Microsoft Word zulu disser docx
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
35
idarəetməni həyata keçirirlər. Strateji planlaşdırma və idarəetmə prinsiplərinin həyata keçirilməsinə səbəb olan təşkilati strukturlar təkamül şəklində, strateji menecment konsepsiyasının özünün inkişafı dərəcəsinə görə inkişaf etmişdir. Strateji idarəetmənin funksiyalarının gücləndirilməsi məqsədilə yeniliklər qruplarından, proqram-məqsəd üsulundan, matrisa strukturlarından istifadə edilir. Təşkilatların idarə edilməsində təşkilati strukturların layihələşdirilməsi zamanı STY konsepsiyasından istifadə daha çox diqqətə layiqdir. Orada tam şəkildə növbəti prinsiplər həyata keçirilir: strategiyanın işlənilməsinin mərkəzləşdirilməsi və onun həyata keçirilməsi prosesinin qeyri- mərkəzləşdirilməsi, idarəetmənin çevikliyinin və uyğunlaşmasının təmin edilməsi, idarəetmə prosesinə bütün səviyyə menecerlərinin geniş dairəsinin cəlb edilməsi. STY prinsiplərindən istifadə ilə idarəetmənin təşkilati strukturunun əsasını nəzərdən keçirək (şəkil 2.1). Çoxsahəli səhmdar cəmiyyətin (SC) idarə edilməsindənki təşkilati strukturun əsasında strateji idarəetməyə yönümlü diversifikasiya edilmiş konseptual model durmuşdur. Bu yanaşma təşkilatın idarə edilməsində qeyri-mərkəzləşməni nəzərdə tutur və aşağıdakılara imkan yaradır: 1. Xarici mühitdəki dəyişikliklərə adekvat və operativ şəkildə reaksiya verən idarəetmənin müasir təşkilati strukturunu yaratmaq; 2. Təşkilatın uzuunmüddətli perspektivdə səmərəli fəaliyyətinə səbəb olan strateji idarəetmə sistemini reallaşdırmaq; 3. Ali rəhbərləri istehsalın operativ idarəedilməsi ilə bağlı gündəlik darıxdırıcı işindən azad etmək; 4. Qəbul edilən qərarların operativliyini artırmaq; 5. Sahibkarlıq fəaliyyətinə məhsulun və xidmətlərin nomenklaturasını genişləndirməyə, istehsalatın çevikliyini artırmağa qadir təşkilat əməkdaşlarının geniş dairəsini cəlb etmək və bununla da firmanın rəqabət qabiliyyətini artırmaq. Bu modeldə idarəetmənin yüksək səviyyəsi SC idarə edilməsinin tipik strukturu 36
(və ya firmanın təşkilati-struktur formasına uyğun gələn digər strukturu) ilə təqdim edilmişdir. O, tədricən istehsalın operativ idarə edilməsindən azad olur və strateji intizam, ümumilikdə təşkilatın iqtisadiyyatının və maliyyəsinin idarə edilməsi problemləri üzərində cəmləşir. Təşkilati strukturun bu modelinin xüsusiyyəti təşkilatın tərkibində strateji təsərrüfat yarımbölmələrinin seçilməsi və ayrı-ayrı istehsal və funksional yarımbölmələrə mənfəət mərkəzləri (MM) statusunun verilməsidir. STY dəqiq ifadə edilmiş ixtisasla, öz rəqiblərilə, bazarlarla və s. istehsal-təsərrüfat fəaliyyətinin
T əş kilatın rəhbərliyi orqanizaüii Strateji planlaşdırma şöb ə si
T əş kilatın funksional xidmətləri
Strateji t ə sərrüfat yarımbölmələri (STY)
M ə nfəət mərkəzləri (MM)
Hüquqi s ə rbəstli (MM)
T ə ssərrüfat hesabları (MM) Şə
sxemi 37
istiqamətini və ya istiqamətlər qrupunu təcəssüm etdirir. Hər bir STY onun digər məqsədlərindən nisbətən asılı olmayan öz başlıca məqsədinə malik olmalıdır. O, kompleks strateji planlaşdırmanı – məhsulları, bazarları, qüvvələri və s. həyata keçirməyə qabil olmalıdır STY şöbəni, filialı, sexlər qrupunu və ya ayrıca bir sexi təcəssüm etdirə, ya da iyerarxik strukturun istənilən səviyyəsində ola bilər. Hər bir istiqamətə görə hım qısa, həm də uzunmüddətli perspektivdə məsuliyyət bir menecerin – direktorun üzərinə düşür. Direktor öz STY strategiyasına görə məsuliyyət daşıyır. O, öz səlahiyyətləri daxilində bazarda uğurun istiqamətini müəyyənləşdirən texnologiyalar, istehsalat, kapital qoyuluşu sahələrində öz maraqlarını irəli sürməyə hazır olmalıdır. Bununla yanaşı müxtəlif STY arasında ehtiyatların bölüşdürülməsi zamanı hər bir STY planı ümumilikdə təşkilatın maraqlarının balanslaşdırılması məqsədilə dəqiqləşdirilməlidir. Şə kil 2.2.də «AtaHoldinq» şirkətinin təşkilati quruluşu verilmişdir. Burda da hər bir istehsal və fəaliyyət bölməsi strateji təsərrüfat yarımbölməsi kimi çıxış edir və müstəqil qaydada qeyri-mərkəzləşdirilmiş şəkildə operativ məsələlərlə məşğul olur. Beləliklə, STY strateji idarəetmə məqsədləri üçün yaradılır, nəticə kimi daha bir təşkilati strukturun artıq mövcud olanın üzərinə qoyulması baş verir. Mövcud iyerarxik strukturun idarəetmə nəzarəti məqsədilə hansısa müddətə saxlanılmalı olmasına baxmayaraq, strateji yeniliklər üçün yeni bazarlar, bir xətti rəhbərin – STY direktorunun rəhbərliyi altında strateji intizamın bütün amillərini birləşdirməyə imkan yaradan yeni təşkilati üsul yaradılır. Şə
Təşkilatda strateji idarəetmə funksiyasını təmin edən təşkilati strukturu idarəetmənin yüksək səviyyəsində strateji planlaşdırma şöbəsi və tərkibinə öz strateji planlaşdırma xidmətləri daxil olan stsrateji təsərrüfat yarımbölmələri toplusu yaradır.
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|