Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Həmişə diri və əbədi ölməz olan Allaha alqışlar olsun"
- Harut və Zöhrə
- Qonşunun malına uzatmasın əl
- Çillə
415
Yəni azançı əvvəl Allahın əmrlərinə tabelik duasını oxudu: "Həmişə diri və əbədi ölməz olan Allaha alqışlar olsun", dedi. 416
40
Başladı ürək, dil: "Şeir yaz" deyə, Harut, Zöhrə kimi cadugərliyə. Yəni Harut və Zöhrə bir-biri ilə eşqbazlıqda şirin, gözəl söhbətlər və sehrbazlıqlar etdikləri kimi, mənim də qəlbim, dilim bədii söz yaradıcılığında möcüzəli sənət əsərləri yaratmaqla məşğuldur. Harut və Marut dini xurafatda İki mələyin adıdır; Güya Babil qülləsində bir quyudan başıaşağı asılmışlar. Əfsanəyə görə, Harut Zöhrə adlı bir qadınla eşqbazlıqda ona sehr və əfsun öyrətmiş və güya bu qadın öyrəndiyi sehr ilə göyə qalxaraq orada Zöhrə ulduzuna çevrilmişdir. Zöhrə ulduzu İran mifologiyasında həm də göy çalğıçısı sayılır. Farsca ona Nahid deyilir. 41
Bu barlı ağacdan kim nıeyvə dərsə, Söyləsin xoşbəxtdir bu bağban kimsə. Burada barlı ağac Nizaminin əsərinə - "Şərəfhamə"yə işarədir. Kim meyvə dərsə, yeni kim "Şərəfnamə"ni oxusa... Bağban isə o meyvələri yetişdirən, yəni o sözləri yazan Nizamidir. 42
Ancaq bir şərtim var: bir para dəcəl, Qonşunun malına uzatmasın əl. Burada Nizaminin müasirləri olan bəzi xırda şairlərə işarə edilir. Qonşunun malına uzatmasın əl, yəni mənim əsərlərimi oğurlamasın. 43
Daracı oğrusundan qorxarmı dəniz?
Buludum yağdırar ondan çox, şəksiz. Yəni mənim təbim bir dənizdir: o, damcı oğurlayanlardan qorxmaz. Oğruların apardıqları damcılar əvəzinə ilhamımın buludu bir anda mənə ondan çox muzd verir. 44
Ay işığı qədər olsa yüz çıraq,
Burada günəş Nizami, çıraq isə dövrünün xırda şairləridir. 45
Dağlara buludlar ağ kafur saçdı,
Yəni dağdan kafur yağdıran bulud göründü - qocalıqdan başımda saçlarım kafur kimi ağardı və həyatım sona yetdi (müsəlmanlıqda ölünü basdırmazdan əvvəl yuyarkən üstünə kafur səpərlər). 46
Oyuncaq əlini uzadar dövran. Yəni qocalıqda yoxsulca bir küncdə yaşamaq sarayda kef çəkməkdən yaxşıdır, çünki bu zaman artıq dövran insanı qocalığına görə ələ salar, ona istehza edər. 417
47
Məşriqdən ağardı daha dan yeri. Yəni saçlarım ağarmış, artıq qocalmışam. 418
48
Başına tac ilə kim vursa bəzək, Əmgəyi ağ deyil, müşk olsun gərək. Yəni taca layiq olan başa şirmayı kimi ağ saçlar deyil, müşk kimi qara saçlar lazımdır; demək, bunun üçün qoca deyil, cavan olmalıdır. 49
Keçərsə körpüdən bu Gilan atım, İnanma Gilana bir də qayıdım. O zaman yaxşılığı ilə məşhur olan Gilan atı nəzərdə tutulur. Yəni ömrumün Gilan atı həyat körpüsündən keçəndən sonra bir də dünyaya qayıtmayacağam, əbədiyyətə qarışmış olacağam. 50
Qəbrim şüşəsinə əl qoyan zaman, O pak gövhərimi heç olmasa an. Şüşə - burada təpəcik mənasındadır. Adotə görə, birinin qəbri üstünə gedənlər o qəbrin təpəciyinə əl basarlar. 51
Onu hər dörd məzhəb halal görmüşdür. Burada zülal suyu kimi təmiz, saf şərab deməklə Nizami güya cənnətdə olan kövsər suyunu nəzərdə tutur və onun bütün məzhəblərdə halal olduğunu söyləyir. Dörd məzhəb - müsəlmanların iki böyük qismindən biri olan sünnilərin məzhəbləridir: hənəfilər, şafeilər, hənbəlilər və malikilər. Bərcistək oxum var, atmaram ancaq.
bürcündə olduğu üçün ondan ox atarmış. Nizami anlatmaq istəyir ki, düşmənlərlə və paxıllarla mübarizədə mənim də Müştəri ulduzu kimi silahım, sözdən, şeirdən oxlarım var, istəsəm vuraram. 53
Zöhrənin evi Tərəzi bürcüdür. Yəni mən də söz dirhəmini (gümüşü) Zöhrə kimi tərəzidə çəkərəm. 54
Bu yerdən məclisə girmək çətindir. Çillə - burada zahidlərin cəmiyyətdən uzaqda keçirdikləri qırx gün deməkdir. Buna dərviş çilləsi deyilir. Yəni qırx çillədən və min cürə pəhriz, qənaət, ibadət işləri ilə məşğul olandan sonra, daha şahların məclislərində iştirak etmək yaramaz. Demək, ömrümü azad, öz aləmimdə keçirdikdən sonra daha saraya girmək, saray şairi olmaq məndən uzaq olan işdir. Görsəydim özümdən gözəl bir gülşən, Al, sarı gülünü dərməzdimmi mən? Hazıram budumdan kabab yeməyə, Yüklə 2,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|