Mövzu Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar Plan: Sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqlar

Plan: 

1.

 

Autizm, autizmin klinik əlamətləri  

2.

 

Daun sindromu, növləri və klinik əlamətləri və terapiya metodları 

3.

 

 Selektiv mutizm, bu zaman istifadə olunan terapiya metodları 

 

Autizm

: 

Motorikanın  və  nitqin  pozulması  ilə  nəticələnən,  uşağın  sosial 

münasibətlərinin  qurulmasında çətinliklərin yaranmasına səbəb olan psixi inkişaf 

ləngiməsi-autizm adlanır. Autizm zamanı aşağıdakılar özünü göstərir: 

 

 

-Əlaqədən qaçma;  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Tənhalıq;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Davranışın stereotip formalarına cəhdetmə;  

 

 

 

 

 

-Nitqin qeyri-adi inkişafı;  

 

 

 

 

 

 

 

 

- Hiss orqanlarına təsir edən sensor reaksiyalarıa qeyri-adekvat münasibət. 

 

DSM V görə autizmin əlamətləri: 

 

 

 

 

 

 

 

I Sosial ünsiyyət (kommunikasiya) və  qarşılıqlı əlaqə   

 

 

 

1. Sosial emosiyalarda qarşılıqlı defisit: 

 

 

 

 

 

 

-Anormal sosial yaxınlaşma 

 

 

 

 

 

 

 

 

-Əvvəl və axırncı söhbətlərin uyğunsuzluğu  

 

 

 

 

 

-Maraqların, emosiyaların əksetdirilməsi məsuliyyət hissinin azalması;  

 

-Sosial qarşılıqlı maraqların başa çatmasında əskiklik 

 

 

 

2. Verbal olmayan kommunikativ davranışlarda defisit:   

 

 

 

- Verbal və qeyri-verbal kommunikasiya inteqrasiyalarında zəiflik;    

 

- Göz kontaktı və bədən dilində anomallıq;   

 

 

 

 

 

- Başa düşməkdə çətinlik və qeyri-verbal kommunikasiyadan istifadə; 

 

- Jestlərdən yaxud üz ifadələrində əskiklik.   

 

 

 

 

 

3. İnkişafda və münasibətləri qorumaqda defisit:    

 

 

 

 

- Çətin dostluq qurmaq;   

 

 

 

 

 

 

 

 

- Situasiyalara öyrəşməkdə problem və davranışı tənzimləməkdə problem; 

 

- İnsanlarla maraqlı ünsiyyət qurulmasında problem.   

 

 

 

 

II Təkrarlanan və məhdudlaşdırıcı davranışlar:  

 

 

 

 

 

1.  Stereotiplər  və  yaxud  təkrarlanan  nitq,  hərəki  (motor)  yerdəyişmə  və 

yaxud obyektlərdən istifadə    

 

 

 

 

 

 

 

 

- Sadə motor stereotipləri;  

 

 

 

 

 

 

 

 

- Exolaliya;   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

- Təkrarlanan əşya istifadəsi;    

 

 

 

 

 

 

 

- İdeosinkretik frazalar.   

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Rutinlərə hədsiz (aşırı) bağlılıq, ritual davranış formaları:    

 

 

- Hərəki ritualların dəyişməkdə aşırı müqavimət;    

 

 

 

 

- Bəzi eyni yeməklərdə yaxud digər şeylərdə israr;  

 

 

 

 

- Sualların təkrarı və yaxud  bəzi kiçik dəyişikliklər zamanı aşırı destress.  

 

3. Yüksək  məhdudlaşdırma, sabitləşmiş maraqlar anomal tezlikli və yaxud 

fokuslaşma:  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Çətin nailiyyət və (vəyaxud) adət olunmamış obyektlərə qayğı;  

 

 

- Aşırı sərhədlənməl yaxud maraqların qorunması.  

 

 

 

 

4. Hiper yaxud hipo-reaktivlik hissi (sensor)  

 

 

 

 

 

- Qeyri-adi (ətraf mühitlə əlaqədaar qeyri-adi hissi maraqlar;   

 

 

- Ağrı, zərbə sayıq aydın görünən fərq. 

 

 

 

 

 

 

Autizmli uşaqlarda əsas çətinliklər aşağıdakı sferalarla bağlıdır: 

 

 

Duyğu-qavrayışla bağlı çətinliklər;   

 

 

 

 

 

 

Kommunikasiyadakı gecikilmə; 

 

 

 

 

 

 

 

Sosial düşünmə və interaksiya bacarıqları;   

 

 

 

 

 

Bütünlükdə özünəinam problemləri.