61
Ədalət, şahidliyin ruhudur.
Ən yaxşı söz odur ki, qulaqlar onu eşitməkdən inciyib
bezməsin, davranışı isə düşüncələri əziyyətə salmasın.
Ən yaxşı söz odur ki, gözəl yığcamlıqla (gözəl yazılış və
tərkiblə) bəzədilmiş olsun, hamı onu başa düşsün.
Ən yaxşı söz odur ki, nə (uzun olsun) əziyyət gətirsin nə də az
olsun (şübhələri artırsın).
Ən pis doğru, xəbərçilikdir.
Əldə etdiyin hər şeydən bəxşiş et ki, hörmətin olsun.
Ən böyük səxavət yoxsul vaxtı bəxşiş etməkdir.
Əhd-peymanların mıxlarını möhkəm edin.
Əmanətə sadiq olmayana sirr vermə.
Əgər böyüklər kimi səbr etsən çox yaxşı. Əks halda, minik
heyvanları kimi əziyyəti unudacaqsan.
Əgər səbrli olsan, İlahi müqəddərat sənin barəndə icra olunar və
sən mükafat alarsan. Səbrsizlik etsən də, İlahi müqəddərat sənin
barəndə icra olunacaq, lakin sən günahkar olacaqsan.
Əməlin savabı onun əziyyət və zəhməti qədərdir.
Ən böyük savab insafın savabıdır.
Əmanətə sadiq qalmaq ruzini artırar.
Ən ləzzətli həyatı Allahın qismətinə razı olan kəs yaşayar.
Ən yaxşı padşah odur ki, zülmü öldürsün ədaləti diriltsin.
Əfsuslar olsun, ömrü onunçün hüccət olan və həyatı onu
bədbəxtliyə sövq edən qafil-adama.
Ən aşkar münafiq o kəsdir ki, (başqalarını Allaha) itaətə dəvət
edir, amma özü ona əməl etmir həmçinin başqalarını günahdan
çəkindirir, amma özü ondan əl çəkmir.
62
Əmr verən nəfsin əlində əsir olan nə çox ağıl var.
Əgər namaz qılan Allahın cəlalından hansı tacının onu əhatə
etdiyini bilsəydi, başını səcdədən qaldırmaq istəməzdi.
Ən böyük müsibət qəlbi dünyaya bağlamaqdır.
Ən böyük müsibət nadanlıqdır.
Əgər dağ məni sevsə ovulub dağılar.
Əvəzə (verdiyinin əvəzini alacağına) əminliyi olan kəs,
bağışlamaqda əliaçıq olar.
Ən böyük dərdlərin dərmanı Qurandadır: Quran küfrün, nifaqın,
puçluğun və azlığın dərdidir.
Əgər danışan alim deyilsənsə, qulaq asıb eşidənlərdən ol.
Əməlində səhlənkarlıq edən qəm-qüssəyə düçar olar.
Əfsuslar olsun hər bir qafilə ki, ömrü öz əleyhinə hüccət olar və
günləri onu bədbəxtliyə sürükləyər.
Ən pis qardaş insanın zəhmət və çətinliyə düşməsinə səbəb olan
kəsdir.
Ən yaxşı qardaş dostluğu Allaha görə edən kəsdir.
Ən yaxşı qardaş öyüd-nəsihət verməkdə az güzəştə gedən
kəsdir.
Ədalət camaatı ayaq üstə saxlayan və hökmranların sipəridir.
Ədalətin səbəbinə bərəkət ikiqat artar.
Ədalət idarəçiliyin nizam-intizamıdır.
Ədalət dövlətlərin sipəridir.
Ədalət bütün varlığın onun üzərində qurulduğu bir bünövrədir.
Əyləncə (və qəflət) axmaqlığın xörəyidir.
63
Əcəlin gözətçiliyi kifayətdir.
Əcəl möhkəm qaladır.
Əcəl və ölümdən doğru şey yoxdur.
Əcəl nə gözəl dərmandır.
Ən böyük eyb budur ki, elə şeyin xırdaçılığını edəsən ki, sanki
özündə yoxdur.
Əgər iş görmək zəhmət və əziyyətdirsə, daima işsiz qalmaq da
fəsada və pozğunluğa gətirib çıxarar.
Ən yaxşı sərvət odur ki, abır-həyanın qorunmasına səbəb olsun.
Ən üstün ibadət, adətə qalib gəlməkdir.
Ən yaxşı qüdrət ağıllı olmaqdır.
Ən pis yoxsulluq axmaqlıqdır.
Ən axmaq insan özünü hamıdan ağıllı biləndir.
Ən ağılsız insan odur ki, yaxşılıq etməkdən (eyni halda)
təşəkkür gözləsin, pislik edərək (əvəzində) yaxşı mükafat
umsun.
Ən axmaq insan odur ki, özündə də olduğu halda başqalarının
eybini yaramaz hesab etsin.
Əgər batil haqq ilə qarışmasa o, haqq axtaranlara gizli qalmaz.
Əgər haqq batil ilə qarışmasa onun düşmənlərinin dili kəsilər.
Lakin bir ovuc ondan və ovuc da bundan götürülür. (beləliklə
hərəsindən biraz götürülməklə haqq ilə batil bir-birinə qarışır və
nəticədə şübhə meydana çıxır).
Ədalətlə bərəkətlər qat-qat artar.
Əməli olmadan axirətə ümid bəsləyən və uzun arzulara görə
tövbəni təxirə salan şəxs kimi olma… Onun qarşısına bir şəhvət
çıxanda günahı qabağa və tövbəni təxirə salar.
64
Ən bəlağətli söz məqsədi rahatlıqla çatdıran və müxtəsərliyi
gözəl olan sözdür.
Ən gözəl kəlam gözəl quruluşla zinətlənmiş və həm alimin,
həm də avamın başa düşdüyü kəlamdır.
Əsilzadəliyin bəlası təkəbbürdür.
Əhd-peymanların bəlası onlara əməl etməməkdir.
Əməlin bəlası niyyət saflığının olmamasıdır.
Əmanətin bəlası xəyanətdir.
Əhd-peymanlara vəfalı olmaq böyüklükdəndir.
Əvf və güzəştə tələşkənlik böyük insanların, intiqama tələsmək
işə alçaqların xislətidir.
Əqlin meyvəsi insanlarla mehriban davranmaqdır.
Əgər xoşluqla rəftar etmək bir kəsi islah etmirsə, ağır cəza
vermək onu düzəldər.
Ən şiddətli cəza, yaxşılığın müqabilində pislik edən şəxsə
çatacaq.
Ən üstün cihad nəfsani istəklərlə mübarizə və nəfsi dünya
ləzzətlərindən çəkindirməkdir.
Ən faydalı dərman ac qalmaqdır.
Əgər insanlar dünyanın xeyir və abadlığı naminə öz dini
işlərindən birini tərk edərlərsə, Allah-Təala ziyanı o xeyirdən
daha çox olan bir işi onlara düçar edər.
Ən böyük düzgünlük və mənfəət ağıllı, iman və mənəviyyat
sahibi olan insanlarla yoldaşlıq etməkdədir.
Ədalət qədər dövləti möhkəmlədən heç bir amil yoxdur.
Dostları ilə paylaş: |