Microsoft Word ilyas efendiyev met doc
Yüklə 2,96 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mirvarid Dilbazi
- Zeynal Cabbarzadədir
- Fatma Qədri
- Adil İsgəndərov
- “Azərbaycan”ın
- İsa Hüseynovun
- Ənvər Əlibəyli
- Zeynal Xəlil
- Sabit Rəhman
Èëéàñ ßôÿíäèéåâ
30 Eyni sözləri istedadlı şairə Mirvarid Dilbazi haqqında da demək olar. Vətənə, xalqa bağlılıq, heyranlıq onun şeirlərində sanki incə bir musiqiyə çevrilir. Bu musiqidə elə bil ki, bahar su- larının şırıltısını, yenicə qayıtmış sığırçınların, qaranquşların hə- yəcanlı səslərini eşidirik. Ağ, çəhrayı meşə çiçəklərinin rayihəsini duyuruq. Şairədə Azərbaycan təbiətinə bir vurğunluq vardır və az qala bu nəcib hiss onun zərif şeirlərinin bir leytmotivinə çevrilir. *** Müasir Azərbaycan uşaq ədəbiyyatının inkişafında görkəmli xidmətli olan şairlərimizdən biri də Zeynal Cabbarzadədir. O, həm böyüklər, həm də kiçiklər üçün yazan, rəvan bədii dilə, lirik ahəngə malik məhsuldar bir şairdir. Onun onlarca gözəl mahnı- lar kimə məlum deyil? O, həmişə səmimi və açıq qəlblidir. *** Mən onu ilk dəfə Xuraman rolunda görmüşəm. Onun müxtə- lif psixoloji anlarda, tez-tez baş verən ruhi dönüş məqamlarında göstərdiyi ustalıq, məharət və incəlik mənə о qədər təsir etmişdi ki, teatrdan çıxandan sonra da uzun müddət Xuraman gözümün qabağından çəkilmirdi... О azərbaycanlı Xuramanı necə təbii yaradırsa, rus qadını Katerinanı da elə koloritik və gözəl ifa edir. Fatma Qədri geniş yaradıcılıq vüsətinə malik sənətkardır. *** Hökumə Antonionun zühuru ilə Misir çariçasının qəlbində başlayan məhəbbət tufanını о qədər təbii, о qədər həssas, о qədər dərin ehtirasla yaradır ki, adam səhnəni unudur, qarşısında ya- lnız sevən və bu sevgini bütün varlığı, bütün vücudu ilə hiss edən bir qadın görünür. Bir an adama elə gəlir ki, onun bütün taxt-tacı bu məhəbbətin, bu ehtirasın qarşısında bir heçdir. *** Əli Vəliyev sözübütöv, karagələn bir adam kimi tanınırdı, buna görə də çətinliyə düşən adamların tez-tez ona müraciət etmələri təsadüfi deyildi. Áèáëèîãðàôèéà
31
...Əli Vəliyev qəzetdə, jurnalda redaktor olanda da, başqa vəzifələrdə də, həmişə istedad hiss elədiyi gənc yazıçılara, şairlərə əlindən gələn köməyi əsirgəmirdi. Ona görə də, gənc yazıçılar özlə- rində ona qarşı bir doğmalıq hiss eləyirdilər. Kömək lazım olanda ona müraciət edirdilər. *** Adil İsgəndərov öz işində, necə deyərlər, bütöv sənətkar idi. Onun quruluşlarında həll olunmamış mətləbə, tamamlanmamış epizoda rast gəlmək olmazdı. Heç bir detal onun nəzərindən ya- yınmazdı. O, realist bir sənətkar olmaqla bərabər, romantik idi. Onun səhnə realizmi qanadlı, şairanə bir realizm idi. Stanislavski üsulunu, Moskva Bədaye Teatrının ənənələrini yaradıcı şəkildə bizim akademik teatra gətirən, bu ənənələri Azərbaycan xalqının temperamenti ilə, Azərbaycan koloriti ilə birləşdirərək, məhz milli ruhda inkişaf etdirən böyük rejissorumuz Adil İsgəndərov olub. *** “Azərbaycan”ın keçdiyi yol bizim hər birimizin mənəvi həya- tı ilə bağlı olmuşdur... Biz balaca bir rayon şəhəri olan Füzulidə yaşayırdıq... Elə bil ki, о, hələ məktəb masasında oturan bizi bö- yük, geniş xarici dünya ilə bağlayırdı... Bizim ilk əsərlərimizi də xalqa о tanıtdırdı. “Gözlənilməyən sevgi” adlı ilk hekayəm onda nəşr olunanda aldığım məktublar, vurulan zənglər, о zaman heç kəsin tanımadığı bir gənc olan məndə yaratdığı hisslər indi də yadımdadır. *** İsa Hüseynovun əsərlərini həmişə maraqla oxuyur və izləyi- rəm. Onun yazı manerasındakı sadəlik, şairanəlik və xalq ruhu mənə bir oxucu, bir yazıçı kimi xoş gəlir, hiss edirəm ki, o yazar- kən çətinlik çəkmir, özünü yormur, hadisələrin təbii axını ilə gedərək, həyatdakı mühüm cəhətləri, xüsusiyyətləri nəzərdən qa- çırmır. Hiss olunur ki, o, insan əhvali-ruhiyyəsinə, münasibətləri- Èëéàñ ßôÿíäèéåâ
32 nə dərindən nüfuz etmək, onları bir yazıçı kimi açıb göstərmək istəyir. O, öz qəhrəmanlarını yaxşı bildiyi, yaxşı tanıyıb duyduğu kənd həyatından seçir və təsvir edir. *** Həqiqi bütöv insan qəflətən öləndə, elə bil ki, meşədə qüdrət- li bir palıd yıxılır. Ənvər Əlibəyli həqiqi bütöv insan idi: onun təbiətində də, poeziyasında da mərdanəlik var idi. Sənətdə əsl poeziyanı saf və mərd ürəklər yaradır! Ənvərin şeirləri mənə həmişə çınqıllar arasına səpələnmiş dağ güllərini xatırladır. *** Onu tanıtdırmaq üçün car çəkilməmişdir. Rəssamın əsərləri hamıya “gəl-gəl” deyir. Göy qurşağı səmada necə əlvan, necə rəngarəngdirsə, Tahirin də sənət yolunda qoyduğu izlər o qədər gözəldir. *** Ədəbiyyata yeni-yeni gənc qüvvələr gəlirdi. Bunların içəri- sində Zeynal Xəlil xüsusilə seçilirdi. Onun lap ilk şeirlərində nəzər-diqqəti cəlb edən bir aydınlıq, yığcamlıq, hədəfi sərrast ni- şan almaq cəhdi var idi. O da, şeirimizin özündən əvvəlki nüma- yəndələri kimi, öz mövzusunu xalqdan, onun qurmaqda olduğu yeni həyatdan alırdı. *** Tofiq təbiətən şairanə və olduqca həssas bir şəxsiyyət idi. İstər əsərdə, istərsə də aktyor oyununda psixoloji momentləri dərindən duyurdu və özü də həyatda belə idi. Yalançı pafosdan, zahiri təmtəraqdan, tamaşaçıları güldürmək üçün yalançı ko- mizmdən bərk acığı gəlirdi və özü də həyatda belə idi. O, həqiqi sənət üçün yaranmış bir istedad idi... Áèáëèîãðàôèéà
33
*** Mehdi çox maraqlı, orijinal bir şəxsiyyət idi. Ədəbiyyatımız- da, incəsənətimizdə baş verən müvəffəqiyyətsizliklər, gerilik əla- mətləri onu əsəbiləşdirib özündən çıxarırdı. O, belə halların heç birinə qarşı biganə qala bilmirdi. Elə bil ki, bütün bunlarla mü- barizə aparmaq onun şəxsi, doğma işi idi. Elə bil, o, bunların ha- mısına məsul idi. Mehdi nöqsanlara qarşı amansız olduğu qədər də müvəffəqiyyətlərə sevinirdi. Salyeri paxıllığı ondan uzaq idi. Mehdi müasir mədəniyyətin, deyərdim ki, zirvəsində dayanan adamlardan idi. Dünya ədəbiyyatına yaxşı bələd idi. Həm də ki, heç bir tərifli əsərləri belə doğma kimi qəbul etməzdi. Bizim ədə- biyyatımızı da həmişə diqqətlə izləyirdi, güclü və zəif cəhətləri haqqında aydın fikirləri olurdu. *** Sabit Rəhman elə adam idi ki, onunla hər şey danışmaq olardı. Hətta, ən ağır, ən çətin illərdə belə... Sabit Rəhman ölkənin mədəni-iqtisadi yüksəlişi barədəki xal- qı təngə gətirən bitib-tükənməz təbliğatla həqiqət arasındakı uçurumu görüb hiss eləyən yazıçı idi. Bu cəmiyyətdə aldanan insanlar, özlərindən asılı olmayaraq, gülünc vəziyyətlərə düşürdülər və bunu Sabit kimi istedadlı yazı- çılar hiss etməyə bilməzdilər. Mən, həmişə Sabit barədə fikirləşəndə, istər-istəməz, teatr barədə fikirləşirəm. Sabit Rəhman və Azərbaycan teatrı – mənim üçün bu iki anlayış arasında ən sıxı bir yaxınlıq var... *** Nigar xanım romantik təbə, təmiz, aydın koloritli dilə, zərif zövqə malik bir şairədir. Dünya ədəbiyyatına yaxşı bələd idi. Azərbaycan Akademik Dram Teatrında mənim gördüyüm ilk ta- maşa Şillerin “Məkr və məhəbbət” faciəsi idi. Pyesi Nigar xanım çox aydın, təbii bir dillə rus dilindən tərcümə etmişdi. Ancaq sonralar o pyesi rus dilində oxuyarkən mənə elə gəlirdi ki, əksinə, Şillerin əsərini Azərbaycan dilindən rus dilinə tərcümə ediblər... Yüklə 2,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|