Microsoft Word Kitab-Rofat 2-M. doc

Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində gömrük işi 
 
238
xanasının bazasında Azərbaycan Respublika Gömrük İdarəsi təsis edildi. 
Respublika Gömrük İdarəsinin fəaliyyət zonasına Azərbaycan SSR və 
Dağıstan MSSR ərazisi daxil edildi 
28 fevral 1989-cu il: SSRİ Nazirlər Soveti  191 saylı qərarı ilə xarici 
ticarətdə dövlət inhisarı prinsipindən imtina edilməsini hüquqi cəhətdən 
təsbit etdi. Bununla da, sonrakı dövr üçün yeni gömrük siyasəti və gömrük 
nəzarəti mexanizminin formalaşdırılması sahəsində vəzifələr müəyyən edildi 
31 mart 1989-cu il: Azərbaycan SSR Nairlər Soveti “Xarici iqtisadi 
fəaliyyətin dövlət tənzimlənməsi tədbirləri haqqında” tarixli 148 nömrəli 
qərarı ilə SSRİ Nazirlər Sovetinin xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçılarına 
geniş  təsərrüfat səlahiyyəti verilməsini nəzərdə tutan 1989-cu il 7 mart 
tarixli 203 nömrəli qərarını rəsmiləşdirdi 
1 aprel 1989-cu il:  sərhəddən daşınan yüklərə görə  bəyannamədə 
Gömrük  Əməkdaşlığı  Şurasının tövsiyələri və beynəlxalq təcrübə  nəzərə 
alınmışdı 
aprel 1989-cu il: Azərbaycan Gömrük İdarəsində ilk dəfə olaraq Baş 
Dövlət Gömrük Nəzarəti  İdarəsindən alınan 2 ədəd kompüter Azərbaycan 
Elmlər Akademiyası Kibernetika İnstitutunun mütəxəssisləri tərəfindən 
quraşdırıldı 
30 iyun 1989-cu il: Azərbaycan Hökumətinin sərəncamı ilə ayrı-ayrı 
müəssisə, birlik və  təşkilatların barter əməliyyatları aparmalarına icazə 
verildi 
1-10 sentyabr 1989-cu il: Bakıda “Azərbaycanın ixracı” adlı ilk 
Beynəlxalq kommersiya sərgisi keçirildi 
11 dekabr 1989-cu il: SSRİ Nairlər Sovetinin xarici ticarət üzərində 
dövlət inhisarının götürülməsini hüquqi cəhətdən əsaslandıran qərar qəbul 
etdi 
1989-cu il: Azərbaycan gömrük əməkdaşları yerli müəssisələrdə 
istehsal olunaraq 190 mln. manat həcmində ixrac mallarını xarici ölkələrə 
göndərilən və gömrük nəzarətindən keçirmişdi 
1990-cı il: Binə aeroportunda beynəlxalq  şöbənin açılması  və 
beynəlxalq aviareyslərin sayının artması ilə  əlaqədar olaraq Hava limanı 
gömrük postu yaradıldı 
16-20 oktyabr 1990-cı il: Bakıda Azərbaycanla iqtisadi əlaqələr 
qurmaqda maraqlı olan 44 ölkənin 450 şirkətinin iştirakı ilə I Beynəlxalq 
Konqres keçirildi 
1990-cı il: Azərbaycan Respublika Gömrük İdarəsi ilk dəfə gömrük 
yığımları haqqında statistik məlumatı açıqladı (cəmi: 2.450.779 manat) 
1991-ci il: SSRİ tarixində sonuncu Gömrük Məcəlləsi və Gömrük 
Tarifinin qəbul edilməsi 

---

Azərbaycan SSR sovet gömrük sistemi şəraitində (1920-1991) 
 
239
15 iyun 1991-ci il: SSRİ Prezidentinin fərmanı ilə DGNBİ-ni  əvəz 
edən yeni mərkəzi orqanın - Gömrük Komitəsinin  Əsasnaməsinin təsdiq 
edilməsi 
6 sentyabr 1991-ci il: Gömrük fəaliyyətinin bəzi növlərindən daxil 
olan vəsaitlərin istifadə olunması haqqında” SSRİ Nazirlər Kabinetinin 304 
nömrəli qərarı 
15 oktyabr 1991-ci il: inin “Zona nəzarət inspeksiyalarının yaradıl-
ması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 370 nömrəli 
Fərmanı 
 
 

---

Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində gömrük işi 
 
240
Gömrük işi və xarici iqtisadi əlaqələrə aid sənədlər 
 
Sənəd 1 
П Р А В И Л А 
О вывозе товаров через таможни АССР 
I. В в о з 
Ввоз из советских республик 
1.  Вывозимые  из  советских  республик  в  пределы  АССР  товары 
свободны  с  пошлинного  обложения  и  таможенному  досмотру  не 
подлежат. 
Примечание:  
1)  Заграничные  почтовые  посылки,  если  пошлина  за  них 
взыскивается  таможнями  соседних  советских  республик,  досмотру  и 
оплате пошлиною в таможнях АССР не подлежат. 
2)  Туркменские  лодки  с  грузами  продоволствия  от  пошлины  не 
освобождаются. 
 
Вывоз из Персии 
2. Воз всей товаров из Персии  свободен с оплатою привезенных 
товаров  таможенною  пощлиною  в  размере 10% их  кличества  натурой 
или денгами. 
 
II. В ы в о з 
Вывоз товаров в советские республики 
1.  Вывоз  всех  товаров  из  АССР  в  советские  республики,  за 
исключением  продовольственных  продуктов,  упомянутых  в  номенк-
латуре Наркомпрода, валютных товаров, вины и спиртных напитков и 
технических  материалов,  на  вывоз  которых  должны  быть  разрешения 
соответственных  Наркоатов,  объявляется  свободным  и  освобождается 
от пошлинного обложения. 
2.  Продовольственные  продукты  по  номенклатуре  Наркомпрода, 
на вывоз коих необходимо разрешение этогокомиссариата, облагаются 
пошлиной.  При  вывозе  продовольственных  продуктов  Центрсоюзу, 
Азсоюзу,  военным  кооперативам  и  внешторгам  никаких  льгот  не 
представляется. Технические материалы по разрешения АСНХ выпус-
кается без пошлины. 
3.  Вина  и  спиртные  напитки  выпускается  лишь  со  взысканием 
акциза без таможенной пошлины.  
4.  Валютные  товары  вывозятся  по  разрешениям  Таможенного 
Управления с отчислением по шкалам. Утвержденным 8 и 23/IV – 1922 
года. 

---

Azərbaycan SSR sovet gömrük sistemi şəraitində (1920-1991) 
 
241
5.  Не  все  вывозимые  безпошлинные  товары  полаются  отвозные 
заявления в таможню. 
6.  Каждому  едущему  пассажиру  разрешается  вывозить  продо-
вольственные  продукты  по  установленным  нормам  без  особого  раз-
решения и безпошлинно. 
Вывоз товаров в Персию 
7. Вывоз всех товаров в Персию, за исключением скота, хлебных 
продуктов,  нефтяных  продуктов  и  технических  материалов,  относи-
тельно  которых  требуются  разрешения  соответствующих  наркоматов, 
свободен,  с  оплатой  вывозимых  товаров 10% пошлиною  деньгами  и 
натурой. 
Примечание:  вывоз  таких  товаров  отправителями  подаются 
заявления в Таможню. 
8.  Каждому  выезжающему  в  Персию  пассажиру  разрешается 
свободный  и  беспошлинный  провоз: 10 ф.  хлеба, 2 ф.  сахара  или 
конфеты, 1/4 ф. чая, по 1 ф. масла и сыра, 100 штук папиросы.   
9.  Вывоз  домашних  вещей,  включая 1 ковер  на  семью,  кроме 
мебели,  больших  зеркал,  музыкальных  инструментов  и  швейных 
машин, допускается беспрепятственно и без взыскания пошлины. 
Примечание: 1) на  вывоз  мебели  и  др.  предметов  обстановки 
выдаются разрешения Начальником Таможенного Управления. 
Примечание: 2) разрешения не вывоз музыкальных инструментов 
выдает Наркомпрос. 
Примечание: 3) Мелкие  духовые  и  струнные  музыкальные 
инструменты  пропускаются  при  лицах  соответствующих  профессий 
без особых разрешений и без пошлинно. 
10.  Каждому  едущему  пассажиру  разрешается  свободный  и  без 
пошлинный  вывоз  золотых  изделий 18 золотников  и  серебряных  до 1 
фунта, при чем часы, кольца, портсигары, дамские украшения и пр. по 
одному  предмету  каждого  именования,  в  эту  норму  не  входят  и 
пропускаются также без препрятственно. 
Примечания общие к разделам I и II 
Примечание: 1) Грузы  специально  воинские  досмотру  и  оплате 
пошлиною не подлежат. 
Примечание: 2) Государственные,  кооперативные  и  военные 
организации и учреждения от уплаты пошлины за привозимые товары 
из  Персии  и  вывозимые  туда  из  пределов  АССР  товары  не 
освобождаются,  при  чем  в  этом  отношении  не  делается  исключений 
для грузов Обвнешторга Закреспублик, Внешторга РСФСР, Каспморт-
ранса, Центрсоюза и вообще всех российских губкоопераций. 
Примечание: 3) Со всех привозимых товаров пошлина взимается 
натурой, разрешается взыскивать пошлину деньгами с промышленных 

---