaradılmasının tarixi əhəmiyyəti, demokratik prinsiplərin və siyasi plüralizmin inkişafına onun təsiri; -
formalaşmasındakı iştirakının təhlili; -
ümumilli lider Heydər Əliyevin KİV-lərlə iş metodu və bunun Azərbaycan mətbuatının inkişafına təsiri; -14-
-
müasir mərhələdə Prezident İlham Əliyevin informasiya işinə verdiyi diqqət, AzərTAc-ın beynəlxalq əlaqələrinin genişlənməsinə qayğısı. -
Tədqiqat işinin materialları, ayrı-ayrı fəsillərdə qoyulan məsələlər Azərbaycanın ən yeni tarixi, mətbuat tarixi, müasir jurnalistika, sosiologiya, politologiya, sosial-psixologiya və s. elm sahələrinin tədqiqində, habelə universitetlərdə müvafiq fənlərin tədrisində, mühazirə mətnlərinin hazırlanmasında istifadə oluna bilər. Eyni zamanda, dövlət idarəçilik sistemində,müxtəlif kommersiya və biznes sahələrində çalışan, gündəlik fəaliyyətində informasiya işi ilə təmasda olan insanlar üçün də maraqlı ola bilər.
-15-
I FƏSİL İNFORMASİYA VƏ XƏBƏR AGENTLİYİ MƏFHUMLARI 1.1. İnformasiya nədir? Sürətlə qloballaşan müasir dünyanın beynəlxalq münasibətlər sistemində informasiya inkişafın hərəkətverici qüvvəsinə çevrilmişdir. Yeni dünya nizamında mass-medianın elmi- nəzəri və praktik konsepsiyasını araşdıran tədqiqatlarda belə bir fikrə tez-tez rast gəlmək olur ki, hazırda dünyanın güc mərkəzlərinin siyasətini məhz informasiya formalaşdırır. İndi istər qabaqcıl dövlətlər, istərsə də inkişaf etməkdə olan ölkələr beynəlxalq əlaqələr sistemində münasibətlərin prioritetlərini toplanmış və təhlil edilmiş informasiya əsasında müəyyənləşdirir. Bu amili nəzərə alan tədqiqatçılar yazırlar ki, hələ ötən əsrin 60-70-ci illərindən başlayaraq sənaye cəmiyyəti kompyuter texnologiyalarının sürətli inkişafa yol açdığı yeni epoxaya-informasiya cəmiyyətinə daxil olmuşdur. Futuroloq A. İoselianin informasiya cəmiyyətinə keçidi bilavasitə informasiya iqtisadiyyatının yaranması zərurəti ilə əlaqələndirir. 4 Elmi ədəbiyyatda informasiya cəmiyyəti, onun sosioloji, fəlsəfi və futuroloji mahiyyəti barədə müxtəlif fikirlər vardır. Bəziləri onu informasiya iqtisadiyyatının, başqaları modernləşmənin, digərləri postindustrial sistemin meydana gətirdiyini yazırlar. İctimai inkişaf haqqında konseptual proqnozların patriarxları olan E. Toffler, D.Bell informasiya cəmiyyətini industrial cəmiyyətdən sonra yaranan yeni mərhələ kimi səciyyələndirirlər. Onların fikrincə, industrial cəmiyyətin əsasını təşkil edən kapital və əmək burada öz yerini informasiyaya, biliyə verir. İnformasiya texnologiyalarının inqilabı təsiri nəticəsində informasiya cəmiyyətində siniflər sosial baxımndan diferensiasiya edilməmiş “informasiya birlikləri” ilə əvəzlənir. 5
fundamental əsərində yazır: “Modernləşmə dünya birliyinə nüfuz edərək, “ikinci dalğa”nı –industrial sivilizasiyanı tədricən əvəzləyir. Dünya sivilizasiyanın dalğaları əvəzlənərək, tarixi inkişafın qatlarına yeni münasibətlər, iqtisadi prioritetlər və imkanlar, habelə siyasi normalar və təsisatlar gətirir, fərdin sosial simasını dəyişdirir. İndi dünyanın üçüncü Toffler dalğasının qoynunda olduğu bir vaxtda, informasiya cəmiyyətinin reallıqlarını təzəcə mənimsəyən yeni müstəqil dövlətlərdə təbii modernləşmə başlayır.” 6
4 Иоселиани А.Д.Информационное общество//Глобалистика:Энциклопедия./Ред. и сост. И.И.Мазур и А.Н.Чумаков. М.:Радуга, 2003, стр.325 5 Тоффлер Э Третъя волна / Научный редактор, предисловие П.СТР. Гуревич. М.: Изд-во АКТ, 2002, стр.7 6 Yenə orada, стр.9 Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|